4. Sınıf Karışımları Ayırma Yöntemleri Nelerdir? Konu Anlatımı

Bir karışımı oluşturan maddeleri birbirinden uygun yöntemlerle ayırabiliriz.

✔ Günlük hayatta en çok kullanılan karışımları ayırma yöntemleri şunlardır.
1 – Eleme Yöntemi
2 – Süzme Yöntemi
3 – Mıknatısla Ayırma Yöntemi
4 – Yüzdürme Yöntemi
5 – Dinlendirme Yöntemi
6 – Buharlaştırma Yöntemi

✔ Eleme Yöntemi İle Karışımları Ayırma

Farklı büyüklükteki katı maddelerden oluşan karışımları ayırmak için eleme yöntemi kullanılır. Eleme yönteminde elek kullanılır.

Eleme yöntemi, bir karışımın farklı bileşenlerini boyutlarına göre ayırmak için kullanılır. Bu yöntemle, karışımdaki daha büyük taneli bileşenler diğerlerinden ayrılabilir.

Aşağıdaki karışımlar eleme yöntemi ile ayrılabilir:
→ Mercimek – nohut karışımı
→ Kum ve çakıl karışımı
→ Pirinç ve fasulye karışımı
→ Mısır gevreği ve fındık karışımı
→ Toprak ve çakıl karışımı
→ Kepek – un karışımı

Eleme yöntemi, taneli katı karışımların ayrılması için en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir.

✔ Süzme Yöntemi İle Karışımları Ayırma

Süzme yöntemi ile katı, sıvı karışımları birbirinden ayırabiliriz. Bu yöntemde süzgeç kullanılır.

Çay posasını ayırmada süzgeç , makarnayı süzerken kevgir kullanılır.

Aşağıdaki karışımlar süzme yöntemi ile ayrılabilir:
→ Çamur veya kumlu su
→ Çay
→ Haşlanmış makarna
→ Yıkanmış mercimek
→ Bitki çay
→ Taş - Su
→ Süt - Nohut

✔ Mıknatısla Ayırma Yöntemi İle Karışımları Ayırma

Demir , nikel ve kobalt gibi mıknatısın çektiği maddelerle karışmış başka maddeleri ayırmada mıknatısla ayırma yöntemi kullanılır.

Mıknatısla ayırma yöntemi, mıknatısın çekim gücünü kullanarak bir karışımın bileşenlerini ayırmak için kullanılır. Bu yöntem manyetik özellik gösteren maddeleri ayırmak için uygundur.

Aşağıdaki karışımlar mıknatısla ayırma yöntemi ile ayrılabilir:
→ Demir tozu – tuz karışımı
→ Toplu iğne – kum karışımı
→ Çöplerden demir türü maddeler
→ Toplu iğne - Kürdan
→ Talaş - Demir Tozu

✔ Yüzdürme Yöntemi İle Karışımları Ayırma

Katı maddelerden oluşan karışımları ayırmak için yüzdürme yöntemi kullanılır. Bu yöntemin kullanılabilmesi için karışımdaki maddelerden biri suda yüzen ,diğeri suda batan olması gerekir.

Aşağıdaki karışımlar yüzdürme yöntemi ile ayrılabilir:
→ Samanla – buğday karışımı,
→ Kum – talaş karışımı
→ Tuz – karabiber karışımı
→ Kum – yaprak karışımı.

Yağ suyun üzerinde yüzer, bu nedenle bir karışım halinde olduklarında, yağı yüzeyden alarak suyu ayrıştırabilirsiniz.

Örneğin, buğday ve pirinç karışımı ayrıştırmak için, karışımı suya koyarsanız, buğday suyun üstünde yüzerken, pirinç suyun altına çöker.

✔ Buharlaştırma Yöntemi İle Karışımları Ayırma

Bir sıvı madde içinde çözünmüş olan katı maddeleri ayırmak için kullanılan yönteme buharlaştırma yöntemi denir. Bu yöntemde karışım ısıtılır ve su buharlaştırılır. Geriye sıvı içerisinde çözünen katı madde kalır.

→ Şekerli su
→ Tuzlu su
→ Deniz tuzu , özel havuzlara alınan deniz suyunun buharlaştırılmasıyla elde edilir
→ Çay veya kahve; Çay veya kahveyi hazırlarken, suya çay veya kahve eklersiniz. Bu iki bileşen bir karışım oluşturur. Sıvı bileşen (su) buharlaştırarak katı bileşeni geride bırakabilirsiniz.