Vakıf, kişinin mal varlığının bir bölümün hayır işleri için bağışlamasına denir.
Vakıf arazi gelirleri cami, han, hamam medrese gibi sosyal hizmetlere ve hayır kurumlarının masraflarına ayrılan topraklardır.
Vakıf sistemi, Karahanlı, Gazneli ve Selçuklu devletlerinde de görülmüştür. Türk-İslam devletlerinde sosyal devlet anlayışı hakimdi. Osmanlı Devleti döneminde eğitim, sağlık, kültür ve bayındırlık alanlarında vakıflar önemli bir yer tutar.
Vakıflar devlet tarafından desteklenir aynı zamanda devletin gözetiminde bulunurdu.
Vakıflar Osmanlı topraklarında kent ve kasabaların gelişmesinde önemli bir yer tutar.
Ulaşım, ticaret, taşımacılık alanlarında şehirler önemli derecede gelişmiştir.
Halkın her türlü gereksinimini karşılayan vakıflar, eğitim-öğretim kurumları, hastane, kütüphane, imaret gibi yapıların giderlerini karşılamıştır.
16.yy’dan sonra vakıflar, yönetim ve adalet alanlarındaki bozulmaların etkisiyle önemini kaybetmeye başlamıştır. Kanunlara aykırı bir şekilde vakıfların kişilere dağıtılması vakıflan amaçlarından sapmasına neden olmuştur.
1836 yılında II. Mahmut vakıf sistemini kaldırarak Evkaf Nezaretini(bakanlığı) kurmuştur.
HİÇ BİTMEYEN DESTEK-VAKIF
- Cumhuriyetin anayasa ile belirlenen niteliklerine, anayasanın temel ilkelerine, hukuka ahlaka, milli birliğe dayalı olarak, Türkiye’de çok vakıf kurulmuştur.
- Sosyal adaleti pekiştirmek, sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı sağlamak vakıfların amaçları arasındadır.
- Türkiye’de kurulan vakıfların belirli organları olmalıdır. Yönetim organı, mütevelli heyeti ve denetim birimi gibi bölümleri olmalıdır. Bunun nedeni, vakfın işleyişini kolaylaştırmak, amacının kapsamına ve faaliyetlerine uygun olarak çalışmaktır.
VAKIFLARIN KURULMA AMAÇLARI
-Toplumda çoğulcu ve özgürlükçü demokrasinin yerleştirilmesi.
-İsanlara, emeğe ve doğaya saygı çerçevesinde insanların düşünce anlayışını geniş alanlara yayma
-Eşrtlik, dayanışma, adalet, dürüstlük gibi değerlerin tüm topluma benimsetilmesi.
-Sosyal devlet anlayışının ve demokrasinin gelişmesi için çalışma yapmadır.
Günümüzde Türkiye’de;
- Türk Eğitim Gönüllüleri Vakfı
- Türk Toplum Gönüllüleri Vakfı
- Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı
- Teknolojiyi Geliştirme Vakfı
- Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı
- İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı
- Çocuk Vakfı
- Bilim ve Sanat Vakfı gibi kuruluşlar vardır.