Tanzimat dönemi ile II. Abdulhamit'in saltanat seneleri arasında şöyle bir zıtlık vardır: Tanzimat döneminde bazı aydınlar sorunları ortaya koymuş, çareler aramış, ümit verici girişimlerde bulunmuşlardır. Halkın inandığı kahramanlar ve idealler ortaya çıkmıştır. II. Abdulhamit devresinde önemli kişiler siyasi gerekçelerle sürgün edilmiştir. Kısa bir süre açılan Meclis-i Mebusan kapatılmıştır. Elçileri Avrupa'yı dört dolaşan paşaları sürekli bir araya gelerek memleketin sorunlarını tartışan Babıali sönük, miskin bir ocak haline gelmiştir. Toplum; gelişim, hareket ve ümit etme kabiliyetini yitirmiştir. Kısacası dönemin şartları Servetifünuncuların halktan uzaklaşmalarında, kendi içlerine dönmelerine ve karamsar bir üslup takınmalarına neden olmuştur.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
