Teknik
Teknik, seçilen yönteme bagli olarak belirlenen bilgi toplama aracidir. Sosyolojinin kullandigi belli basli arastirma teknikleri sunlardir.
• Gözlem : Toplumsal yasamla ilgili olaylari olusum kosullari içinde amaçli ve sistemli bir biçimde izlemek ve kaydetmektir. Gözlem çesitleri sunlardir :
• Belgeler Üzerinde Yapilan Gözlem : Arastirilan konu ile ilgili kitap, yazit, film ya da ses, kayit, nesne, istatistik vb. belgeleri incelemektir.
• Kapsamli Gözlem : Çok sayida bireyden olusan bir toplumsal grubun ekonomik, kültürel ve toplumsal özelliklerinin görüsmelerle arastirilmasidir.
• Yogun Gözlem : Kapsamli gözlemin yetersiz kaldigi durumlarda arastirma konusu ile ilgili az sayida insanla derinlemesine görüsülmesidir.
• Katilarak Gözlem : Arastirmacinin inceledigi toplumun yasantisina katilarak bilgi toplamasidir. Çogunlukla antropologlarin kullandigi bir bilgi toplama aracidir. Katilarak gözlemde ideal olan incelenen kültürün içinde dört mevsim yasamaktir. Ancak bu zorunlu bir kosul degildir. Katilarak gözlemin olumsuz yönü arastirmacinin uzun süre inceleme yaptigi toplumun içinde kalarak objektifligini yitirmesidir.
• Anket : Anket, kisilerin belirli konulardaki tutumlarini, düsüncelerini saptamak için hazirlanmis soru listesiyle bilgi toplamaktir. Anket uygulanirken genellikle arastirmacilar ile anket uygulayan kisiler karsi karsiya gelmezler. Dagitilan anketler bireyler tarafindan doldurulur.
• Görüsme : Önceden hazirlanmis sorularin, arastirma konusuyla ilgili kisilere yüz yüze sorulmasidir. Görüsmede, anketten farkli olarak görüsmeciyle görüsülen kisi karsi karsiya gelmektedir.
UYARI : Enformel görüsmelerde önceden hazirlanmis sorular dogrudan degil de sohbet havasi içinde sorulur.
• Monografi : Aile, köy gibi küçük gruplarin ya da bir örnek olayin tüm degiskenleriyle derinlemesine bir sekilde incelenmesidir. Monografiler su sekillerde olabilir :
• Köy-sehir monografileri
• Sendika ve parti gibi kuruluslarin monografileri
• Kan davasi gibi özel bazi örnek olaylari ele alip inceleyen monografiler.
UYARI : Monografi tekniginde, diger tekniklerde oldugu gibi, seçilen birimin evreni temsil etme özelligi göstermesi gerekir.
• Sosyometri : Sosyometri, küçük gruplarda kimin kimden hoslanip hoslanmadigini saptamaya yarayan bir tekniktir. Sosyometri küçük gruplarda yildiz ve itilen kisileri saptamaya yarar. Testin sonuçlarindan yararlanarak grubun sosyogrami (iliski haritasi) çikartilir.
• Istatistik : Sosyolog, diger tekniklerle toplanilan verilen ne anlama geldigini ve bunlardan nasil geçerli sonuçlar çikartilabilecegini bilmek için istatistiksel tekniklerden yararlanmak zorundadir.