TANIM
Elektrik, elektronik, mekanik ve bilgisayar tabanlı tüm endüstriyel otomasyon sistemlerinin üretiminde çalışan kişidir.
A- GÖREVLER
- Endüstriyel otomasyon sistemlerini tasarlar,
- İşletilmesi için gereken malzeme ve teknik elemanı belirler,
- Sistemin kurulmasını sağlar, denetler,
- Mevcut sistemleri teknolojik gelişmelere göre yeniler.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Kağıt, kalem, ampermetre, voltmetre, işaret üreteci, osiloskop, kontrol kalemi, pense, yan keski, iletken tel, tasarım için gerekli her türlü elektrik, elektronik ve mekanik malzeme,
- Bilgisayarlar, programlanabilir lojik kontrolörler (PLC), hesap makineleri, mikrokontrolörler, dijital işaret işleyiciler, sürücüler, robotlar vs.
- Kontrol mühendisliği alanında uluslararası kural ve uygulamalarla ilgili çeşitli doküman ve kitaplar.
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Kontrol mühendisi olmak isteyenlerin;
- Sayısal düşünme gücü yüksek olan,
- Bir işi planlayıp yürütebilme yeteneğine sahip,
- Fen ve matematik alanlarına ilgi duyan,
- Üst düzeyde genel yeteneğe sahip,
kimseler olmaları gerekir.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Kontrol Mühendisleri; işin planlaması ve projelendirilmesi aşamasında bürolarda, kurulum aşamasında fabrikalar ve benzeri tesislerde, onarım ve yenileştirme aşamasında ise tesis ve atölyelerde çalışırlar.
Tesis ve atölye ortamındaki çalışma esnasında yürüme, ayakta durma, eğilme, diz çökme, dönme, tırmanma gibi fiziksel faaliyetlerde bulunur. Büro ortamındaki çalışmalar esnasında ise, çoğunlukla oturarak çalışırlar.
Çalışırlarken meslektaşlarıyla, tesis sahipleri ve yöneticileriyle, bilgisayar, elektrik, makine ve elektronik mühendisleriyle, teknisyen, tekniker ve işçilerle işbirliği ve iletişim halindedirler.
D-MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Bu mesleğin eğitimi İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Fakültesi Kontrol Mühendisliği bölümünde verilmektedir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Matematik,
- Fizik.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için;
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci seçme sınavında (ÖSS) Kontrol Mühendisliği
lisans programı için yeterli Sayısal (SAY) puan almak.
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ( ÖSYM ) Tercih Bildirim Formunda Kontrol Mühendisliği lisans proğramı ile ilgili en az bir yüksek öğretim proğramını tercih etmek gerekmektedir.
- Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
Ancak kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansları azalmaktadır.
Kontrol Sistemleri Teknolojisi ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları taktirde Kontrol Mühendisliği lisans programına dikey geçiş yapabilirler. (Kontrol Sistemleri Teknolojisinin 2006 yılında eğitimi verilmemektedir.)
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitimin süresi 4 yıldır.
Programda okutulan belli başlı zorunlu dersler şunlardır; Matematik, fizik, kimya, lineer cebir, olasılık ve istatistik.
Meslek dersleri ise; Kontrol Mühendisliğine Giriş, Diferansiyel Denklemler, Malzeme, Elektrik Devre Temelleri, Elektroniğe Giriş, Elekromagnetik Alanlara Giriş, İşaret İşleme, Sistem Modelleme ve Simülasyonu, Ölçme Tekniği ve Algılayıcılar, Elektroniğe Giriş Laboratuarı, Elektromekanik Enerji Dönüşüm Temelleri, Sayısal Sistemlere Giriş, Güç Elektroniği Devreleri, Geribeslemeli Kontrol Sistemleri, Elektrik Enstrümantasyon, Mikrokontrolör Tabanlı Sistemler, Kontrol Sistem Tasarımı, Robotiğe Giriş, Güç Elektroniği Laboratuarı, Servo Motörler, Kontrol Laboratuarı, Endüstriyel Otomasyon, Bilgisayar Kontrollü Sistemler, Bilgisayar Programlama, Kontrol Sistem Tasarım Projesi.
Öğrenciler 3. ve 4. sınıflarda her yıl bir ay olmak üzere toplam iki ay staj yaparlar.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara Kontrol Mühendisliği Lisans diploması ve Kontrol Mühendisi unvanı verilir.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
- Her türlü üretim tesislerinde, tasarım, tesis ve işletim aşamasında görev alabilirler,
- Bir takım tasarım firmalarında mühendis olarak olarak görev alabilirler,
- Büyük işletmelerin AR-GE (Araştırma-Geliştirme) bölümlerinde görev alabilirler,
- Kendi tasarım firmalarını kurarak çalışabilirler.
Kontrol mühendisliği diğer mühendislik dalları kadar tanınan bir mühendislik dalı olmadığından, özellikle ülkemizde kontrol mühendislerinin işlerini elektrik mühendisleri ya da elektronik mühendisleri yapmaktadır. Buna rağmen yetiştirilen ve mezun edilen kontrol mühendisi sayısının azlığı nedeni ile şimdilik herhangi bir işsizlik sorunu yaşanmamaktadır.
F-EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
- Öğrencilerin eğitim süresince işletmelerde staj yapma zorunluluğu vardır.Bu staj döneminde işletmelerinde uygun görmesi halinde işletmenin ücretlendirme politikası doğrultusunda ücret alabilmektedirler. Bu ücretin miktarı her firmada farklı olmakla beraber net asgari ücrete yakındır.
- Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen Öğrenim ve katkı kredisinden ve çeşitli kurum ve kuruluşlarca özellikle başarılı öğrencilere sağlanan burslardan yararlanabilirler.
- Üniversitelerde öğrenci asistan olarak görev alabilirler.
EĞİTİM SONRASI
- Kontrol Mühendisleri kamu kurum ve kuruluşlarında işe başlamaları halinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ya da 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında devlet tarafından belirlenen ücret ile eğer varsa çalıştığı kurum için belirlenen tazminat ve mesai ücretini alırlar.
- Özel sektörde ise ücretler çalışılan işletme ve deneyime göre farklılıklar göstermekle beraber net asgari ücretin sekiz katına kadar ücret alabilmektedirler.
G- MERSLEKTE İLERLEME
- Kontrol Mühendisleri eğitimlerini sürdürerek akademik kariyer yapabilirler.
- Çalıştıkları kurum ve kuruluşlarda, mesleklerindeki gelişime ve verimliliklerine paralel olarak yönetim kademelerine yükselebilirler.
BENZER MESLEKLER
- Elektrik-Elektronik Mühendisliği,
- Sistem Mühendisliği,
- Mekatronik Mühendisliği.
H-EK BİLGİLER
SORUMLULUK
- Endüstriyel otomasyon ile ilgili konularda hesaplamaların doğru olarak yapılmasından, proje doğrultusunda imal, inşa, işletme ile bakım ve onarım işlerinin yürütülmesini sağlamaktan, uluslararası kurallara uygun olarak tasarım ve doğru ve ekonomik üretim yapmaktan sorumludurlar.
- Yapılan tüm işlerde ulusal ve uluslararası norm ve standartlara uygun üretim yapılması beklenir.
İŞ GÜVENLİĞİ
İŞÇİ SAĞLIĞI
Özellikle işletmelerdeki çalışma sırasında koruyucu güvenlik önlemleri alınmalı, elektrik çarpması ve mekanik tehlikelere karşı dikkatli olunmalıdır.