TANIM
Türk topluluklarının; tarihin başlangıcından günümüze kadar olan dil ve edebi ürünlerini inceleyen, çeşitli Türk dillerini karşılaştıran, günümüzde kullanılan Türkçenin sorunlarına çözüm arayan ve diğer bilim dallarıyla dil arasındaki ilişkileri araştıran kişidir.
A- GÖREVLER
- Bir araştırmacı olarak en eski metinlerden başlayarak Türkçe eserleri inceler,
- Türk dilinin yapısını, kökenini, gelişimini, gelişimi etkileyen faktörleri inceler,
- Belli bir tarihi dönem içerisindeki eserlerin özelliklerini saptar,
- Türkçenin korunması ve sağlıklı gelişimi için öneriler geliştirir,
- Sözlükler hazırlar,
- Türkçenin diğer dillerle olan bağlantısını araştırır,
- Yaptığı değerlendirme sonrasında Türkçenin sorunları olarak belirlediği hususların; sorunların çözümüyle uğraşan meslek elemanlarına, kurum ve kuruluşlara ulaşmasını sağlar ve sonuçları izler.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Tarihi bilgi ve belgeler,
- Çeşitli büro malzemeleri,
- Bilgisayar.
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Türkolog olmak isteyenlerin;
- Üst düzeyde sözel düşünme yeteneğine,
- Düşüncelerini söz ve yazı ile etkileyici bir biçimde ifade edebilme yeteneklerine sahip,
- Araştırma ve inceleme merakı ve yeteneği olan,
- Türk Edebiyatına karşı özel ilgi ve sevgi duyan, kitap okumayı çok seven,
- Edindiği bilgileri çözümleyebilen ve yeni sentezler oluşturabilen
kimseler olmaları gerekir.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
- İnsanlarla iletişimde bulunulur.
- Elde edilen verilerin değerlendirilmesi aşamasında büro ortamında çalışılması gerekmektedir.
D- MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ile aşağıdaki üniversitelerin Fen-Edebiyat fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde verilmektedir.
- Adnan Menderes Üni. (Aydın)-Fen Edebiyat Fakültesi
- Anadolu Üni. (Eskişehir)-Edebiyat Fakültesi
- Afyon Kocatepe Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Ankara Üniversitesi, Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi,
- Atatürk Üni. (Erzurum) Fen-Edebiyat Yüksekokulu
- Balıkesir Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Başkent Üni (Ankara) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Boğaziçi Üni (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Celal Bayar Üni. (Manisa) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Cumhuriyet Üni (Sivas) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Çanakkale 18 Mart Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Çukurova Üni (Adana) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Dicle Üni. (Diyarbakır) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Dumlupınar Üni. (Kütahya) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Ege Üni. (İzmir) Edebiyat Fakültesi
- Erciyes Üni. (Kayseri) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Erciyes Üni. (Yozgat) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Fatih Üni. (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Fırat Üni. (Elazığ) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Gazi Üni. (Ankara) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Gazi Üni. (Kırşehir) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Gaziantep Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Gaziosmanpaşa Üni. (Tokat) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Hacettepe Üni. (Ankara) Edebiyat Fakültesi
- Harran Üni. (Şanlıurfa) Fen-Edebiyat Fakültesi
- İnönü Üni. (Malatya) Fen-Edebiyat Fakültesi
- İnönü Üni. (Adıyaman) Fen-Edebiyat Fakültesi
- İstanbul Üni. Edebiyat Fakültesi
- İstanbul Kültür Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Kafkas Üni. (Kars) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Karadeniz Teknik Üni. (Trabzon ve Giresun) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Kırıkkale Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Kocaeli Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Marmara Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Mersin Üni. (İçel) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Mimar Sinan Üni. (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Muğla Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Niğde Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Ondokuz Mayıs Üni. (Samsun) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Ondokuz Mayıs Üni. (Ordu) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Osmangazi Üni. (Eskişehir) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Pamukkale Üni. (Denizli) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Sakarya Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
- Selçuk Üni. (Konya) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Süleyman Demirel Üni. (Isparta) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Trakya Üni. (Edirne) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Uludağ Üni. (Bursa) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Yeditepe Üni. (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
- Yüzüncüyıl Üni. (Van) Fen-Edebiyat Fakültesi
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Türk Dili ve Edebiyatı,
- Tarih,
- Mantık,
- Felsefe.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için;
- Lise veya dengi okul mezunu olmak.
- Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) Türk Dili ve Edebiyatı lisans programı için yeterli Sözel (SÖZ) puan almak.
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (OSYM) Tercih Bildirim Formunda Türk Dili ve Edebiyatı lisans programını tercih etmek gerekmektedir.
Liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Türkçe- Matematik, Sınıf Öğretmenliği ile, Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü mezunları, bu alanda yüksek öğrenim görmek isterlerse, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.
Ayrıca, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ve Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü bölüm mezunları Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan /açılacak Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayanlar, lise ve dengi okullarda Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni olabilirler.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Meslek eğitimi 4 yıldır.
- Dört yıllık eğitim süresince Türkiye Türkçesi, Edebi Bilgiler ve Osmanlıca dersleri hazırlık niteliğindedir. Bunun yanısıra öğrencilere Osmanlı Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Nazım Bilgisi, Edebi Sanatlar, Edebiyat Tarihi, Dil Tarihi, Halk Edebiyatı, Köktürkçe, Uygur Türkçesi, Kıpçak Türkçesi, Roman-Şiir Tahlilleri gibi dersler okutulmaktadır. Öğrenciler 8. Yarıyıl sonunda bir Bitirme Ödevi hazırlarlar.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirenlere Lisans Diploması ve Türkolog unvanı verilir.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Türkologların üniversitelerde Türk Dili Okutmanlığı, araştırma görevlisi ve uzmanlık gibi akademik yapıda çalışma olanakları vardır. Pedagoji sertifikası alınırsa orta dereceli okullarda Edebiyat ve Türkçe öğretmeni olarak görev alınabilir. Özel yetenekleri olanların gazete, dergi ve diğer medya kuruluşlarında da yazarlık, editör olarak çalışma imkanı vardır. Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık vb. arşivlerinde uzman olarak çalışma olanağı bulunmakta olup Kütüphanelerde, Kültür Bakanlığında, TRT kurumunda da çalışma olanakları mevcuttur.
F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Üniversite eğitimi süresince Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağladığı kredi ve yurt imkanlarından yararlanabilirler. Ayrıca, kamu ve özel kurum ve kuruluşların sağladığı burs olanaklarından faydalanabilirler.
EĞİTİM SONRASI
- Türkoglar, kamu kesiminde çalışırlarsa 657 sayılı Devlet Memurları kanununa tabi olarak Genel İdare sınıfına göre belirlenmiş olan ücreti alırlar.
- Özel kesimde çalışanlarsa çalıştıkları işyerine ve yaptıkları işe göre farklı kazanç elde edebilirler.
G- MESLEKTE İLERLEME
- Üniversitelerde Öğretim elemanı olarak görev alanlar akademik kariyer yapabilirler. (Araştırma Görevlisi, Doktor, Yard. Doç., Doçent ve Profesör) Kamu ve özel sektör işyerlerinde çalışanlar ise gösterecekleri performansa ve gerekli diğer şartları yerine getirmeye bağlı olarak yönetim kadrolarında yer alabilirler.
BENZER MESLEKLER
- Sosyal Antropolog,
- Fizik Antropolog,
- Sosyolog,
- Etnolog,
- Tarihçi.