TANIM
Tekstil ve konfeksiyon sanayiinin kullandığı tekstil hammaddelerinin işlenmesi aşamalarında, teknik ve idari olarak gerekli düzenlemeleri yapan, yeni yöntem ve tekniklerin geliştirilmesi için çalışmalar yürüten, yeni ürünlerin tasarımını ve üretimini planlayan, üretimin ekonomik bir şekilde yürütülmesini sağlayan kişidir.
A- GÖREVLER
Yün, pamuk gibi doğal, polyester, polyamid, polioksil gibi yapay lifler ile bu liflerden kumaş üretilmesi, kumaşın boyanması ve hazır giyim ürünlerinin elde edilmesi, bu işlemlerde kullanılan makinelerin üretilmesi, geliştirilmesi ve ürünlerin pazarlanması işlerini aşağıdaki işlem basamakları ile gerçekleştirir;
- Üretimi planlar, iş akışını düzenler,
- İstenilen kalitede malın en ucuz şekilde üretilmesi için plan yapar,
- Kullanılan makinelerin ayarlarını ve bakımını sağlar,
- Ürünün teknik, estetik, dokuma, örme ve baskı desenlerini bilgisayar yardımıyla tasarlar ve uygular,
- Ürünün kalite kontrolünü yapar,
- Araştırma, geliştirme faaliyetlerini yürütür.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Her çeşit elyaf, iplik, dokuma ve örme ürünleri,
- İplikçilikte, dokuma ve örme kumaş üretiminde, konfeksiyonda kullanılan özel el aletleri ve yardımcı malzemeler,
- İplik dokuma, örme, boya-baskı, terbiye gibi işlemlerde kullanılan iplik makineleri, dokuma hazırlık makineleri, dokuma makineleri, örme makineleri, boya-baskı-terbiye makineleri, kesim ve dikiş makineleri,
- Kalite kontrol cihaz ve aletleri, bilgisayar, kart delme makineleri.
- Yardımcı kimyasal malzemeler.
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Tekstil mühendisi olmak isteyenlerin;
- Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip,
- Fen bilimlerine ilgili ve bu alanda başarılı,
- Mekanik ilişkileri görebilen,
- Başkalarını yönetebilen
kimseler olmaları gerekir.
Yaratıcılık meslekte başarıyı etkileyen, renk körlüğü ise engelleyen bir faktördür.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Tekstil mühendisleri, dokuma endüstrisinde fabrika ve atölyelerde görev yaparlar. Çalışma ortamı gürültülü olup, havada lif tozları bulunabilir. Tekstil mühendisi çalışırken tekniker, teknisyen ve işçilerle iletişim halindedir.
D- MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi aşağıdaki üniversitelere bağlı mühendislik fakültelerinin "Tekstil Mühendisliği" bölümlerinde verilmektedir.
- Afyon Kocatepe Üniversitesi (UŞAK),
- Çukurova Üniversitesi (ADANA),
- Dokuz Eylül Üniversitesi (İZMİR),
- Ege Üniversitesi (İZMİR),
- Gaziantep Üniversitesi Mühendislik Fak.(İngilizce),
- İstanbul Teknik Üniversitesi-İTÜ (İSTANBUL),
- İstanbul Teknik Üniversitesi-Makine Fak.
- Pamukkale Üniversitesi (DENİZLİ),
- Süleyman Demirel Üniversitesi (ISPARTA),
- Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fak.(K.Maraş),
- Uludağ Üniversitesi (BURSA).
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Matematik,
- Fizik,
- Kimya.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) Tekstil Mühendisliği lisans programı için yeterli Sayısal (SAY) puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunda Tekstil Mühendisliği lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
- Örme,
- Pamuk Eksperliği ve İplikçilik,
- Pamuk Pazarlama ve İplikçilik,
- Tekstil,
- Tekstil Baskı,
- Tekstil Dokuma,
- Tekstil İplikçilik,
ön lisans programlarını başarı ile bitirenler de ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları takdirde Tekstil Mühendisliği lisans programına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Üniversitelere bağlı tekstil mühendisliği bölümlerinde 4 yıl (8 yarıyıl) süreli bir eğitim görülmektedir.
Eğitimde:
Fizik, Genel Kimya, Matematik, Statik, Dinamik Mekanizma Tekniği, Makine Dinamiği, Termodinamik, Akışkanlar Mekaniği, Isı Transferi, İmal Usulleri, Makine Elemanları, Otomatik Kontrol, Mukavemet, Malzeme, Elektronik, Elektroteknik, Bilgisayar Programlama, İstatistik, Teknik Resim gibi mühendislik dersleri,
Doğal Lifler, Kimyasal Lifler, İpekçilik, İplikçilik Esasları, İplik Teknolojisi ve Makineleri, Dokumacılık Esasları, Dokuma Teknolojisi, Dokuma Makineleri, Dokuma Analiz ve Tasarımı, Dokuma Hazırlık Makineleri, Örmecilik Esasları, Örme Teknolojisi, Örme Makineleri, Örme Analiz ve Tasarımı, Konfeksiyon Tekniği, Tekstil Kimyası, Renk Fiziği ve Kimyası, Tekstilde Kalite Kontrol, Terbiye Teknolojisi, Boya-Baskı Teknolojisi, Boya-Baskı Makineleri, Fabrika Organizasyonu, Dokusuz Yüzeyler, Tekstil Mühendisliğine Giriş gibi mesleki dersler okutulmaktadır.
Ayrıca, 3. sınıf ve 4. sınıfta her yarı yıl 2 seçmeli ders olarak yapılan uygulama ile öğrenci belli bir konuda uzmanlaşma olanağına kavuşabilmektedir. Seçmeli ders olarak; Tekstilde Hata-Hasar, Özel Dokumalar, Örmecilikte Bilgisayar Programlama, İstatistiksel Analiz Metodları, Tekstilde Uygulanan Baskı Yöntemleri, Yaş Proses Kimyasallarının Analitik Değerlendirmesi, Özel İplikler, Tekstilde Maliyet hesapları, Yeni İplikçilik Sistemleri gibi dersleri seçebilmektedir.
Tekstil Projesi, Atölye ve Fabrika Stajı olmak üzere pratik olarak eğitim de yapılmaktadır. Yabancı Dil, Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersleri de verilmektedir.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara Tekstil Mühendisliği" lisans diploması ve Tekstil Mühendisi unvanı verilir.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Tekstil mühendisleri tekstil ve konfeksiyon endüstrisinde fabrika ve atölyelerde mühendis olarak, ayrıca tekstil üretim ve pazarlaması yapan kuruluşlarda teknik satış sorumlusu olarak çalışabilirler.
Ülkemizde en gelişmiş üç sektörden bir tanesi tekstil sektörüdür. Bu nedenle iş bulma olanakları yüksektir. Özellikle Bursa, İstanbul, Adana, Denizli, Gaziantep, Kayseri, İzmir gibi tekstil sanayii gelişmiş illerimizde iş bulma olanakları çok daha iyidir.
Ayrıca, Boya-Baskı-Terbiye, konfeksiyon dallarındaki teknolojik gelişmeler oldukça hızlıdır.
Sektörün rekabet gücü, kalite ve verimliliğin artırılması yolundaki çalışmalar, daha fazla teknik eleman kullanımını ön plana çıkarmaktadır.
F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Yüksek öğrenimleri süresince öğrencilerin, çeşitli kurum ve kuruluşların vermiş olduğu burslardan faydalanma olanakları olabilir. Ayrıca Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu öğrenim kredisinden yararlanabilmeleri de söz konusudur.
EĞİTİM SONRASI
Ücret daha çok özel sektörde çalıştıklarından kişinin bilgi, beceri, yetenek, çalışma kapasitesi ve sektörün ücret düzeyleri göz önünde tutularak işverenle yapılacak anlaşmayla belirlenir.
Tekstil mühendisleri asgari ücretin en az 3-4 katı ücretle işe başlamaktadırlar. Kişinin durumuna ve pozisyonuna göre ileride bu oran daha da artmaktadır.
G- MESLEKTE İLERLEME
Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler.
Çalıştıkları işletmelerde, kısım şefi, imalat müdürü, genel müdürlük düzeyine kadar yükselebilirler,
Belli bir alan veya konuda uzmanlaşma söz konusu olabilir,
Girişimcilik özelliği olanlar: üretim, pazarlama, temsilcilik konularında kendi işlerini kurabilirler.
BENZER MESLEKLER
- Tekstil teknikerliği,
- Kimya mühendisliği (boya-baskı, terbiye, kalite kontrol),
- Kimya teknikerliği,
- Endüstri mühendisliği (planlama ve organizasyonu),
H- EK BİLGİLER
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI
- Dokuma işletmelerinde gerekli önlemler alınmadan çalışıldığında gürültülü ortam nedeniyle işitme kaybı,
- Boya-Baskı -Terbiye işlemlerinde kullanılan kimyevi maddeler ile özellikle pamuklu dokuma işlemlerinde meydana gelen tozlu ortam, alerjik rahatsızlıklar, akciğer ve solunum yolu rahatsızlıkları,
- Hareketli parçaları olan makinelerle çalışma sırasında dikkatsizlik ve gerekli koruyucu tedbirlerin alınmaması halinde, elde ve parmaklarda ezilme, kırılma, kopma gibi iş kazaları meydana gelebilir.