Sanat,zanaat,sanatçı ve zanaatçı

Sanat en  genel anlamıyla, yaratıcılığın ve/veya hayalgücünün ifadesi olarak anlaşılır.  Sanat sözcüğü genelde görsel sanatlar anlamında kullanılır. Sanat, insanlığın  evrensel bir değeridir ve kısıtlı veya değişik şekillerde bile olsa her kültürde  görülür.

Sanatçı, herkesin duyduğunu, herkesin gördüğünü,  herkesin hissettiğini, herkesin düşündüğünü; farklı şekilde duyan, farklı  şekilde gören, farklı şekilde hisseden, farklı şekilde düşünen, farklı şekilde  yorumlayan, farklı şekilde yansıtandır; duyulmayanı duyan, görülmeyeni görendir.  Bunlara kendi yorumunu katandır. Kısacası sanatçı, sanatı bizlere ulaştırandır.  Herkes sanatçı olamaz. Yetenek ve sanat yapma isteği ve sevgisi gereklidir.


Zanaat;
Maddi ihtiyaçları karşılamak için yapılan,  öğrenimle birlikte tecrübe gerektiren, pratik bilgi ve el ustalığı ile yapılan  iştir. İnsanların maddeye dayanan gereksinimlerini karşılamak için yapılan,  öğrenimle birlikte deneyim, beceri ve ustalık gerektiren işe zanaat denir.

Zanaatçı: beceri ve ustalık gerektiren işi yapıp ürettiklerini  sergileyen ya da satan kişiye verilen isimdir. Herkes zanaatçı olamaz. Eğitim ve  tecrübeye yetenek eklenerek yapılan iştir.

sanatçı ve zanaatçı kavramları farklı olgulardır. sanatçı yaratı eyleminin sonucunda ortaya çıkan eserden belli maddi kaygılar güdemez çünkü  yaptığı o noktada sanat olmaktan çıkar zanaat alanına girer. zanaatçı ise belli  bir ücret karşılığında ürün meydana getirir. işin en başından itibaren zanaatçı maddiyatla başlamıştır işine ve burada sanatçıdan ayrılır.

şimdi maddi  bir kaygı gütmeden herhangi bir yaratı eyleminin sonucunda ortaya konan eser  sanat eseri onu ortaya koyan da sanatçıdır. tabi bunların belli başlı kuralları ve eğitim süreci vardır. sanatçının sanatçılık derecesini bireyler verebildiği  gibi kitlelerde verebilir. fakat özünde sanatçının sanatkarlığına ve sanat  eserinin niteliğine bağlanamaz. kişiler kendi zevklerine hitap edilene sempati  duyabilir. ama sanatçılar arasında sınıflandırılma olamaz.

Sanatçı ile Zanaatçı arasındaki fark  nedir?

Sanatçı ve  zanaatçı kavramları farklı olgulardır. Sırayla tanımlayalım;

Sanatçı
yaratı eyleminin sonucunda  ortaya çıkan eserden belli maddi kaygılar güdemez çünkü yaptığı o noktada sanat  olmaktan çıkar zanaat alanına girer.


Zanaatçı
ise belli bir ücret karşılığında ürün meydana  getirir. işin en başından itibaren zanaatçı maddiyatla başlamıştır işine ve  burada sanatçıdan ayrılır.

Şimdi maddi bir kaygı gütmeden herhangi bir yaratı eyleminin sonucunda  ortaya konan eser sanat eseri onu ortaya koyan da sanatçıdır. Tabi bunların  belli başlı kuralları ve eğitim süreci vardır. Sanatçının sanatçılık derecesini  bireyler verebildiği gibi kitlelerde verebilir. Fakat özünde sanatçının  sanatkarlığına ve sanat eserinin niteliğine bağlanamaz. Kişiler kendi zevklerine  hitap edilene sempati duyabilir. Ama sanatçılar arasında sınıflandırılma  olamaz.

Örnek ve  Tanımlar:

Zanaat: (marangozluk, ayakkabıcılık, terzilik.. gibi) maddi  ihtiyaçları karşılayan işlerin tümü.
Sanatçı: Sanat kollarının  birinde başaralı kimse.


Sanat için şu örnekleri verebiliriz: Biraz Allah  vergisi,biraz çalışmayla güzelresimler yapan birisi yaptığı resimleri para  kazanmak amacıyla yapmıyorsa;resimleri satacaksa bile üzülerek,belki ağlayarak  satıyorsa yine sanatçıdır bu ruhtaki insanlar.Gerçek sanatçılardan, ”Eserlerim  benim çocuğum gibidir.”sözünü çok duymuşsunuzdur.

Sanatçılık ruhu herkeste yoktur.Sanatçı olunmaz,sanatçı doğulur  kısacası.
Yukarıdaki tanıma  göre sanatçı, herkesin ortaya koyamadığı bir şeyi kendisine has bir anlatımla  otaya koyandır.Toplumunun bağrından çıkmıştır, onun aynasıdır,onun  dili,kulağıdır.
Toplumunda  olmayan davranışları sergileyerek farklı olunacağını zanneden insanlar ,farklı olmayı,orijinal olmak olarak değerlendiremeyen insanlardır.Hep başkalarının şarkıların söylemekle kalmayıp bir de şarkısını söylediği sanatçıyı taklit  edenler, sanaçtı değil, taklitçidirler.

Zanaatçı için de şu örnek iyi gider  sanırım:
Güzel duvar ören bir usta ,bu iş için iyi ustalardan duvarcılık  hakkında bilgi almıştır.Uygulama yaparak kendisini yetiştirmiştir yani.Yaptığı iş karşılığında mutlaka para alacaktır,çünkü bu onun geçim kaynağıdır..Duvar  örmek onun içine doğmamıştır,ilham perisi gelip ona güzel duvarı öğretmemiştir  yani. Usta- çırak ilişkisiyle ve taklit yoluyla güzel duvar örebiliyordur.  Taklit ettiği usta iyi duvar örüyorsa o da iyi duvar örüyor;öremiyorsa o da iyi  duvar öremiyordur.

Sanatçı, içine doğan ilhamla,sanatçı kişiliğiyle,şarkı söyler,resim yapar,şiir  yazar.Yaptığı iş taklit değil,kendisinindir.Eserinde üslubu,imzası vardır.Zanaatçı işini geçim kaynağı olarak yapar,yaptığı sevmese bile yapar.  Sanat-zanaat benzerliğindeki küçük fark aslında çok da küçük değildir  yani.

Zanaatkarlık  sadece el becerisi gerektiren bir iştir.belli şablonlar vardır zanaatkarlar  için,ve bu kalıba göre eserlerini yaratmış olurlar. Belli bir kalıp kullanmak  zorundalardır,çünkü zanaatkarların amacı seri üretime geçip ürünlerini  pazarlamaktır. Bir marangozun yaptığı masa çoğu zaman yaratıcılık veya özgünlük  ürünü değildir. Bir el becerisinin ürünüdür ve “ticaret” amacıyla  yapılmıştır.

Sanatçı ise,eserlerini pazarlama amacı gütmez. Bir zanaatkarın eseri para kazanmak için  yapılan bir “araçtır”. Ama bir sanatçı için,yaptığı şey başlı başına bir  amaçtır.güdülerini rahatlatır,özgünlüğünü ortaya koyar. Eseriyle kendini ifade  eder.pazarlamak için yapmaz,ve de bir sanatkar kabul edilebilmesi için de  orjinal olması şarttır.
Bir  de şu var: ortalıkta çok fazla manzara resmi yapan var,bi ton ağaç çiçek,dağ tepe çizip duruyo adamlar.bu insanlar da bence bir zanaatkardır,onları diğer  insanlardan ayıran sadece güzel resim yapabilme becerisidir. Birbirinin aynısı olan,bir başkasınınkinden farkı olmayan eserler yaratıysa eğer,istediği kadar iç  açıcı,zihin geliştirici,ruh aydınlatıcı görevi görsün,zanatkardır. Çünkü  sanatçı,”ben bu fili zürafayı beğenmiyorum kardeşim,ben olsam başka türlü  yapardım.” diyebilecek kadar marjinaldir.

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.