4. Sınıf Aydınlatma Teknolojileri Konu Anlatımı

Geçmişten günümüze aydınlatma teknolojileri
Geçmişten günümüze kadar en önemli ışık kaynakları Güneş ve Yıldızlar olmuştur. Bu doğal kaynaklar sayesinde dünya aydınlanır ve yaşamın devamı sağlanır. Ay da güneşten aldığı ışığı yansıtır ve dünyaya daha fazla ışık sağlar.

İnsanlar tarihin başından beri ışık kaynaklarını kullanarak hayatlarını aydınlatmaya çalışmışlardır. İlk olarak ateşin keşfi, ışık kaynaklarındaki en büyük değişikliklerden biri olmuştur. Meşale, kandil, mum ve gaz lambası gibi farklı ışık kaynakları kullanılmıştır. Ancak bu ışık kaynakları, enerji verimliliği ve güvenlik açısından sınırlıdır.

İnsanlık için ikinci büyük değişiklik ise elektriğin keşfi olmuştur. Elektrik sayesinde, daha güçlü ve daha verimli aydınlatma araçları icat edilebilmiştir. Ampul, floresan lamba, kompakt floresan lamba, halojen lamba ve LED lamba gibi aydınlatma araçları, elektrik enerjisini kullanarak daha fazla ışık verirler ve daha enerji verimlidirler. Bu yeni teknolojiler sayesinde, insanlar artık daha kolay, daha güvenli ve daha verimli şekillerde aydınlatma sağlayabilirler.

Geçmişten günümüze aydınlatma araçlarını sırasıyla şöyledir.
✔ Ateş
✔ Meşale
✔ Yağ lambası
✔ Mum
✔ Gaz lambası
✔ Ampul
✔ Uzun ömürlü ampul
✔ Floresan
✔ Halojen lambalar
✔ Led

1- Meşale: Meşale, insanların ışık ihtiyacını karşılamak için çok eski zamanlardan beri kullanılan bir aydınlatma aracıdır. Meşale, genellikle bir sopanın ucuna asılmış bir bez parçasının yağa batırılması ve yakılmasıyla elde edilir. Meşale, insanların evlerinin ve sokakların aydınlatılmasında kullanılırdı.

2- Kandil: Kandil, insanların aydınlatma ihtiyacını karşılamak için kullanılan bir başka eski aydınlatma aracıdır. Kandiller genellikle camdan yapılmış bir kap içinde, yağ ya da mum gibi bir yakıtla çalışır. Kandiller, evlerin ve sokakların aydınlatılmasında kullanılırdı.

3- Mum: Mumlar, insanların aydınlatma ihtiyacını karşılamak için kullanılan bir diğer aydınlatma aracıdır. Mumlar, genellikle balmumu veya parafin gibi bir madde içinde bir fitilin yakılmasıyla elde edilir. Mumlar, evlerin aydınlatılmasında ve dekoratif amaçlar için kullanılır.

4- Gaz lambası: Gaz lambaları, insanların aydınlatma ihtiyacını karşılamak için 19. yüzyılın sonlarında icat edilen bir aydınlatma aracıdır. Gaz lambaları, bir gaz kaynağından (genellikle propan veya butan) gelen gazın yanmasıyla ışık üretir. Gaz lambaları, evlerin ve sokakların aydınlatılmasında yaygın olarak kullanılırdı.

5- Ampul: Ampuller, insanların aydınlatma ihtiyacını karşılamak için elektriğin keşfinden sonra icat edilen bir aydınlatma aracıdır. Ampuller, bir cam tüp içindeki bir telin elektrik akımıyla ısıtılmasıyla ışık üretir. Ampuller, uzun ömürlü olmaları ve kolayca değiştirilebilmeleri nedeniyle yaygın bir şekilde kullanılır.

6- Floresan: Floresan lambaları, 20. yüzyılın ortalarında icat edilen bir aydınlatma aracıdır. Floresan lambaları, bir gazın elektrik akımıyla uyarılmasıyla ışık üretir. Floresan lambaları, daha az enerji tüketmeleri ve daha uzun ömürlü olmaları nedeniyle yaygın bir şekilde kullanılır.

7 - Halojen lamba, 1960'larda icat edilen bir aydınlatma aracıdır.

8- Led ampul: LED (Light Emitting Diode) ampuller, elektrik akımıyla ışık üreten yarı iletken cihazlardan oluşur. LED ampuller, daha az enerji tüketmeleri ve uzun ömürlü olmaları nedeniyle popülerdir.

→ Ampulü Thomas Edison, uzun ömürlü ampulü ise Lewis Howart Latimer icat etmiştir.

→ İlk insanlar gündüzleri Güneş’ten , geceleri ay ışığından faydalanmışlar.

→ Sonra ateşi keşfettiler.

→ İnsanlar , odunun uç kısmına çam ağaçlarından elde etikleri reçineleri sürerek meşaleler yapmışlardır.

→ Daha sonra Sümerliler , kile şekil verip ateşte pişirdikten sonra içine hayvansal yağlar koyarak kandiller yapmışlardır.

→ İnsanlar , öncelikle katı hâldeki hayvansal yağ gibi yavaş yanan maddeleri eritmişler. Eritilen bu maddeleri bir fitilin üzerine dökerek mumu elde etmişlerdir.

→ Daha sonraları İngiltere’de ve Almanya’da evlerin aydınlatmasında gaz lambaları kullanılmaya başlanmış.

→ 1879 yılında , Thomas Edison (Tamıs Edisın) , akım geçen telin ısınıp çevresine ışık yaydığını fark etti. Bu bilgiden yararlanarak elektrikle çalışan aydınlatma aracı olan ampulü icat etti.

→ 1881 ’de , Lewis Howard Latimer (Levis Havırd Latimer), ampullerde kullanmak üzere karbon Flamanlı ampulü icat etti.

→ 1927 yılında daha az enerji tüketip , daha fazla ışık veren floresan lambalar icat edildi.

→ 1962’de , Nick Holonyak tarafından led lamba icat edildi. Led lambalar, floresandan daha uzun ömürlüdür ve daha az enerji tüketmektedir.

→ 1980’de ampulden daha parlak olan halojen lambalar icat edildi. Ampulden daha fazla ışık yayan halojen lambalar büyük salonların aydınlatılmasında kullanılmaktadır.