ZARF (BELİRTEÇ)
Fiilleri, sıfatları ve ya kendi soyundan sözcükleri anlamca etkileyen sözcük türüne denir.
güzel
yırtık
kirli görünüyor
berbat
(fiili etkiler ) iyi yıka.
(Sıfatı etkiler) güzel kitaplar okudum.
sıfat
çok güzel kitaplar okudum.
(zarfı etkiler) daha iyi çalışmış.
Sıfat-zarf ayrımı: “Nasıl” sorusu isme sorulduğunda yanıt olarak alınanlar sıfat, fiile ve ya fiilimsiye sorulduğunda yanıt olarak alınanlar zarftır.
Hızlı araba kullanmayı severim. (sıfat)
Çok hızlı geçti. (zarf)
ZAMİR (ADIL)
İsim olmadıkları halde ismin yerine geçen sözcük türüne denir.
Sıfat-zamir ayrımı:
bu – şu – o › işaret sıfatı
bu – şu – o işaret zamiri
bunlar – şunlar – onlar
Bu kalem benim. (“bu” sözcüğü yerine başka bir sıfat koyabiliyoruz “mavi” gibi. O halde buradaki “bu” sözcüğü işaret sıfatıdır.)
Bu benim. (“bu” sözcüğü yerine isim koyabiliyoruz “kalem” gibi. Buradaki “bu” sözcüğü işaret zamiridir.)
Bazı çocuklar… (belgisiz sıfat)
Bazıları gelmedi. (belgisiz zamir)
SORU
Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı zamirle sağlanmıştır?
a) Bunları sen mi kırdın? (soru eki)
b) Havalar nasıl gidiyor? (soru zarfı)
c) Hangi kitabı istiyorsun? (soru sıfatı)
d) Neden çalışmadın? (soru zarfı)
e) Çocuk ne istiyordu? (soru zamiri)
Doğru cevap “e” seçeneğidir.
Soru Elemanları:
1. Soru eki ›mi
2. Soru Sıfatı › Nasıl adam (soru isme yönelirse sıfattır)
3. Soru Zarfı › Sebep isteyen bütün sorular soru zarfıdır.
Niye ağlıyor?
Ne bakıyorsun?
Niçin…
Neden…
4. Soru Zamiri ›Ad isteyen sorulardır.
Kim geldi?
Neyi kırdı?
*Soru sıfatlarının önündeki isim düşerse, soru sıfatı, soru zamiri olur.
Hangi çocuk? (sıfat) Kaç kişi? (sıfat)
Hangisi? (zamir) Kaçı? (zamir)
Ne işte çalışıyorsun? (soru sıfatı)
Kaç gündür neredeydin? (soru zamiri)
Sarı mı daha güzeldi? (soru eki)
Nasıl bir oyuncak olduğunu bana niye söylemedin? (soru zarfı)
Sıraya kaçar kaçar oturdunuz? (soru zarfı)