Saltanatın Özellikleri (Maddeler Halinde)

Osmanlı İmparatorluğu döneminde kullanılan yönetim şekline verilen addır. Yönetim şekli Osmanlı Hanedanı mensubu padişahın görünüşte mutlak egemen olmasına dayalıdır. Saltanat kelimesi Türkçe’de gösteriş ve zenginlik anlamında da kullanılır.

Saltanat’ın bazı dönemlerinde, padişahın yetkin olmamasından dolayı, Haseki Sultan’lar veya Valide Sultan’lar (hatta Mihrimah Sultan örneğinde görüldüğü gibi, padişah kızı) devlet yönetimine müdahale etmişler, hatta zaman zaman bizzat devleti yönetmişlerdir. Bu dönem Kadınlar saltanatı olarak bilinir[1]. Dönem büyük ölçüde Osmanlı İmparatorluğu’nun duraklama dönemine denk gelir. Kanuni Sultan Süleyman’ın yaşlılık döneminde (1550 civarı) başlamış, 1656 yılında Köprülü Mehmet Paşa’nın sadrazam oluşuna kadar devam etmiştir

Saltanat, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nin 1 Kasım 1922’de kabul ettiği “Osmanlı İmparatorluğu’nun münkariz olduğuna dair” 308 numaralı kararname ile kaldırılmıştır. Kararname, ilga hükmünü geriye yürüterek “İstanbul’daki şekl-i hükümetin 16 Mart 1336 (1920)’de tarihe intikal ettiğini” bildirmiştir.Saltanatın kaldırılmasıyla Türk Tarihinin en uzun ömürlü devleti Osmanlı Devletinin 623 yıllık yaşantısı resmen sona ermiştir.
Osmanlı Devletinde taht egemenliğinin babadan oğla geçmesi olayına saltanat denmektedir. Saltanat kelimesinin sözlükte,

1- 1- Bir ülkede hükümdarın, padişahın, sultanın egemen olmasına dayalı yönetim,
2- Bolluk ve zenginlik, gösterişli yaşayış,
3- Birinin bir işte, bir yerde bulunan kimseler üzerindeki egemenliği. gibi anlamları vardır.

Saltanat 1 Kasım 1922 gününde kaldırılmıştır. Saltanatın kaldırılmasının bir çok nedeni vardır;

– Saltanat sistemi ulusal ulusal hakimiyet anlayışına ters düşer.
– Saltanat yanlılarının Kurtuluş Savaşı döneminde milli direnişe engel olmuştur.
– TBMM kurulduktan sonra Osmanlı Devletindeki saltanat yanlıları saltanatı devam ettirmek istediler ancak bu iki hükümetin olması ulusal menfaate ters düşmüştür.

Saltanat ile yönetilen bir devlet,

– Tek elden ya da hükümdar ve ailesi tarafından yönetilmektedir.
– Saltanat ile yönetilen devlette halkın söz hakkı yoktur, hakimiyet hükümdar ve oğullarındadır.

1 Kasım 1922 tarihinde saltanatın kaldırılmasının ardından;
– Milli egemenlik yolunda bir basamak daha atıldı.
– 600 yıllık Osmanlı saltanatı sona erdi ve TBMM resmen yönetimi ele aldı.

Tüm bu özellikleri saltanatın birer özelliği olarak kabul edebiliriz. Çünkü saltanatın bu özellikleri doğrultusunda, Türk milletine zararlı olduğu gerekçesiyle kaldırılmıştır. Bu nedenle yukarıda belirttiğimiz saltanatın özellikleri oldukça önemlidir.

“Saltanatın Özellikleri (Maddeler Halinde)” üzerine 2 yorum

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.