TANIM
Günümüzdeki yer şekillerinden elde edilen verilere dayanarak, geçmişteki yer şekillerinin gelecekteki durumunu açıklayan kişidir.
A- GÖREVLER
Jeomorfologların görevleri çalıştıkları kuruma göre değişiklikler göstermektedir.
- Maden Teknik Arama Enstitüsünde çalışan Jeomorfolog hangi sahalarda maden, hangi sahalarda petrol bulunacağını saptar,
- Bayındırlık Bakanlığının; tünel, köprü, yol yapımında yer kabuğu tabakalarının uygun olup olmadığını inceler,
- Bayındırlık Bakanlığı ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde çalışanlar yeni yerleşim yerlerini belirler,
- Turizm Bakanlığında; yeraltı mağaralarının göl ve akarsuların turizme açılmasını sağlar,
- Orman Bakanlığında; hangi tür bitkilerin hangi eğimlerde dikileceğini, erozyonun olduğu yerlerde ne gibi önlemler alınarak (ağaç dikimi yer şekillerine müdahale) etkinin azaltılacağını saptar,
- Meteoroloji Genel Müdürlüğünde; iklim bilgisine sahip olduğundan, alet ve haritalardan yararlanarak hava gözlemleri yapar,
- Belediyelerde, kentsel ve bölgesel planlama çalışmalarında doğal çevrenin fiziksel özelliklerinin araştırılmasına katkıda bulunur,
- Hava ve Kara Kuvvetlerinde kartografik malzeme (harita) ve hava fotoğraflarından faydalanarak nerelerde düşmanı karşılayacağını, nerelerde müdahale ederek tuzak kurulacağını kestirir. Büyük ölçekli haritalardan fotometrik ölçmeler yaparak yer topçusunun hedeflerini belirler. Açık arazide üslerin nerelere konulacağını saptar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Kartoğrafya (harita), hava fotoğrafları, mercekler, jeolog çekici, asitler, toprak alanında kullanılan el burguları, klizimetri (yüksekliği saptar),
- Fotoğraf makinesi, şeritmetre, pusula, jeoloji haritaları, kuyu sondaj karotları, rapor yazımı, harita ve grafik çizimi için gerekli olan kırtasiye vb. malzemeleri kullanırlar.
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Jeomorfolog olmak isteyenlerin;
- Üst düzeyde genel akademik yeteneğe sahip,
- Coğrafya yanında biyoloji, jeoloji gibi doğa, sosyoloji, tarih gibi toplum bilimlerine ilgi duyan,
- Doğayı incelemeye istekli,
- Bedensel açıdan güçlü, açık havada değişik iklim koşullarında çalışmaya engel bir durumu olmayan,
- Ekip çalışmasından hoşlanan
kimseler olmaları gerekir.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Bu meslekte kapalı ortamda (rapor, harita, grafik çizimi için) çalışıldığı gibi daha çok açık havada çalışılır. Doğayla iç içe çalışma gerektirdiğinden, ortam sıcak, soğuk, yağışlı, nemli, rutubetli, tozlu olabilir. Jeomorfologlar meslektaşlarıyla, topograflarla, sondörlerle, jeoloji mühendisleriyle, jeologlarla, maden mühendisleriyle, yöneticilerle ve yardımcı elemanlarla iletişim halinde çalışırlar.
D- MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi aşağıdaki üniversitelerin Coğrafya bölümünde verilmektedir.
- Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Afyon Kocatepe Üniversitesi Uşak Fen – Edebiyat Fakültesi,
- Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi,
- Atatürk Üniversitesi (Erzurum), Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Balıkesir.Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Ege Üniversitesi (İzmir), Edebiyat Fakültesi,
- Fırat Üniversitesi (Elazığ), Fen-Edebiyat Fakültesi,
- İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi,
- K.Maraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi
- Harran Üniversitesi(Şanlıurfa) Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Fatih Üniversitesi(İstanbul)Fen –Edebiyat Fakültesi,
- Sakarya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi,
- Süleyman Demirel Üniversitesi (Isparta) Fen-Edebiyat Fakültesi,
Coğrafya bölümünün son sınıfında öğrenciler iki branşa ayrılır. Son sınıfta fiziki coğrafya bölümünü seçen öğrenciler tezlerini vererek lisans eğitimini tamamlarlar ve "Jeomorfolog" unvanını alırlar.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Biyoloji,
- Coğrafya,
- Jeoloji.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) Coğrafya lisans programı için yeterli Sözel (SÖZ) puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda Coğrafya lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Sınıf Öğretmenliği alanları ile, Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü mezunları, bu alanda yüksek öğrenim görmek isterlerse, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 4 yıldır.
Coğrafya bölümünde ağırlıklı olarak görülen dersler:
- Klimatoloji (İklim Bilgisi),
- Vejetasyon (Bitki Bilimi),
- Jeoloji,
- Jeomorfolojidir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara "Lisans diploması ve Jeomorfolog unvanı verilir.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Jeomorfologlar Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Devlet Su İşleri (DSİ), Doğal Afetler, İmar İskan Genel Müdürlüğü, Elektrik İşleri Etüd İdaresi, Karayolları Genel Müdürlüğü, Etibank, Meteoroloji, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde çalışabilirler
Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan / açılacak Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayanlar, lise ve dengi okullarda Coğrafya öğretmeni olarak çalışabilirler.
Mevcut üniversitelerde Jeomorfolog yetiştiren bölümlerin azlığı ve olanakların kısıtlı olması nedeniyle az sayıda mezun vermektedir. Buna rağmen geçmiş yıllarda mezun olan Jeomorfologların resmi kuruluşlarda istihdam edilmesiyle kadrolar dolmuş durumdadır. Bu nedenle istihdam olanakları kısıtlıdır. Özel sektörde çalışma olanağı yoktur. Kısacası iş bulma olanakları pek kalmamıştır.
F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Eğitim süresince bir kazanç sağlanması söz konusu değildir. Ancak, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanılabilir.
EĞİTİM SONRASI
Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan Jeomorfologlar, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi ve teknik hizmetler sınıfından maaş alırlar. Maaşına ilaveten, almış oldukları ek göstergeler sayesinde göreve yeni başlayan bir Jeomorfolog net asgari ücretin 1,5 katı ile 2 katı dolaylarında maaş alır.
G - MESLEKTE İLERLEME
Devlet kuruluşlarında çalışan Jeomorfologların idari kademeler de yükselme olanakları vardır.
Üniversitelerde öğretim görevlisi olarak bir akademik kariyer edinen Jeomorfologların da yükselme olanakları vardır,
İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletme Enstitüsü, Jeomorfoloji Ana Bilim Dalında, Jeomorfoloji yüksek lisans ve doktora çalışması yapılabildiği gibi, diğer üniversitelerin coğrafya ana Bilim dalı çerçevesinde de yüksek lisans ve doktora çalışması yapılabilir.
BENZER MESLEKLER
- Jeolog,
- Maden mühendisi,
- Coğrafyacı.
H- EK BİLGİLER
"JEOMORFOLOJİ"
Dünyanın yüz kısmındaki rölyef şekillerini saptamaya ve bunları açıklamaya çalışan bilim dalıyla uğraşan kişidir. Kısaca:
Jeo morfho loji - Yer şekilleri bilimi
Jeo morfho log - Yer şekilleri bilimcisi demektir.
Jeomorfoloji, yeri tetkiklerinde konu edinmiş olan doğa bilimlerinden biridir. Coğrafyayı, yeryüzündeki rölyef şekillerini, su ve hava üzerindeki iklim olaylarını, bitki, hayvan ve insan topluluklarını ve bunlar arasındaki etki ve tepkileri saha ve zaman içersinde incelediği için bir doğa ilmidir. Jeoloji, yer kabuğunun oluşumu ve aşınımı ile uğraşan bir tabiat bilmi olmakla beraber, sahası, yer ve zaman bakımından daha derin olduğu için coğrafyadan ayrılır.