Mantarlar, bitkilerden ve hayvanlardan farklı bir grup organizmadır ve çeşitli şekillerde kullanılırlar. Mantarlar genellikle yemeklerde kullanılan bir gıda olarak bilinirler. Bununla birlikte, bazı mantar türleri insanlar için zehirli olabilirler ve tüketilmeden önce uzmanlar tarafından incelenmeleri gereklidir.
➥ Mantarlar bitki değildir. Kendi besinlerini kendileri üretemezler.
➥ Mantarlar; küf mantarı, maya mantarı, parazit mantarlar ve şapkalı mantarlar olarak 4 grupta incelenir.
➥ Alexander Fleming (Aleksandır Fileming) isimli bilim insanı yaptığı çalışmalar sırasında oluşan küften güçlü bir antibiyotik olan penisilini keşfetmiştir.
➥ Hastalık yapan mantarlar temas yoluyla bulaşabilir. Bu yüzden başkasına ait terlik, havlu, ayakkabı ve çorap gibi eşyaları kullanmamalıyız.
Mantarların Çeşitleri
Mantarlar küf, maya, parazit ve şapkalı mantarlar olmak üzere dört grupta incelenir.
♣ Şapkali mantarlar
♣ Küf mantarları
♣ Parazit mantarları
♣ Maya mantarları
Şapkali mantarlar, ismini üzerinde taşıdığı şapkaya benzer bir yapıya sahip olduklarından alırlar. Bu mantarlar, genellikle ormanlık alanlarda bulunurlar ve birçok farklı türleri vardır. Bazı şapkali mantarlar yenilebilirken, bazıları da zehirli olabilirler.
Küf mantarları, nemli ve sıcak ortamlarda yetişirler ve yüzeylerinde küf tabakası oluşmasına neden olurlar. Bu mantarlar, genellikle gıdaların bozulmasına ve hasar görmesine neden olurlar. Ancak bazı küf mantarları, özellikle ilaç yapımında kullanılırlar. Ekmek limon peynir gibi besinlerin küflendirir. Bitki ve hayvan atıklarının çürümesini sağlar. Peynir küfünden penisilin adındaki antibiyotik üretilir.
Parazit mantarları, başka bir canlının üzerinde veya içinde yaşarlar ve onun besinlerini kullanırlar. Bu mantarlar, genellikle bitki veya hayvanlarda bulunurlar ve hastalık yapabilirler.
Maya mantarları, fermantasyon işlemlerinde kullanılan mantar türleridir. Bu mantarlar, genellikle hamur işleri ve bira yapımında kullanılırlar. Ayrıca, bazı maya mantarları tıbbi kullanımlar için de kullanılır ve özellikle probiyotiklerde kullanılan mantarlar vardır. Hamurun mayalanmasını sağlar. Üzüm suyundan şarap ve bira yapılmasında kullanılır.
→ Küf mantarları gıdaların üzerinde oluşan yeşilimsi renkteki canlılardır. Hamurun mayalanması ve fermantasyon işlemlerinde kullanılır.
→ Maya mantarları hamurun mayalanmasını ve sirke oluşumunu sağlarlar. Yiyeceklerin küflenmesine neden olur ve bazı türleri zararlıdır.
→ Parazit mantarlar genellikle insan vücudunun nemli bölgelerinde yaşar ve kaşıntıya neden olabilirler.
→ Şapkalı mantarlar ise protein ve vitamin açısından zengin bir gıda kaynağıdır. Yenilebilen bir mantar türüdür ve birçok yemekte kullanılır.
→ Şapkalı mantarlar zehirli olabilir ve tüketilmeden önce kesin bilgi sahibi olunması gereklidir.
→ Hastalık yapan mantarlar, saçkıran, tırnak mantarı gibi hastalıkların oluşmasından sorumlu mantarlar, bazı cilt enfeksiyonlarına ve hatta ölümcül hastalıklara neden olabilen zararlı mantar türleridir.
1
Hücrede sayısı genellikle bir tanedir. Tüm hücresel faaliyetlerin yönetimi birada gerçekleştirir.
Yukarıda özellikleri verilen aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) Hücre Zarı
- B ) Çekirdek
- C ) Kloroplast
- D ) Sitoplazma
2
Bir canlıyı oluşturan birimlerin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
- A ) Doku-Hücre-Organ-Sistem-Organizma
- B ) Hücre-Doku-Organ-Sistem-Organizma
- C ) Hücre-Doku-Organ-Organizma- Sistem-
- D ) Hücre-Organ-Doku-Sistem-Organizma
3
Sitoplazmada bulunan ve yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirmek için özelleşmiş olan yapılara .................................... denir.
Yukarıda verilen cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidr?
- A ) Hücre
- B ) Doku
- C ) Organel
- D ) Çekirdek
4
.......................................... hücre için zararlı ve fazla olan maddeleri depolayan kese şeklindeki organeldir.
Yukarıda verilen cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidr?
- A ) çekirdek
- B ) lizozom
- C ) ribozom
- D ) koful
5
Hücredeki madde iletiminden sorumlu organel aşağıdakileden hangisidir?
- A ) Çekirdek
- B ) Lizozom
- C ) Endoplazmik retikulum
- D ) Kloroplast
6
Hücreyi korur ve hücreye şekil verir.
Yukarıda özellikleri verilen aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) Koful
- B ) Hücre Zarı
- C ) Kloroplast
- D ) Mitokondri
7
Aşağıda çeşitli organeller ve bunların bulundukları hücreler eşleştirilmiştir.
Bu eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
- A ) Sentrozom - Hayvan
- B ) Kloroplast - Hayvan
- C ) Mitokondri - Bitki ve hayvan
- D ) Ribozom - Bitki ve hayvan
8
Aşağıdakilerden hangisi bitki hücresini hayvan hücresinden ayıran farklardandır?
- A ) Mitokondri bulundurma
- B ) Kloroplast bulundurma
- C ) Hücre zarı bulundurma
- D ) Ribozom organeli bulundurma
