KANUN NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Yasada yapılan düzenlemeye göre ilk aşamada bin ve üzeri çalışanı olan özel sektör 1 Ocak 2017de, memurlar (genel ve özel bütçeli idareler) ve 250-1000 çalışanı bulunan özel sektör 1 Nisan 2017de sisteme geçecek. 100 ile 249 çalışanı olan özel sektör, 1 Temmuz 2017de, mahalli idareler ve KİTler ise 1 Ocak 2018den itibaren sisteme dahil olacak. Öte yandan özel sektörde faaliyet gösteren, 10-49 çalışanı olanlar işverenler aracılığıyla 1 Temmuz 2018den itibaren, 5-9 çalışanı olanlar da 1 Ocak 2019dan itibaren sisteme girebilecek. Bu şekilde mevcut durumda 14 milyonun üzerinde çalışanımız sisteme dahil olacak.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KİMLERİ KAPSIYOR?
Türk vatandaşı veya 29/5/2009 tarihli 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28inci maddesi kapsamında olup, 45 yaşını doldurmamış olanlardan 31 Mayıs 2016 tarihli 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4üncü maddesinin birinci fıkrasının a ve c bentlerine göre çalışmaya başlayanlar, işverenin bu Kanun hükümlerine göre düzenlediği bir emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dahil ediliyor.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ ZORUNLU MU?
Bireysel emeklilik sistemi çalışan, emeklilik planına dahil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip iki ay içinde sözleşmeden.cayma hakkı olması sebebiyle zorunlu değildir.
CAYMA HAKKIYLA ÇALIŞANA PARA İADESİ YAPILIYOR MU?
Cayma halinde ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte 10 işgünü içinde çalışana iade ediliyor.
SİSTEME DAHİL OLAN ÇALIŞAN ARA VEREBİLİR Mİ ?
* Şirket cayma süresince ödenen katkı paylarının değer kaybetmemesini sağlayacak şekilde fon yönetiminden sorumludur. Cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hallerde katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilir.
YASADA BELİRLENENDEN AZ YA DA FAZLA ÖDEME YAPILABİLİR Mİ?
Çalışan katkı payı, çalışanın 5510 sayılı Kanunun 80inci maddesi çerçevesinde belirlenen prime esas kazancının yüzde 3üne karşılık gelen tutardır. Bu oranı 2 katına kadar artırmaya, yüzde 1e kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
OTOMATİK KATILIM SİSTEMİNE DAHİL OLAN BİR KİŞİ NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİR?
Bireysel emeklilik sistemindeki şartlar otomatik katılım için de geçerli sayılıyor. Sistem içinde 10 yıl boyunca kalan bir kişi 56 yaş koşulu sağlayan emekliliğe hak kazanıyor. Bu durumda hem kendi sistemindeki birikimlerini, getirilerini ve devletin yaptığı katkıları alabiliyor.
DEVLET KATKISI NE KADAR SAĞLANACAK?
* Bireysel emeklilik sisteminden farklı olarak her sisteme girişte bir defaya mahsus olmak ve 4632 sayılı Kanunun ek 1inci maddesi hükmündeki hak kazanma ve ödeme koşullarına tabi olmak kaydıyla 1.000 TL tutarında ve emeklilik halinde en az 10 yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi yapılması halinde birikimin yüzde 5i karşılığında ek Devlet katkısı sağlanması düzenleniyor. * Bilindiği üzere, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren işverenler tarafından ödenenler hariç olmak üzere katılımcılar tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının yüzde 25ine karşılık gelen tutarlar Devlet katkısı olarak hesaplanıyor. Söz konusu bu tutarlar katılımcıların bireysel emeklilik hesabına bağlı olarak açılan Devlet katkısı hesaplarına ödeniyor. Söz konusu teşvikin sağlanmasında bütçe verimliliğini teminen 4632 sayılı Kanun kapsamındaki Devlet katkısının, ilgililerin hesaben takip edebilmesini sağlayacak şekilde taahhüt olarak hesaplanmasına ve taahhüt edilen tutarların ödenmesine karar vermeye ve mevcut katılımcıların Devlet katkılarının değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanın yetkili olduğu hususu düzenleniyor.
SİSTEMDEN ERKEN ÇIKAN BİRİ KENDİ BİRİKİMLERİNİ ALABİLİR Mİ?
* Çalışan maaşlarının kesilen tutarlarını ve bu tutarların getirisini alabilir.
DEVLET KATKISININ TAMAMI SİSTEMDEN ÇIKILSA DA ALINACAK MI?
Sistemden ilk 3 yıl içinde çıkarsanız kesinlikle devlet katkısı olamıyorsunuz.
HANGİ ŞARTLARDA DEVLET KATKISI ALINABİLİR?
* 3 ila 6 yıl arasında çıkanlar devlet katkısındaki birikimlerinin yüzde 15ini, 6 ila 10 yıl arasında çıkanlar yüzde 35ini, 10 yılı tamamlayanlar yüzde 60ını alabiliyor.
ÇALIŞANLARIN MAAŞLARINDAN NE KADARLIK KESİNTİ YAPILACAK?
* Çalışanların prime esas kazancının yüzde 3ü, her ay başında çalışanın maaşından kesilerek bireysel emeklilik sistemine aktarılacak.
DEVLET SİSTEME GİRENLERE KATKI SAĞLAYACAK MI/ NE KADAR SAĞLAYACAK?
* Devlet tarafından maaşlardan kesilip BESe ödenecek katkı paylarına devlet yüzde 25 katkıda bulunacak.
BİREYSEL EMEKLİLİK PLANI ÇALIŞAN TARAFINDAN SEÇİLİR Mİ?
İşveren, hangi emeklilik şirketi ile anlaşmışsa ve hangi emeklilik planını seçmişse, çalışan bu plana girebilecek.
CAYMA HAKKI SONRASINDA KULLANMAYANLARA KATKI NE KADAR OLACAK?
* Cayma hakkını kullanmayan çalışanlara, bir kereye mahsus olmak üzere devlet, bin lira ilave katkı yapacak.
İŞVEREN İFLAS EDER, YA DA ŞİRKET KAPATIRSA NE OLUR?
* Çalışanların birikimleri emeklilik fonlarında ve devlet güvencesi altında. İşverenin çalışanlardan yaptığı kesintiyi kasasında tutma hakkı yok. Ayrıca işveren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca da denetlenir.
MEVCUT BİREYSEL EMEKLİLİĞİ OLANLAR NE YAPACAK?
* Otomatik katılım sistemine katılmak zorunlu ve 45 yaş altı tüm çalışanlar işverenler tarafından otomatik sisteme sokulacak. Ama çalışanlar 2 ay sonra sistemden çıkabilirler, böylece iki BESleri olmaz. İsteyen otomatik katılımda da kalabilir; böylece, iki BESi olmuş olur ve devletin otomatik katılım için sunduğu bin liralık haktan yararlanabilir.
BES İPTAL ETTİRİLİP, OTOMATİK KATILIMA GEÇİLİR Mİ?
* Böyle bir imkan söz konusu değil.
BİRİKİMLER NERELERDE DEĞERLENDİRİLECEK?
* İşveren ile emeklilik şirketlerinin üzerine anlaştığı emeklilik fonlarında değerlendirilecek.
TÜM İŞLEMLERDEN KİM SORUMLU OLACAK?
Tüm işlemler, para tahsil, takip sorumluluğu işverende olacak.
HERHANGİ EKSTRA BİR KESİNTİ SÖZ KONUSU OLACAK MI?
* Sunulan emeklilik planları kapsamında şirketlerce fon işletim gideri kesintisi dışında başka bir kesinti yapılmayacak.
İŞVEREN İHLALLERİNDE NE OLACAK?
* Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca her bir ihlal için 100 TL idari para cezası uygulanır.
E-DEVLET SİSTEMİNDEN BİREYSEL EMEKLİLİK BİLGİLERİ SORGULANABİLİYOR MU?
* Türkiye Sigorta Birliği açıklamasına göre, BES e katılımcıların bilgilendirilmesi amacıyla e-Devlet e e-Hizmetler bölümündeki Emeklilik Gözetim Merkezi sekmesinde Bireysel Emeklilik Sistemi Devlet Katkısı Kullanım ve Limit Bilgileri Sorgulama servisi başlatıldı. Temmuz 2016 sonunda kullanıma açılan servis aracılığıyla katılımcılar sistemdeki tüm sözleşmelerine ilişkin olarak; temel sözleşme bilgilerini, hesaplanan devlet katkısı tutarını ve ilgili yıl için kalan devlet katkısı limitini e-Devlet üzerinden takip edebiliyor. İlgili servise, turkiye.gov.tr adresinde yer alan e-Devlet Kapısı üzerinden; e-Devlet şifresi, mobil imza, elektronik imza, TC kimlik kartı ve internet bankacılığı yöntemlerden herhangi biri kullanılarak erişim sağlanabiliyor.