Şeyh Sait İsyanı’nın Sebepleri

1. Saltanat ve Hilafetin kaldırılmasına ,yapılamaya başlayan inkılaplara duyulan tepki.
2. İngilizlerin Musul Meselesini kendi lehlerine çözmek ve Doğu Anadolu’da bir Kürt devleti kurmak için halkı kışkırtması
3. Terakkiperver cumhuriyet fırkasının halk üzerindeki etkisi
4. Dini çıkarlarına alet edenlerin cahil halkı kolayca kandırmaları .
Ergani’nin Piran şehrinde başlayan (13 Şubat 1925),Şeyh Sait tarafından başlatılan isyan kısa sürede Diyarbakır ve Elazığ’a da yayıldı.İsyanı bastırmakta yumuşak davranan Fethi Okyar hükümeti istifa etti ve yerine İsmet Paşa hükümet kurdu.İlk iş olarak da,Takrir-i Sükun (Düzenin sağlanması) kanunu çıkarıldı (4 Mart 1925).
 (Takrir –Sükun kanunu;asayişin sağlanması,vatanın tehlikeden korunması,rejimin kökleşmesi için gereken tedbirleri almak yolunda hükümete geniş yetkiler vermişti.İsyanın bastırılmasında bu kanunun çok faydası olmuştur.İki yıl için çıkarılan kanun ,iki yıl daha uzatıldıktan sonra 4 Mart 1929’da yürürlükten kaldırılmıştır.)
Hükümet ayrıca biri Ankara’da biri de isyan bölgesi olan Diyarbakır’da olmak üzere tekrar iki İstiklal Mahkemesi kurmuştur.İsyan Nisan ayında bastırılmış ve elebaşları cezalandırılmıştır.Vatan ve Cumhuriyet büyük bir tehlike atlatmış ,Musul sorununun İngilizlerin istediği şekilde çözümlenmesine yardımcı olmuş ve ordumuz yıpranmıştı.Bazı mensupları olaya karıştığı için Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır.
Aynı zamanda çok partili rejim denemelerinin bir müddet askıya alınmasına sebep olmuştur

“Şeyh Sait İsyanı’nın Sebepleri” üzerine 8 yorum

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.