Osmanlılar, öncelikle bir beylik halinde ortaya çıktılar. Ertuğrul Gazi başkanlığında Söğüt ve Domaniç çevresine gelen Türkmen topluluğu, Alaaddin Keykubat zamanında .Ankara’nın batısındaki Karacadağ çevresine yerleştiler. Oğuzların Bozok kolunun Gün Han’a bağlı Kayı boyundan olan bu Türkmenler sonraları batıya doğru ilerleyerek Osmanlı Beyliği’ni kurdular.
Yüzyıl sonlarında Anadolu ve Balkanlar’ın durumu ve Osmanlıların bazı özellikleri, bu beyliğin kısa zamanda büyümesini sağladı. Bu nedenleri kısaca şöyle sıralayabiliriz:
1- Anadolu’nun Durumu:
1243’teki Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’nun çeşitli yerlerinde beylikler ortaya çıktı. Anadolu Selçuklu Devleti’nin etkisi giderek azalırken, İlhanlılar Anadolu’yu denetimleri altına almaya başladılar.
2- Bizans’ın Durumu:
Bizans, tam bir entrika merkezi durumundaydı. Gerek Anadolu, gerekse Balkanlardaki vali ve komutanlar merkezi dinlemiyorlardı. “Tekfur” denilen beyler serbest bir şekilde hareket ediyorlardı. Bu durum Osmanlıların yayılmasında kolaylık sağladı.
3- Coğrafi Durum:
Osmanlı Beyliği, coğrafi konum itibariyle Bizans’a komşu bir durumdaydı. Böylece “gaza” yapabileceği topraklarla karşı karşıyaydı. Batıya doğru ilerlediğinde ise ekonomik merkezler olan İznik, İzmit, ve Bursa’yı elde edebilecek durumdaydı.
4- Diğer Beylikler Tarafından Rahatsız Edilmemeleri:
Osmanlı ilk dönemlerde, Bizans ile mücadeleye giriştiler. Anadolu Beylikleri arasındaki çekişmelere müdahale etmediler. Bu durumda beylikler Osmanlı Beyliğine karşı cephe almadılar. Böylece Osmanlı Beyliği sınırlarda daha rahat bir şekilde hareket etti.
5- Balkanlarda Birliğin Bozuk Olması:
Bu dönemde Balkanlı milletler arasında mücadeleler vardı. Güçlü temellere sahip merkezi devletler yoktu. Bu durum; Osmanlıların Balkanlarda da kolayca yayılmalarını sağladı. Balkanlarda iki önemli güç vardı. Bunlar Bulgar ve Sırp Krallıklarıdır. Gerek Sırplar gerekse Bulgarlar Bizans sınırlarına devamlı saldırılar düzenleyerek Bizans aleyhine gelişiyorlardı.
6- Doğudan Gelen Yoğun Türkmen Göçleri:
Fethedilen yerlerin elde tutulması için nüfus üstünlüğüne ihtiyaç vardır. Osmanlılar da fethettikleri yerlere hemen doğudan gelen Türkmenleri yerleştirmişlerdir. Bu durum alınan bölgenin kısa zamanda Türkleşmesini sağlamıştır.
7- Merkezi Yönetimin Güçlü Olması:
Osmanlılar, daha önceki Türk Devletlerin tersine, güçlü bir merkez yönetimi oluşturmuşlardır. Önceki Türk Devletlerinde görülen memleket “hanedan üyelerinin ortak malıdır” anlayışından kaynaklanan ülkenin paylaşılması yöntemi uygulanmamıştır. Bu durum da devletin parçalanmamasını, uzun süre yaşamasını sağlamıştır. Fatih zamanında ise Osmanlı Devleti, merkeziyetçi mutlak imparatorluk haline gelmiştir.
8- Takip Edilen Mükemmel Politika:
Osmanlı Fetihleri hiçbir zaman işgal ve istila amacı taşımamıştır. Fethedilen yerler, yerleşim yeri olarak görülmüş, yeni bir yurt olarak değerlendirilmiştir. Bu durum fetihlerin kalıcı olmasını sağlamıştır. Fethedilen yerlerde uygulanan tımar sistemi, nüfus iskan ve kültür politikası sayesinde devlet otoritesi bu bölgelere götürülmüştür. Hakimiyet altına alınan toplumlara vicdan hürriyeti tanınmış, hayat tarzlarına müdahale edilmemiştir.
9- Yüzyıl Savaşları’nın Etkisi:
Avrupa’da 1337-1431 yılları arasında Yüzyıl Savaşları yapıldı. İngiltere ile Fransa arasındaki bu savaşlar,Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da ilerlemesini kolaylaştıran bir faktör oldu.
Özetlersek:
- Kurulduğu bölgenin uç bölgesi olması ve Moğol baskısından uzak bulunması
- Topraklarının tek elden yönetilmesi
- (Merkezi yönetime sahip olması)
- Fetih hareketleri için gerekli kuvveti kolayca bulabilmeleri
- En baştan beri düzenli ve güçlü bir ordu kurma düşüncesine sahip olmaları ve bunu hayata geçirebilmeleri
- Başarılı bir yerleşim siyaseti izlemeleri
- Yönetimin gelişme döneminde tamamen Türklerin elinde olması (Bunun sonucunda çıkabilecek mutlak iç çatışmalar ve isyanların engellenmesi)
- Anadolu Türk beylikleri arasındaki mücadelelere başlangıçta katılmamaları
- Hıristiyan Bizans’a karşı gaza ve cihat duygusuyla hareket etmeleri
- Kuruluş devri hükümdarlarının üstün özelliklere sahip kişiler oluşu
- Bu hükümdarlarının üstün özelliklere sahip olması için yapılan eğitimlerin büyük bir ciddiyetle yapılması padişahların eğitilmesi
- Bizans’ın Balkanların ve Anadolu’nun karışıklık içinde bulunması
- Sürekli doğudan gelen Türkmen göçleriyle nüfusunun ve askeri gücünün artması Devletin izlediği siyasi politika
- Sosyal Müesseselerin oldukça hızlı bir şekilde yapılması ve kendi kendilerine
- yetecek kaynaklarının hazırlanması yoluyla devlete yük bindirmemesini sağlamak
- Savaşlarda kazanılan ganimetler ile ekonominin oldukça iyi olması ve böylece
- devlet gücünün artması
- Ele geçirilen yerlerdeki insanlara iyi davranmak suretiyle onları isyana yönlendirmemek
- Ana yurttan ele geçirilen yerlere Türk’ler gönderilip buraların belirli bir ölçüde
- Türkleşmesini sağlamak
- Ele geçirilen yerlerde asayişi sağlamak üzere büyük bir çaba harcamak düşman ailelerden birini oradan uzaklaştırmak ve buna benzer yollarla düzeni sağlamak
- İlk hükümdarların İslam Dini’ne oldukça bağlı kalması ve buna bağlı olarak insanlara yapılan muamelenin iyi olmasını sağlayarak halkın güvenini kazanmaları
- Padişahların her istediğini yapmamaları; onların da bazı nizamlara uymaları
- Karar verirken padişahların tek başına düşünmek yerine > ayrıca devletin ileri gelenlerine de danışmaları
- Sağlam yapılı bir toprak idaresinin kurulması
Çok teşekkürler
Verry thank