YGS-LYS de OBP hesaplama yöntemi
Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) Nedir?
Ortaöğretimden mezun olan her öğrenci görmüş olduğu derslerden aldığı notların başarısına göre belli bir formülle hesaplanan ortaöğretim başarı puanı alır. 6287 sayılı kanunla yapılan değişiklikle ortaöğretim başarı puanlarının hesaplaması şu şekilde yapılmaktadır
"2012-ÖSYS’de yerleştirme puanlarının hesaplanmasında adayların ortaöğretim başarıları dikkate alınacaktır. Türkiye geneli değerlendirmeye esas alınarak, ortaöğretim bitirme notları (100 üzerinden diploma notu) 5 ile çarpılarak Ortaöğretim Başarı Puanına (OBP) dönüştürülecektir. Böylece, 50 olan en düşük diploma notu için OBP 250 olacak, en yüksek 100 olan diploma notu için de OBP 500 olacaktır. 50’nin altında olan diploma notları 50 olarak deðerlendirmeye alınacaktır.
Bu şekilde hesaplanan Ortaöğretim Başarı Puanının yüzde onikisi (0,12) merkezî sınavdan alınan puana eklenerek adayın yerleştirme puanı hesaplanacaktır." (ÖSYS Kılavuzunun 19. sayfasından alınmıştır.)
Bu düzenleme ile birlikte öğrencinin diploma notu 5 ile çarpılıp OBPsi hesaplanacaktır. Örneğin öğrencinin diploma notu 70 ise 70x5=350 OBP puanı olacaktır. Benzer şekilde diploma notu 50 olan öğreniye 50x5=250 ve 100 olan öğrenciye 100x5=500 OBP puanı verilecektir.
OBP PUANINA UYGULANAN İŞLEM: KATSAYI
ÖSYM yerleştirme puanına eklenecek puan hesaplamasını OBPyi 0,12 katsayısı ile çarparak yapmaktadır. Basit bir hesapla OBPsi 350 olan öğrenci 350x0,12=42 puan, 250 olan öğrenci 250x0,12=30 puan ve 500 olan öğrenci 500x0,12=60 puan alacaktır.
Daha önceki yıllarda katsayı adayların mezun oldukları okul türlerine ve seçtikleri alanlara göre farklılık göstermekteydiyse de 2012 ÖSYS ile birlikte tüm adaylar için ortak katsayı olan 0,12 kullanılmaktadır.
KATSAYI NEYDİ NE OLDU?
Katsayı 1999 yılında dönemin Yüksek Öğretim Kurumu tarafından getirilmiş bir uygulamadır. Başlangıçta bu uygulamadan amaçlanan adayları kendi alanlarında tercih yapmaya mecbur kılmaktır. Örneğin liseden Türkçe Matematik alanından mezun olan bir öğrenci kendi alanında tercih yaptığında AOBPsi 0,8 ile çarpılmış, alan dışına çıkıp Sayısal veya Sözel alandan bir bölüm seçtiğinde AOBPsi 0,3 ile çarpılmıştır. Bu farkın meslek liseleri üzerinde de etkisi olmuş, meslek liseliler kendi alanları dışında tercih yaptıklarında düşük katsayı ile karşılaşmışlardır.
Adayların bir tercihe mahkum edilemeyeceği ve katsayının eğitim hakkına aykırı olduğu gerekçesi ile YÖK tarafından 21 Temmuz 2009 tarihinde katsayı kaldırıldı. Mahkemelik olan bu karar sonunda YÖK alan içi tercihlerde 0,15, alan dışı tercihlerde 0,12 katsayıyı istemeye istemeye kabul etmişti. 2012 YGSye hazırlanılırken YÖK katsayıyı kaldırmak için tekrar bir girişimde bulundu ve 1 Aralık 2011 günü katsayıyı tekrar eşitledi ve her aday için 0,12 olarak belirledi. YÖKün bu kararı 6287 sayılı kanunla da yasal güvenceye alınmış oldu.
Meslek Liselilerin Ek Katsayısı ne Oldu?
Meslek lisesi öğrencilerinin ek katsayısı olan 0,06 ek katsayısı 2012 yılında ve öncesinde meslek liselerine yerleşen öğrenciler için devam etmektedir. Fakat 2013 yılından itibaren meslek liselerine yerleşen öğrenciler ek katsayı almayacaklar, OBPleri sadece 0,12 ortak katsayısı ile çapılacaktır.
MTOK Seçecek Meslek Liselilerin Katsayı Durumu Ne Olacak?
Mesleki Teknik Ortaöğretim Kurumları (MTOK) olarak ifade edilen kontenjanlara eskiden olduğu gibi sadece meslek liselerinin ilgili alan mezunu öğrencileri başvurabilecekler. MTOK tercih edecek meslek liselilerin AOBPleri sadece 0,12lik tek katsayı ile çarpılacaktır. Ek katsayı söz konusu değildir.
SON YAPILAN DEĞİŞİKLİK ADAYLARI NASIL ETKİLEYECEK?
ÖSYMnin son yaptığı değişiklik adeta "oyun içinde kural değişikliği" anlamına geliyor. 4+4+4 yasası olarak bilinen 6287 sayılı kanundaki “Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.” maddesi ÖSYMnin bu değişikliği alel acele yapmasına neden oldu. Bu nedenledir ki ÖSYM bu konuda kamuoyunu bilgilendirme gereği duydu(ÖSYMnin açıklaması için tıklayınız).
Okul puanı ile ilgili değişikliklerin 2 yönü bulunmaktadır. İlki ve önemli olanı okul puanlarını ağırlıklandırarak hesaplamaktan vazgeçilmesidir. Bundan önce öğrencinin okul başarı puanı hesaplanırken öğrencinin mezun olduğu okulun diploma notlarının durumu ve mezun olduğu okulun o yılki YGS başarısına göre öğrencinin durumu değerlendirilmekteydi. ÖSYMnin bu kadar karmaşık hesaplamalara başvurmasının nedeni kimi okullarda öğrencilere çok yüksek notların kolaylıkla verilirken, kimi okullarda yüksek not almanın zor olduğu ve bunun da haksızlığa neden olduğu düşüncesiydi. ÖSYM öğrencinin başarısını hesaplarken mezun olduğu gruba göre değerlendirerek öğrenci o okulun ortalamasına göre başarılı ise daha fazla puan verirken, öğrenci okulun başarısını düşürüyorsa (ortalamanın altında ise) daha düşük puan veriyordu. ÖSYMnin bu kararıyla öğrencinin mezun olduğu okulun durumu değil, sadece ve tek olarak öğrencinin diploma notu baz alınmaktadır.
Bu karar açıklamadan da anlaşılacağı üzere eski bir tartışmayı da geri getirmektedir: "Farklı okullarda verilen notların eşitliği sorunu". ÖSYM Fen Lisesinde okuyan ve diploma notu 80 olan bir öğrenciye Genel Lisede okuyan ve diploma notu 95 olan öğenciden daha düşük puan verecektir. Fen Lisesinde okuyan ve akademik kazanımları genel lise öğrencisine göre daha üst düzeyde olan öğrenci bu durumda bir mağduriyet yaşayabilecektir.
ÖSYMnin diğer önemli değişikliği en başarılı öğrenci ile en başarısız öğrenci arasındaki makası daraltmasıdır. Daha önce AOBP puanları 100 ile 500 arasındaydı; yeni sistemde OBP 250 ile 500 arasında olacak. Bu durumda okul puanlarının yerleştirme puanlarına etkisi de dolaylı olarak düşürülmüş olmaktadır. Öğrenci lisede çok büyük bir başarı göstermese de kaybı telafisi olmayacak bir düzeyde olmayacak, YGS ve LYS sınavlarında aradaki farkı kapatma şansı daha yüksek olacaktır.
Kaynak: Hedef Başarı
DİPLOMA NOTUNA GÖRE OBP ve OKULDAN GELECEK PUAN
| Diploma Notu |
OBP |
Okuldan Gelecek Puan OBPx0,12 |
| 50 | 250 | 30 |
| 51 | 255 | 30,6 |
| 52 | 260 | 31,2 |
| 53 | 265 | 31,8 |
| 54 | 270 | 32,4 |
| 55 | 275 | 33 |
| 56 | 280 | 33,6 |
| 57 | 285 | 34,2 |
| 58 | 290 | 34,8 |
| 59 | 295 | 35,4 |
| 60 | 300 | 36 |
| 61 | 305 | 36,6 |
| 62 | 310 | 37,2 |
| 63 | 315 | 37,8 |
| 64 | 320 | 38,4 |
| 65 | 325 | 39 |
| 66 | 330 | 39,6 |
| 67 | 335 | 40,2 |
| 68 | 340 | 40,8 |
| 69 | 345 | 41,4 |
| 70 | 350 | 42 |
| 71 | 355 | 42,6 |
| 72 | 360 | 43,2 |
| 73 | 365 | 43,8 |
| 74 | 370 | 44,4 |
| 75 | 375 | 45 |
| 76 | 380 | 45,6 |
| 77 | 385 | 46,2 |
| 78 | 390 | 46,8 |
| 79 | 395 | 47,4 |
| 80 | 400 | 48 |
| 81 | 405 | 48,6 |
| 82 | 410 | 49,2 |
| 83 | 415 | 49,8 |
| 84 | 420 | 50,4 |
| 85 | 425 | 51 |
| 86 | 430 | 51,6 |
| 87 | 435 | 52,2 |
| 88 | 440 | 52,8 |
| 89 | 445 | 53,4 |
| 90 | 450 | 54 |
| 91 | 455 | 54,6 |
| 92 | 460 | 55,2 |
| 93 | 465 | 55,8 |
| 94 | 470 | 56,4 |
| 95 | 475 | 57 |
| 96 | 480 | 57,6 |
| 97 | 485 | 58,2 |
| 98 | 490 | 58,8 |
| 99 | 495 | 59,4 |
| 100 | 500 | 60 |
DİPLOMA NOTUNA GÖRE MESLEK LİSELİLERİN EK KATSAYISI SONUCU ELDE EDİLECEK PUAN
| Diploma Notu |
OBP diploma notu*5 |
Puan OBP*0,12 |
Ek Puan OBP*0,06 |
Toplam |
| 50 | 250 | 30 | 15 | 45 |
| 51 | 255 | 30,6 | 15,3 | 45,9 |
| 52 | 260 | 31,2 | 15,6 | 46,8 |
| 53 | 265 | 31,8 | 15,9 | 47,7 |
| 54 | 270 | 32,4 | 16,2 | 48,6 |
| 55 | 275 | 33 | 16,5 | 49,5 |
| 56 | 280 | 33,6 | 16,8 | 50,4 |
| 57 | 285 | 34,2 | 17,1 | 51,3 |
| 58 | 290 | 34,8 | 17,4 | 52,2 |
| 59 | 295 | 35,4 | 17,7 | 53,1 |
| 60 | 300 | 36 | 18 | 54 |
| 61 | 305 | 36,6 | 18,3 | 54,9 |
| 62 | 310 | 37,2 | 18,6 | 55,8 |
| 63 | 315 | 37,8 | 18,9 | 56,7 |
| 64 | 320 | 38,4 | 19,2 | 57,6 |
| 65 | 325 | 39 | 19,5 | 58,5 |
| 66 | 330 | 39,6 | 19,8 | 59,4 |
| 67 | 335 | 40,2 | 20,1 | 60,3 |
| 68 | 340 | 40,8 | 20,4 | 61,2 |
| 69 | 345 | 41,4 | 20,7 | 62,1 |
| 70 | 350 | 42 | 21 | 63 |
| 71 | 355 | 42,6 | 21,3 | 63,9 |
| 72 | 360 | 43,2 | 21,6 | 64,8 |
| 73 | 365 | 43,8 | 21,9 | 65,7 |
| 74 | 370 | 44,4 | 22,2 | 66,6 |
| 75 | 375 | 45 | 22,5 | 67,5 |
| 76 | 380 | 45,6 | 22,8 | 68,4 |
| 77 | 385 | 46,2 | 23,1 | 69,3 |
| 78 | 390 | 46,8 | 23,4 | 70,2 |
| 79 | 395 | 47,4 | 23,7 | 71,1 |
| 80 | 400 | 48 | 24 | 72 |
| 81 | 405 | 48,6 | 24,3 | 72,9 |
| 82 | 410 | 49,2 | 24,6 | 73,8 |
| 83 | 415 | 49,8 | 24,9 | 74,7 |
| 84 | 420 | 50,4 | 25,2 | 75,6 |
| 85 | 425 | 51 | 25,5 | 76,5 |
| 86 | 430 | 51,6 | 25,8 | 77,4 |
| 87 | 435 | 52,2 | 26,1 | 78,3 |
| 88 | 440 | 52,8 | 26,4 | 79,2 |
| 89 | 445 | 53,4 | 26,7 | 80,1 |
| 90 | 450 | 54 | 27 | 81 |
| 91 | 455 | 54,6 | 27,3 | 81,9 |
| 92 | 460 | 55,2 | 27,6 | 82,8 |
| 93 | 465 | 55,8 | 27,9 | 83,7 |
| 94 | 470 | 56,4 | 28,2 | 84,6 |
| 95 | 475 | 57 | 28,5 | 85,5 |
| 96 | 480 | 57,6 | 28,8 | 86,4 |
| 97 | 485 | 58,2 | 29,1 | 87,3 |
| 98 | 490 | 58,8 | 29,4 | 88,2 |
| 99 | 495 | 59,4 | 29,7 | 89,1 |
| 100 | 500 | 60 | 30 | 90 |
