Psikoloji, insan hayatının her anında etkili olan, yalnızca yetişkinlerin değil; bebeklerin bile etkilendiği bir alandır. İnsan, yaşamının ilk yıllarından itibaren çeşitli etkenlerin etkisi altına girmekte ve buna göre psikolojik süreçleri yaşamaktadır. Dolayısı ile yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar da bulunmaktadır.
Çocukların psikolojisini etkileyen, çeşitli sorunların ortaya çıkmasına neden olan bir takım etkenler bulunmaktadır. Çoğu zaman bu etkenlerin neler olduğu ebeveynler tarafından belirlenememekte ve profesyonel bir yardımın alınması zorunlu hale gelmektedir. Genel olarak, toplumumuzda en çok karşılaşılan ve çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar şunlardır:
Toplumda en çok karşılaşılan ve çocukları etkileyen psikolojik temelli olan sorunlar bunlardır. Bu sorunların her birinin giderilmesi ve çocukların sağlıklı bir şekilde hayatlarına devam edebilmesi için profesyonel yardım alınması gerekmektedir. Bu sorunlar arasından bazıları tamamıyla giderilememektedir fakat yapılacak olan çalışmalar ile birlikte çocukların hayatlarının kalitesi arttırılabilmektedir. Bunlar arasında yer alan çoğu sorun ise gerekli önlemlerin alınması ve tedavinin gerçekleştirilmesi ile birlikte tamamen iyileştirilebilmektedir. Fakat tüm bunların gerçekleşebilmesi için öncelikle ebeveynlerin çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar hakkında bilgi sahibi olması ve bu sorunlar hakkında farkındalıklarının gelişmiş olması gerekmektedir.
Çocuklarda Ortaya Çıkan Psikolojik Sorunlar İçin Nasıl Önlem Alınır?Çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlara müdahale edilebilmesi için öncelikli olarak gereken; ebeveyn farkındalığıdır. Çünkü çocukların yaşadıkları sorunların giderilebilmesi için öncelikle sorunun fark edilmesi ve tanımlanması zorunludur. Toplumumuzda genel olarak çocukların fiziki hastalıkları hemen fark edilir ve gerekli olan tıp alanına müdahale için gidilirken, söz konusu psikoloji olunca hızlı davranılmamaktadır ve bu sorunlar ‘nasılsa zamanla geçer düşüncesi ile göz ardı edilmektedir. Fakat zamanında müdahale edilmeyen psikolojik rahatsızlıklar zamanla daha ileri gitmekte ve tedavi edilebilecekken tedavisi daha zor duruma gelmektedir. Bu sebeple, ebeveynler çocuklarında normal olmayan davranış ve tutumları fark ettiğinde en kısa süre içerisinde profesyonel yardım almak için gerekli yerlere başvurmalıdır.
Çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar, sorunun kapsamına ve çocukların içinde bulunduğu yaşa göre farklı kanallarla teşhis ve tedavi edilmektedir. Örneğin; okul çağında olan bir çocukta öğrenme bozukluğunun olduğu düşünülüyorsa ilk olarak başvurulacak olan kişi; sınıf öğretmeni, ilk başvurulacak olan birim ise; okulun rehberlik birimidir. Burada faaliyet gösteren profesyonel eğitimciler, çocukları takip etmekte, incelemekte ve sorun bulunuyor ise gerekli olan uzmanlık alanına yönlendirmektedir. Dolayısı ile okul çağında olan bir çocuğun herhangi bir sorunu söz konusu olduğunda ebeveynlerin başvuracakları ilk birim; okulların rehberlik servisidir. Sonuç olarak çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunların önleminin alınması için ebeveynlerin öncelikle sınıf öğretmeni ve rehberlik servisi ile iletişim halinde olması gerekmektedir.
Çocuklarda Kaygı Bozukluğu Nasıl Ortaya Çıkar?Çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar arasında kaygı bozukluğu sıklıkla yer almaktadır. Kaygı durumunun hissedilmesi aslında son derece normal bir durumdur. Fakat bu kaygı durumunun çocukların gündelik yaşamını sürekli ve olumsuz olarak etkilemesi psikolojik bir sorundur ve bu durum hakkında önlemlerin alınması gereklidir. Örneğin; tören gününde şiir okuyacak olan bir çocuğun kaygı duyması, heyecan hissetmesi son derece normaldir fakat bu kaygının yaşamın diğer alanlarını etkilemesi ve çocuğun olumsuz davranışlar sergilemesine neden olması psikolojik bir durumdur ve müdahale dilemsi gerekmektedir. Dolayısı ile çocuklardaki kaygı bozukluğu, tek bir konu üzerinde değil; gündelik yaşamın tamamında etkili olduğu için göze çarpmakta ve kendisini belli etmektedir.
Çocuklarda Kaygı Bozukluğunun Türleri Nelerdir?Çocuklarda görülen kaygı bozukluklarının çeşitleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:
Obsesif kompulsif bozukluk, çocuklarda sürekli olan ve tekrarlanan huzursuzluk ve strese neden olmaktadır. Bu durum, çocukların aile yaşamını, okul yaşamını ve sosyal yaşamını direkt olarak olumsuz yönde etkilemektedir. Örneğin; bir çocuğun evi dışındaki herhangi bir tuvalette, mikrop bulaşacağı düşüncesi ile tuvalet ihtiyacını gidermemesi bir obsesyon durumudur ve bu çocukların evleri dışındaki başka tuvaletleri öncelikle detaylı olarak temizlemesi sonra ise kullanması kompülsiyon durumudur. Bu durumdaki çocukların, obsesif kompulsif bozukluğunun derecesinin artmaması ve başka alanlara da sıçramaması için tedavi edilmesi gerekmektedir.
Travma sonrası stres ise çocukların yaşadığı; kırıcı ve üzücü olayların sonrasında ortaya çıkan, çocukların davranışlarını olumsuz olarak etkileyen bir durumdur. Çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar arasında en çok etkili olan durum genellikle travma sonrası strestir. Toplumumuzda travma sonrası stres en çok boşanma sonrasında çocuklarda görülmektedir. Anne ve babanın boşanması ya da boşanacak olması çocuklarda bir travmaya ve buna bağlı olarak strese yol açmaktadır. Kimi çocuklar, anne ve babasının boşanma durumundan dolayı içine kapanıp sessizleşirken kimi çocuklar da saldırgan tavırlar sergilemeye başlamaktadır. Kısacası, travma sonrası stres her çocukta farklı şekillerde etkili olmaktadır. Bu sebeple, özellikle boşanma aşamasında olan ebeveynlerin psikolojik destek alması ve pedagoglar eşliğinde çocuklarını bilgilendirmesi gerekmektedir.
Boşanma Sürecinde Çocuklarla İletişim Nasıl Olmalıdır?Anne ve babanın boşanması, çocuklar için genellikle büyük bir travmaya neden olmakta çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar arasında oldukça etkili olmaktadır. Bu sebeple, bu dönemin atlatılması ve çocuğun en az şekilde etkilenmesi için pedagog uzmanlığına danışılması gerekmektedir. Pedagoglar, bu süreci çocuğun içinde bulunduğu duruma ve yaşına göre planlamakta; çocukların sahip olduğu özelliğine göre açıklama metotları geliştirmektedir.
Boşanma aşamasında olan ebeveynlerin, çocuklarının olumsuz etkilenmemesi ve psikolojik durumlarının bozulmaması için yapması gerekenler kısaca şunlardır:
Çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunlar çoğunlukla sosyal çevreden dolayı ortaya çıkarken, çoğu zaman da ebeveyn hataları yüzünden ortaya çıkmaktadır. Çocukların aile içerisinde maruz kaldıkları olumsuz durumlar farklı şekillerde oraya çıkmakta ve kendisini göstermektedir. Kimi çocuklar, ebeveyn hataları yüzünden gece uykusunda tuvaletini kaçırırken kimi çocuklar da davranış bozuklukları sergileyebilmektedir. Bu sebeple, sağlıklı bir şekilde çocuk yetiştirebilmenin ilk yolu; ev içerisinde sağlıklı bir ortamın oluşturulmasıdır.
Çocukların psikolojik sorunlar yaşamasına neden olan bazı ebeveyn hataları şunlardır:
Sorubak.Com