Cüzî İrade (Özgür İrade): Bu, insanların günlük yaşamlarında yaptıkları seçimlerde ve eylemlerde serbest olduklarına inanılan irade biçimidir. Cüzî irade, bireyin kendi eylemleri üzerinde özgürce ve bilinçli bir şekilde karar verebildiği inancını ifade eder.
Örnek: Bir kişi, sabah kalktığında kahvaltıda ne yiyeceğine, hangi kıyafeti giyeceğine veya o gün hangi işleri yapacağına karar verir. Bu tür kararlar, cüzî iradeyle alınır. Külli İrade: Bu, Yaratıcının (Allah'ın) kapsamlı iradesini ifade eder. Her şeyin var oluşu ve kaderi bu iradeyle şekillenir. Külli irade, evrenin işleyişinin ve her şeyin oluşumunun temel sebebini ifade eder. İnsanların cüzî iradeleri, bu külli iradenin sınırları içerisinde yer alır.
Örnek: Bir kişi, yaşamı boyunca birçok karar alır, ancak doğduğu yer, ailesi veya genetik özellikleri gibi bazı şeyleri seçemez. Bu tür şeyler, külli irade tarafından belirlenmiştir. Bu iki kavram, insan iradesi ile ilahi irade arasındaki ilişkiyi anlama çabasının bir sonucudur. İslam teolojisi ve felsefesinde, bu iki irade türü arasındaki ilişki üzerine derinlemesine tartışmalar ve görüşler bulunmaktadır.
