TANIM
Bale dansçısı, bir öyküde rolünü üstlendiği karakterin duygu ve düşüncelerini müzik eşliğinde vücut hareketleri ile sahnede canlandıran kişidir.
A- GÖREVLER
- Sahnede canlandırılacak öyküyü okur,
- Rolünü canlandıracağı kişinin duygu ve düşüncelerini özümler,
- Yapacağı hareketlerin figürlerini öğrenir ve bunu egzersizlerle geliştirir,
- Ekip halindeki prova çalışmalarına katılır,
- Gösteri günü vaktinde gelerek kostümünü giyer ve makyajını yaptırır,
- Sırası geldiğinde sahneye çıkar ve figürlerini, müzik eşliğinde, ayak
parmakları üzerinde zarif hareketlerle dans ederek yapar. Hareketlerinin
müzikle ve diğer oyuncuların hareketleri ile uyumlu olmasına çalışır,
- Gösteri bitince, diğer oyuncularla birlikte seyircileri selamlar. (Sahnede tek
başına, bir eşle veya dans grubunun üyesi olarak figürlerini sergiler.)
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Tayt,
- Mayo,
- Bale pabucu (Bayanların kullandığı bale pabucu Point Shoe olarak adlandırılır),
- Tütü (Bayanların kullandığı bale eteği),
- Tozluk, dizlik (Provalarda kullanılır).
B- MESLEĞIN GEREKTIRDIĞI ÖZELLIKLER
Bale dansçısı olmak isteyen bir kimsenin,
- Bedence sağlam yapılı olması, kemik ve kas yapısının ayak parmakları
üzerinde yürümeye, koşmaya ve dönmeye elverişli olması,
- Ezgileri ve ritmleri ayırdetme yeteneğine sahip olması,
- Uzun ve yorucu çalışmalar yapması gerektiğinden, sabırlı olması,
- Yaratıcı olması,
- Yönergelere uygun davranması,
- Başkaları ile işbirliğine açık olması gerekmektedir.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Bale dansçısı genellikle kapalı ortamlarda gösterisini sunar, ancak zaman zaman açık-hava tiyatrolarında da oyunun sergilendiği olur. Bale dansçısı oyunda bir ekibin üyesi olarak rolünü yapar. Temsiller genellikle gece verildiği için bale dansçısı gündüz dinlenir veya provalara katılır. Geceleri, hafta sonu ve bayram tatillerinde görev yapmak durumundadır.
Bale dansçısı:
- Koreograflarla,
- Meslektaşlarıyla,
- Bale eğitmenleriyle,
- Orkestra şefiyle,
- Bale piyanistiyle,
- Sahne sorumlusuyla,
- Sahne müdürüyle,
- Repetitörle (koreograf yardımcısı) iletişimde bulunur.
D- MESLEK EĞITIMI MESLEK EĞITIMININ VERILDIĞI YERLER
Bale dansçılığı eğitimi aşağıdaki üniversitelerin Devlet Konservatuarları Bale Bölümlerinde verilmektedir.
- Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı Bale Dansçılığı Bölümü
- Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir Devlet Konservatuarı Bale Bölümü,
- İstanbul Üniversitesi İstanbul Devlet Konservatuarı Bale Bölümü ,
- Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul Devlet Konservatuarı Bale Bölümü.
ÖN EĞITIMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Beden Eğitimi,
- Müzik.
MESLEK EĞITIMINE GIRIŞ KOŞULLARI
Bale eğitimine başlamak için 12 yaşından büyük olmamak , en az ilköğretim altıncı sınıfına geçmiş olmak ve konservatuar giriş (Özel Yetenek) sınavlarında başarılı olmak gerekmektedir.Bu sınavlara başvurabilmek için ayrıca vücut yapısı arızasız ve baleye yatkın olmak. Ezgileri ve ritmleri ayırdetme yeteneğine sahip olmak. Yapılacak mülakatta bale eğitimi ve mesleğinin gerektirdiği özellikler açısından (Yapısal,ruhsal,zihinsel v.b) olumlu bir izlenim bırakmış olmak gerekmektedir.
EĞITIM SÜRESI VE IÇERIĞI
Bale dansçılığı, Konservatuar Bale Bölümünde orta devre 3 yıl, lise devresi 3 yıl, lisans devresi 4 yıl olmak üzere toplam 10 yıl süren bir eğitimi gerektirmektedir.
Orta Devre de:
Klasik Bale, Tarihi Danslar, Solfej - Kulak Eğitimi, Emprevizasyon gibi sanat derslerinin yanında,Türkçe, Matematik, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Milli Coğrafya gibi genel kültür dersleri de verilmektedir.
Lise Devresinde:
Klasik Bale, Karakter, Repertuar, Birlikte Uygulama, Çağdaş Dans, Dans Yazısı, Bale Tarihi, Piyano, Psikoloji, Sosyoloji gibi dersler verilmektedir.
D- MESLEK EĞITIMI
Lisans Döneminde:
Klasik Bale, Karakter, Modern Halk Dansları ve Sanat Tarihi, Repertuar Uygulama (Birlikte), Pas De Deux, Makyaj,Eğitim Psikolojisi, Mitoloji, Estetik, Sahne Sanatları Tarihi, Müzik Tarihi, Müzik dersleri verilmektedir.
Bale, çok güç ve uzun bir eğitime ihtiyaç gösteren yorucu bir sanat dalıdır. Bale sanatçısı olabilmek için kabiliyet, müziği sevme, doğuştan ritim anlayışına sahip olmak yeterli değildir. Küçük yaşlarda başlayıp uzun yıllar boyunca her gün ve sürekli eğitim yapmak zorunluluğu vardır.
Derslerde bale öğretmenleri tarafından hazırlanmış akademik bale karakteriyle dansçının teknik ve eleştiri yeteneği artırılır.
Konservatuar bale bölümü orta-lise-lisans dönemi
H- Ek Bilgiler bölümünde yer almaktadır.
EĞITIM SONUNDA ALINAN BELGE-DIPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara Konservatuar lisans diploması verilir.
Mesleğe profesyonel olarak başlamak, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü nün açmış olduğu sınavı kazanmakla mümkündür. İlk başlangıçta verilen unvan "Stajyer Sanatçı" unvanıdır. Stajyer olarak en az 1 yıl çalıştıktan sonra, bale sanatçısı unvanıyla göreve devam edilir.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE IŞ BULMA OLANAKLARI
Bale dansçıları, sanatçı unvanıyla Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü (Ankara) ile bu kuruma bağlı Opera ve Bale Müdürlüklerinde, ayrıca özel bale topluluklarında görev alabilir. Bunun dışında, eğitici olarak Devlet Konservatuarları ile özel bale kurslarında çalışma alanı bulabilirler.
Kültür Bakanlığına bağlı bir kurum olan Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğündeki orkestra, opera ve bale sanatçı kadroları her yıl Maliye Bakanlığı vizesi ile temin edilmektedir. Dolayısıyla yıl içinde Kurumun açtığı bale sanatçısı sınavına müracaat çok fazla da olsa ancak uygun görülen kadro sayısı kadar sanatçı alınabilmektedir. Devlet Opera ve Bale Müdürlükleri halen Ankara, İzmir, İstanbul ve Mersin gibi büyük illerde bulunmakta bazı illerde de kuruluş çalışmaları devam etmektedir.
F- EĞITIM SÜRESINCE VE EĞITIM SONRASI KAZANÇ
EĞITIM SÜRESINCE
Mesleki eğitim süresince kazanç söz konusu değildir. Ancak başarılı bulunan öğrencilere Sevda Cenap And Müzik Vakfınca burs verilmektedir. Konservatuarda lisans eğitimi yapan son sınıf öğrencileri Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünde verilen bazı temsillerde sahneye alışmak ve kısmi bir ücret kazanmak amacıyla "yevmiyeli sanatçı statüsü"yle çalışabilirler.
EĞITIM SONRASI
Eğitim sonrasında kazanç, Devlet Opera ve Bale Kurumunda oldukça yüksektir. Bale dansçılarının aldığı en düşük ücret net asgari ücretin yaklaşık 10 katı kadardır.
G- MESLEKTE ILERLEME
Bale sanatçıları, sahnedeki performanslarına bağlı olarak sırasıyla:
- Kordo (Bütün eserlerde Baş balerin ve Baş dansçının arkasında yer alarak dans
eden bale dansçılarına verilen unvan),
- Solist Dansçı,
- Prima Balerin (Solo dans eden bayanlar için kullanılır),
- Baş Dansçı (Bu unvan erkek dansçılar için kullanılır),
- Baş Balerin (Bu unvan bayan dansçılar için kullanılır)
unvanlarını almak suretiyle mesleklerinde ilerleme imkanı bulabilirler.
BENZER MESLEKLER
- Koreograflık,
- Bale öğretmenliği,
- Repetitörlük (Koreograf Yardımcılığı),
- Notasyonluk (Bale adımlarını ya da hareketlerini yazma yöntemi, bu eserlerin
yazımıyla uğraşanlar).
H- EK BİLGİLER
SAHNE SANATLARI BÖLÜMÜNE BAĞLI ANASANAT DALLARI İÇİN ÖZEL KOŞULLAR
BALE ANASANAT DALI
‘BALE DANSÇILIĞI SANAT DALI
MÜZİK ve BALE İLKÖĞRETİM OKULU
GENEL KOŞULLAR
- Sağlık durumu elverişli olmak
- İlan edilen süre içerisinde, aday kaydıyla ilgili işlemleri eksiksiz ve doğru olarak tamamlayarak ilgili birime teslim etmiş olmak,
- Rektörlük tarafından ilan edilen gün, yer ve saatte kabul sınavlarına girmek ve bu sınavlarda başarılı olmak,
- Dal değiştirmeler, bulundukları sınıfların seviyesinde yapılır.
SAHNE SANATLARI BÖLÜMÜNE BAĞLI BALE DANSÇILIĞI ANASANAT DALI(Bale Dansçılığı Sanat Dalı) İÇİN GEREKLİ ÖZEL KOŞULLAR
- 12 yaşından büyük olmamak (Hesaplamada ay ve gün dikkate alınmaz),
- İlköğretim okullarının 6.sınıfına geçmiş olmak,
- Vücut yapısı arızasız ve baleye yatkın olmak,
- Ezgileri ve ritimleri ayırt edebilme kabiliyetine sahip olmak,
- Yapılacak mülakatta, müzik eğitimi ve mesleğinin gerektirdiği özellikler açısından (yapısal, zihinsel, duygusal vb.) olumlu izlenim bırakmış olmak.
LİSE DEVRESİ
Baraj Sınavı
- Adayların teknik ve artistik kapasitesinin ölçülmesi için, ilköğretim 8.sınıf seviyesinde ‘Klasik Bale sınavında başarılı olmak,
- Müzik yeteneği ve bilgi seviyesinin ölçmek amacıyla teorik ve uygulamalı (nota okuma) sınavında başarılı olmak.
Kesin Kabul Sınavı
Algılama kapasitesinin ölçülmesi için adayların teknik alt yapısına uygun bir eserden seçilmiş
kısa bir dans parçasının öğrencilere sınavda toplu ‘öğretilişi ve uygulanması
değerlendirmesinde başarılı olmak.
GENEL KOŞULLAR
- İlköğretim Okulu mezunu olmak,
- Kompozisyon ve Şan Sanat Dalları hariç 15 yaşından büyük olmamak (Hesaplamada ay ve gün dikkate alınmaz),
- Sağlık durumu elverişli olmak (kesin kayıt yaptırılırken tam teşekküllü Devlet hastanesinden sağlık raporu istenir),
Herhangi bir resmi veya özel okuldan disiplin suçuyla yada ilgili yönetmeliğin 7.Maddede hükümleri saklı kalmak koşulu ile başarısızlık nedeniyle ilişiği kesilmemiş olmak,
- İlan edilen süre içerisinde aday kaydıyla ilgili işlemleri eksiksiz ve doğru olarak tamamlayarak ilgili birimlere teslim etmiş olmak,
- Rektörlük tarafından ilan edilen gün, yer ve saatte kabul sınavlarına girmek ve bu sınavlarda başarılı olmak,
LİSANS DEVRESİ
20 yaşından büyük olmamak (Hesaplamada ay ve gün dikkate alınmaz.), Konservatuvar mezunlarında bu koşul aranmaz,
Devlet Konservautvarlarının lise devresini bitirdikten sonra, öğrenimine iki yıldan fazla ara vermemiş olmak.
GENEL KOŞULLAR
- Sağlık durumu elverişli olmak,
- Herhangi bir resmi veya özel okuldan disiplin suçuyla veya başarısızlık nedeniyle ilişiği kesilmemiş olmak,
- Konservatuvarımızn İlköğretim/Orta ve Lise devrelerindeki eğitimine eşdeğer bir konservatuvarın anasanat veya sanat dallarının birinden mezun olmak,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak (Konservatuvarda lise devresini tamamlamamış adaylar için)
- Konservatuvar dışında bir ortaöğretim okulunu bitirenlerde ÖSS sınavında başarılı olmak,
- İlan edilen süre içerisinde aday kaydıyla ilgili işlemleri eksiksiz ve doğru olarak tamamlayarak ilgili birimlere teslim etmiş olmak,
- Rektörlük tarafından ilan edilen gün, yer ve saatte kabul sınavlarına girmek ve bu sınavlarda başarılı olmak.
