Türkiye’nin Yeraltı Zenginlikleri ve Enerji Kaynakları

Türkiye’nin Yeraltı Zenginlikleri ve Enerji Kaynakları

MADENCİLİK

Madenler ile Jeolojik devirler arasında sıkı bir ilişki vardır. Örneğin Taş Kömürü 1. Jeolojik zaman da oluşmuştur. Volkanik arazinin bol olduğu yerlerde mağmatik kökenli madenler bolca bulunmaktadır.( Demir, Kurşun, Manganez gibi)

Başlıca Madenlerimiz

1.Demir: Demir çelik Endüstrisinin ham maddesidir. Yurdumuzda birçok yerde çıkartılmaktadır. Divriği (Sİvas), Hekimhan-Hasan çelebi (Malatya) Eymir, Kayseri, Torbalıda çıkartılmaktadır.

Çıkarılan madenler Karabük, Ereğli, Kırıkkale ve İskenderun’daki demir-çelik fabrikalarında işletilmektedir.

2.Bakır: İyi bir iletken olduğundan elektrik işlerinde kullanılmaktadır. Türkiye’de en fazla Karadeniz bölgesinde çıkartılır. Özellikle: Rize (Çayeli), Kastamonu (Küre), Artvin (Murgul), Elazığ (Maden) Diyarbakır (Erganide) çıkartılmakta ve Samsunda İşletilmektedir.

3.Krom: Paslanmaz özelliğinden dolayı geniş kullanım alanı vardır. Türkiye üretimde ve ihracatta birinci durumdadır. Özellikle: Fethiye, Köyceğiz, Dalaman (Muğla), Kütahya, Bursa, Eskişehir arası Guleman (Elazığ) ve Aladağ’da çıkarılmaktadır.

Bu çıkarılan madenler Antalya ve Elazığ’daki işletmelerde işlenmektedir.

4.Bor Mineralleri: Geniş bir kullanım alanına sahiptir. Ortalama bin dalda kullanım alanı vardır. Dünyada ki Bor Minerallerinin %80 sahibiz. Ama işletme imkanımız çok fazla değildir. Özellikle Jet yakıtlarında, roketlerde, Gübre, Boya ve Temizlik maddelerinde kullanılır. Özellikle: Balıkesir civarında, Emet (Kütahya) Seyitgazi(Eskişehir)ve Bursa’da çıkartılır.

Çıkartılan bu madenler Bandırma Asitborik fabrikasında işlenir.

5.Boksit: Alüminyumun hammaddesi olan Boksit; uçak, otomotiv, ev eşyaları yapımında kullanılır. Konya’nın Seydişehir ve Antalya’nın Akseki ilçesinde çıkartılır çıkartılan bu madenler Seydişehir Alüminyum tesislerinde işlenir.

6.Kükürt: Kimyada ve bağcılık ta kullanılır. Ağrı (Dİyadin9,Isparta (Keçi borlu), Simav (Kütahya’da )Çıkartılır. Bu maden de Isparta Keçiborlu’da işletilir. (Şu anda çalışmamaktadır.)

7.Civa: Tıpta ve termometre yapımında kullanılır. Tek sıvı madendir. Balıkesir(Gönen)Konya (Sarayönü)İzmir (ödemiş ve Karaburun’da ) çıkartılır.

8.Manganez: Demir, çelik endüstrisinde kullanılır. Artvin (Borçka) ve Zonguldak (Ereğli) çıkartılır.

9.Zımpara Taşı(Korindon): Zımpara kağıdı ve özel zımpara yapımında kullanılır. İzmir (Tire), Aydın (Söke), Denizli (Buldan) Muğla’da (Milas ve Yatağan’da ) çıkartılır.

10.Mermer: İnşaat malzemesi olarak kullanılır. Özellikle Marmara adasında, Afyonda ve Balıkesir Bandırmada çıkartılır. Ayrıca Kırşehir’de Onixs adıyla bilinen yeşil mermer çıkartılmaktadır.

11.Fosfat: Suni gübre yapımında kullanılır. Özellikle Mardin Mazıdağı’nda çıkartılır. Ve burada işlenir. Dünya’da Fas, Cezayir ve Tunus öndedir.

12. Volfram: Kaliteli çelik ve yüksek ısıya dayanıklı boya yapımında kullanılır. Bursa Uludağ’da çıkartılır. Ama şu anda işletilmemektedir.

13.Lületaşı: Biblo ve süs eşyası yapımında kullanılır. Eskişehir’de çıkartılır.

14.Oltu Taşı: Tespih yapımında kullanılır. Erzurum’da çıkartılır.

15.Kuşun-Çinko: İkisi bir arada bulunan madendir. Gümüş ile karışık halde de bulunur. Önemli yatakları: Rize (Çayeli), Artvin (Borçka ) Kayseri, Elazığ ve İzmir’dedir.

Elazığ-Keban’daki simli kurşun ve Kayseri Çinkur’da işletilir. (Kayseri çin-kur şuanda işletilmemekte)

16.Tuz: Denizlerden, göllerden ve kayalardan elde edilir. Ülkemizde en fazla tuz çıkarımı İzmir-Çam altı tuzlası ile Tuz gölünden yapılır. Ayrıca; Çankırı, Erzincan, Kars, Van, Yozgat gibi illerden de çıkartılmaktadır.

ENERJİ KAYNAKLARI

1.Taşkömürü: Maden kömürü de denir. 1. jeolojik zamanda oluştuğu için kalori değeri yüksektir. Bundan dolayı sadece Demir-Çelik fabrikalarında kullanılır. Türkiye’de sadece Zonguldak civarında çıkartılmaktadır.

2.Linyit: 3. jeolojik zamanda oluşmuştur. Kalori bakımından taşkömürüne göre azdır. Özellikle ev yakıtlarında ve termik santrallerde elektrik üretiminde kullanılır. Linyitin büyük bölümünü Ege bölgesi karşılar. Ege bölgesinde: Tavşanlı, Değirmisaz, Tunçbilek (Kütahya), Soma (Manisa), Yatağan, Seyitömer (muğla) Kardeniz’de Çeltek ve Amasya’da çıkartılır. Bunlara bağlı olarak Yatağan, Soma, Tunçbilek, Değirmisaz ve Elbistan’da Termik santraller vardır.

3.Petrol: Hayvan ve bitki kalıntılarının yerin derinliklerinde uzun süreli basınç altında kalması sonucunda oluşur. Petrol genel olarak 3. Zamanda oluşmuştur. Günümüzde çok önemli bir enerji kaynağıdır. Ham petrolün arıtılması sonucunda Mazot, Fuel-oil, Benzin gaz yağı gibi ürünler ortaya çıkar. İlk petrol MTA tarafından Raman dağında bulunmuştur. Daha sonra Batman Kurtalan, Garzan ve Adıyaman’da bulunmuştur. Bu çıkartılan petroller:

Mersin (Ataş)

İzmit(İpraş)

İzmir(Aliağa)

Kırıkkale (Orta Anadolu) rafinerilerinde işlenir.

Ülkemizde petrolle çalışan termik santraller vardır.

İstanbul………………………Ambarlı

Karadeniz ……………………Ereğli

Artvin………………………..Hopa

Seydişehir……………………Alüminyum tesisleri

4.Jeotermal Enerji: Yeraltından çıkan su buharından elde edilen enerjidir. Türkiye’nin genç oluşumlu olmasından dolayı kırık ve çatlaklara bağlı olarak sıcak su kaynakları çok fazladır. Denizli Sarayköy, İzmir Balçova, Aydın Germencik’te çıkarılmaktadır.

5.Hidroelektrik Enerjisi: Sudan elde edilen enerjidir. Ülkemizin yükseltisinin fazla olması ve akarsuların derin vadilerden akmasından dolayı buralardan enerji üretmek su potansiyeli bakımından önemlidir. Türkiye’de hidroelektrik enerji potansiyeli yükseltinin fazla olmasından dolayı Doğu Anadolu’da fazla iken Yükseltinin az olduğu Marmara bölgesinde azdır.

6.Doğal Gaz: Trakya Hamidabat ve Mardin Çamurluda elde edilir. Ama büyük şehirlerde tüketilenlerin büyük kısmı dışarıdan alınmaktadır. Özellikle Rusya ve Azerbaycan’dan. Hava kirliliğinin önlenmesi için önemli bir enerjidir.

7.Güneş Enerjisi: Akdeniz’de en fazla Karadeniz’de En azdır. Özellikle suyun ve Seraların ısıtılmasında kullanılır.

“Türkiye’nin Yeraltı Zenginlikleri ve Enerji Kaynakları” üzerine 6 yorum

  1. Emegıne saglık ama ben gecenlerde bısey duydum sadece ıstanbul bogazında olan bı yer altı kaynagı varmıs ve bu madde cok deyerlıymıs onu yazmamımsınız

    Cevapla

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.