Paralel ve Meridiyenlerin Özellikleri

Paralel ve Özellikleri

• Ekvator’a paralel olarak geçtiği düşünü­len dairelere paralel denir.
• Başlangıç paraleli (0°) ve en büyük para­lel dairesi Ekvator‘dur.
• Kutup noktalarına eşit uzaklıktaki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen ve Dünya’yı
• ortasından çevreleyen en geniş paralel dairesine Ekvator denir.
• Ekvator’un kuzeyindeki paralellere kuzey paralelleri, güneyindekilere ise güney paralelleri denir.
• Ekvator yıl boyunca gece ile gündüz eşit­liğinin yaşandığı, çizgisel hızın en fazla, yer çeki­minin en az olduğu paralel dairesidir.
• Paraleller, Ekvator’dan kutuplara doğru birer derece aralıklarla çizilir.
• 90 tane Kuzey Yarım Küre’de, 90 tane Güney Yarım Küre’de olmak üzere toplam 180 ta­ne paralel dairesi vardır.
• Dünya’nın şeklinden dolayı Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin boyları kı­salır ve kutuplarda nokta şeklini alır.

Bazı paralel dairelerinin özel isimleri var­dır.

• Birbirini takip eden iki paralel arasındaki uzaklık her yerde eşittir ve yaklaşık 111 km‘dir.

Meridyen ve Özellikleri

• Bir kutup noktasından diğer kutup nokta­sına uzanan, Ekvator ve paralelleri dik olarak ke­sen yarım çemberlere meridyen denir. Meridyen­ler, 360° olan Ekvator çemberinin birer derecelik aralıklara ayrılmasıyla oluşturulmuştur.
• Başlangıç meridyeni  (0°),  İngiltere’ni başkenti Londra yakınlarındaki Greenwich Gözlem Evi’nden geçer.
• Başlangıç meridyeninin doğusunda kalan meridyenlere doğu meridyenleri, batısında kalan meridyenlere batı meridyenleri denir.
• 180 tane doğuda, 180 tane batıda olma üzere toplam 360 tane meridyen yayı vardır.
• Dünya’nın şeklinden dolayı tüm meridyenler kutup noktalarında birleşirler ve birbirlerini kesmezler. Buna bağlı olarak tüm meridyenleri uzunlukları aynıdır.
• İki meridyen arasındaki uzaklık, sadece Ekvator üzerinde 111 km’dir. Bu uzaklık, Dürya’nın şeklinden dolayı kutuplara gidildikçe azalır ve kutup noktalarında sıfır olur.
• İki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe meridyenler arasındaki uzaklık azaldığı hâlde zaman farkı değişmez.
• Aynı meridyen üzerinde bulunan tüm noktalarda yerel saat aynıdır. Çünkü aynı meridyen üzerindeki bütün noktalar Güneş’in karşısında aynı anda geçerler.
• Meridyenler, Dünya üzerindeki herhangi bir yerin matematik konumunun belirlenmesinde yardımcı olur. Ayrıca meridyenler yardımıyla; Dünya üzerinde iki yer arasındaki yerel saat farkı da bulunabilir.

Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu ko­numa coğrafi konum denir. Coğrafi konum, ma­tematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır.