Tanzimat gazeteciliği; halkın bakış açısının yanı sıra edebiyatın da değişmesinde büyük etkiye sahiptir. Çünkü günlük yaşamın gazeteyle ön plana geçmesi, edebiyatımızda da etkisini gösterir. Bu gazeteleri okuyanlar, Batı’dan yapılan roman çevirilerini izleyenler, yeni bir dünya görüşüyle karşılaşırlar.
Tanzimat’la gelen ve gelişen Türk gazeteciliği, Türk edebiyatının yepyeni bir döneme girmesini sağlar. Makale, fıkra, haber, röportaj, sohbet, mülakat, anı, gezi, şiir, inceleme, eleştiri, deneme, hikâye ve roman türlerinin gelişmesinde gazeteciliğimizin etkisi büyük olur.
Tanzimat şairleri ile yazarlarının hemen hepsi gazetecilikle uğraşırlar. Edebiyatla ilgili ilk yazılar gazetelerde yayınlanır. Bu yüzden, Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat, Ahmet Vefik Paşa, Ebüzziya Tevfik, Şemsettin Sami, Recaizade Mahmut Ekrem… gazetecilikle edebiyatı kaynaştırırlar.
İlk özel gazete olan ve Agâh Efendi ile Şinasi’nin çıkağı Tercüman-ı Ahvâl’in edebiyatımızda ayrı bir yeri vardır. Osmanlı ülkesinde ilk özel Türkçe gazete olan Tercüman-ı Ahval hem gazetecilik hem de edebiyat ve kültür tarihi yönünden bir dönüm noktasıdır. Sosyal ve siyasal olayların yoğunluk arz ettiği halk tarafından merak ve heyecanla izlenen olaylar bu gazetede yayınlanmıştır. Tercüman-ı Ahval, bir övgü gazetesi değil, düşünce ve tartışma gazetesi olmuş, fertlerin düşünce ve kanaatlarını açığa vurulmasına katkı sağlamıştır. İmtiyazlı başyazı geleneği ilk bu gazetede başlamış, tefrika ve tartışmalar, haberi ön plana çıkaran araştırmalar, eğitim sisteminin aksaklıkları ve siyasi eleştiri örnekleri yine ilk bu gazetede yer almıştır. İlk edebî tefrika da bu gazetede yayınlanır. Bu, Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı oyunudur. Gerçekten o dönemde bütün yazarlar, ilk edebî yazılarını gazetelerde yayınlamışlardır. Bu nedenle Tanzimat döneminde gazetecilik, edebî açıdan çok büyük önem taşır.
Tercüman-ı Ahvâl’in açtığı yolda çok emek ve titizlikle yayın hayatına giren, daha ileri bir adım atan Tasvir-i Efkâr olmuştur. Şinasi’nin kalemiyle özgürlük düşüncesini yayan bu gazetenin Türk basın tarihinde önemli bir yeri vardır. O dönemin en özlü ve kültürlü yazılar onun kaleminden bu gazetede çıkmıştır.
Tasviri Efkâr’ın eğitim ve edebiyat alanlarında yepyeni bir yaklaşım oluşturduğu da kabul edilir. Halk dilini ön plana çıkarması, sade anlatım ve keskin fikirli stili, gazetesine izin için yaptığı başvurusundaki olabildiğince Türkçe anlatım ilgisine sadık kaldığını gösterir.
Sonuçta Batı’dan alınan yeni yazı türlerinin gelişmesinde, yeni edebiyatçıların yetişmesinde, yeni bir sanat ve edebiyat ortamının oluşmasında, çağdaşlaşmada, yeni bir yaşam tarzının oluşmasında Tanzimat gazeteciliği önemli rol oynamıştır.
Özellikle:
Gazetenin Batılı devletlerdeki işlevinin ve gücünün anlaşılması
Gazetenin ticari bakımdan kitaba göre daha avantajlı olması,pazarlanmasının kolay olması
Halkın anlayabileceği bir dille yazılması
Gazetenin basılan kitaplarla ve oynan tiyatro oyunlarıyla ilgili haber vermesi
Roman ve tiyatro eserlerinin tefrika edilmesini sağlaması ileriki yıllarda şiirlere ve edebiyat konularına halkın kolayca ulaşmasını sağlaması
Toplumsal konuların edebi türlere girmesini sağlaması nedeniyle tercih edilmişlerdir.
Bence berbay olmus cooooook uzun