Türkiye’nin Tarih Öncesi Dönemlerini Aydınlatan Merkezler

 Tarih Öncesi Çağlar (Prehistorik Devirler):

1. Taş Çağı

Üç dönemde incelenir.

a) Eski Taş / Kaba Taş (Paleolitik) > (M.Ö. 600.000 -10.000)

b) Orta Taş / Yontma Taş (Mezolitik) > (M.Ö. 10.000 – 8.000)

c) Yeni Taş / Cilâlı Taş (Neolitik)     > (M.Ö. 8.000 – 5500)

a) Eski Taş / Kaba Taş (Paleolitik)

(M.Ö. 600.000 -10.000)

• Bu devri yaşayan insan toplulukları ilkel bir göçebe hayat sürmüşlerdir.
• Ağaç kovuklarında, mağaralarda ve nehir yatak-larında yaşayan insanlar tabiatta hazır bulduklarıyla, avcılık ve balıkçılıkla geçinmişlerdir. (Avcı ve top-layıcı). Ateş bulundu ve kullanıldı.

 « Türkiye’de Eski Taş Devri:

• Antalya’da Karain, Beldibi ve Belbaşı Mağaraları Anadolu’da bu döneme ait önemli merkezlerdir.

b) Orta Taş / Yontma Taş (Mezolitik Çağı)

(M.Ö. 10.000 – 8.000)

• İnsanlığın toplayıcılık ve avcılıktan üretime geçiş yaptığı dönemdir.
• Hayvanlar evcilleştirilmiştir.
• Buzul çağları sona ermiş, yeryüzündeki iklim koşulları günümüz iklimine dönmeye başlamıştır.

 « Türkiye’de Orta Taş Devri:

• Antalya’da Beldibi Mağarası, Göller yöresinde Bardiz, Samsun’da Tekkeköy, Ankara çevresinde Macunköy  bu devre ait önemli merkezlerdir.

c) Yeni Taş  / Cilâlı Taş (Neolitik Çağı)

(M.Ö. 8.000 – 5500)

• Tarım hayatı başlamış, köyler kurularak yerleşik hayata geçilmiştir.
• Topraktan kap-kacak yapılır ve seramik sanatı başlar.
• İlk yerleşim birimleri oluşturulur.
• Hayvanlar evcilleştirilir ve bitki liflerinden elbiseler yapılır.
• İlk dini inançlar ortaya çıkar.
• İlk ticaret başlar.
• Ataerkil bir düzen kurulur.
• Köleci toplum yapısı ortaya çıkar.
• Günümüzün sosyal yaşam biçimi oluşur.

 « Türkiye’de Yeni Taş Devri:

• Konya’da Çatalhöyük, Diyarbakır’da Çayönü, Gaziantep’te Sakçagözü  önemli merkezlerdir.

         *İnsanlık tarihinin ilk yerleşim yeri olarak Konya – Ça-tal-höyük kabul edilmektedir.

• İlk üretim ve ticaret yeri de Diyarbakır – Çayönü ka-bul edilir.

 2. Taş-Bakır (Kalkolitik) Çağı (M.Ö. 5500-2500)

• Taş devrinin sonlarına doğru maden keşfedilmiştir.

İlk kullanılan maden bakırdır.

 « Türkiye’de Kalkolitik Devir:

• Çanakkale’de Truva, Burdur’da Hacılar, Yozgat’ta Alişar, Çorum’da Alacahöyük‘tür.

3. Maden Çağı (M.Ö. 2500-1200)

a) Bakır Devri: İlk kullanılan madenler, işlemesi kolay olduğu için bakır, altın ve gümüştür.

b) Tunç Devri: Bakılar kalayın karışması sonucu elde edilen daha sert madendir. Silah yapımında kullanılmıştır. İlk şehir devletleri bu dönemde ortaya çıkmıştır (Sümer, Akad, Babil, Mısır ve Hititler gibi.

c) Demir Devri: Bu dönemde toplumlar arası iletişim ve ticaret gelişmiştir.

 « Türkiye’de Maden Devri:

• Anadolu’da üretim artmasına paralel olarak ticaret gelişmiş, toplumsal ilişkiler hızlanmıştır.
• Yazı, Asurlu tüccarlar tarafından Türkiye’ye getirildi.
• Anadolu’da ilk yazılı belgeler Kayseri yakınlarındaki Kültepe’de bulundu. Böylece Anadolu’da tarih çağları başladı (M.Ö. 2000).