Mondros’tan Sonra Kurulan zararlı ve yararlı cemiyetler

Doğu Anadolu Müdafaa – i Hukuk Cemiyeti :• Doğu Anadolu’da bir Ermeni ve Kürt devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kurulmuştur.
• Erzurum Kongresi’nin toplanmasını sağlamıştır.
Milli Cemiyetlerin Genel Özellikleri
1-Türk halkının Mondros Mütarekesine ilk tepkisi­dir.2-Basın yayın faaliyetlerinin elverişli olmasından, elçiliklerin varlığından ve merkez durumunda ol­masından dolayı İstanbul’u merkez edindiler3-Milli mücadeleye örgütsel zemin hazırladılar4-Halk arasında milli bilinci uyandırdılar5-İşgalleri ve azınlıkların bölücü faaliyetlerini ön­lemeye çalıştılar6-Bölgesel niteliklidirler

MONDROS’TAN SONRA KURULAN CEMİYETLER

ZARARLI CEMİYETLER

YARARLI CEMİYETLER

AZINLIKLARIN KURDUĞU CEMİYETLER

MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER

Doğu Anadolu Müdafaa – i Hukuk Cemiyeti :• Doğu Anadolu’da bir Ermeni ve Kürt devletinin kurulmasını engellemek amacıyla kurulmuştur.
• Erzurum Kongresi’nin toplanmasını sağlamıştır.
Mavri Mira Cemiyeti :Cemiyetin merkezi İstanbul’daki Rum Patrikhanesi’dir.• Yunan hükümetine bağlı olarak çalışan cemiyetin amacı, İstanbul’u da içine alan bir Bizans Devletini       ( Megola İdea’yı gerçekleştirmek amacıyla )kurmak kurulmuştur. Faaliyet alanı Trakya topraklarıdır.Kürt Teali Cemiyeti :• İngilizlerden destek alan cemiyet, Güneydoğu Anadolu’da bağımsız bir Kürt Devleti kurmayı amaçlamıştır.
NOT: Ülke bütünlüğünü bozma amacı taşıdığından bu yönü ile diğer cemiyetlerden ayrılır.
Trakya Paşaeli Müdafaa – Hukuk Cemiyeti:Trakya’nın Yunanistan’a verilmesini engellemek amacıyla Edirne’de kurutmuştur.Rum çetelerine karşı silahlı mücadele yürütmüşlerdir.Mondros’tan sonra kurulan ilk direniş cemiyetidir(2 Aralık 1918)
Pontus Rum Cemiyeti :• İstanbul’daki Rum Patrikhanesi’ne bağlı olarak faaliyet göstermiştir.• Amacı Doğu ve Orta Karadeniz bölümünde Trabzon Rum İmparatorluğu’nu yeniden kurmakİslam Teali Cemiyeti :• Medrese hocaları tarafından kurulan cemiyet, Kurtuluşun dini kurallara ve hilafete bağlı kalınarak sağlanabileceğini savunmuştur.İzmir Müdafaa – i Hukuk Cemiyeti :• İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur.
• Bölgenin Türklere ait olduğunu basın – yayın yoluyla duyurmaya çalışmışlardır.
Taşnak ve Hınçak Cemiyetleri :Merkezi İstanbul Ermeni Patrikhanesi’dir.• Cemiyetin amacı Doğu Anadolu’da bağımsız bir Ermenistan Devleti kurmaktır.Hürriyet ve İtilaf Fırkası :• İttihat ve Terakki’ye karşı olanlar tarafından kurulmuştur.
• Milli Mücadeleye karşı hareket etmiş ve TBMM’ye karşı çıkan isyanları desteklemişlerdir.
Reddi İlhak Cemiyeti :• İzmir’in işgalinden önce kurulmuştur.
• Balıkesir ve Alaşehir kongrelerinin toplanmasında etkili olmuştur. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti: Anadolu’nun işgalini protesto etmek için Sivas’ta kuruldu
Etnik – i Eterya Cemiyeti: :Fener Rum Patrikhanesi tarafından yönlendirilmiştir.*Mavri Mira ve Pontus Rum cemiyetlerinin çalışmalarını destekleyen cemiyetin amacı, Rumların yaşadığı tüm toprakların Yunanistan’a katılmasını sağlamak ve Yunan Devletini kurmaktır.Ege Bölgesinde faaliyet göstermiştir.İngiliz Muhipleri Cemiyeti: • İngiliz mandasını savunanlar tarafından kurulmuştur.• Anadolu’da ulusal direnişe karşı çıkan ayaklanmaları desteklemişlerdir.Kilikyalılar Cemiyeti: :• Adana ve çevresinde örgütlenmiş, Fransız ve E meni işgallerine karşı faaliyet göstermişlerdir.
Trabzon Müdafaa – i Hukuk – u Milliye Cemiyeti
• Amacı Trabzon ve çevresinde bir Pontus Rum Devleti’nin kurulmasını engellemektir.
Alyans İsrail ve Makabi Cemiyetleri :Museviler tarafından kurulmuştur.• Osmanlı topraklarında çoğunluk sağladıkları bir yer olmadığı için etkili olamamışlardır.• Amaçları Filistin topraklarında bağımsız bir devlet kurmaktır.Wilson İlkeleri Cemiyeti :• Kurtuluşun Amerikan mandası olunarak sağlanabileceğini savunmuşlardır.
• Böylece ülkenin İtilaf Devletleri’nce parçalanmasının önleneceğini düşünmüşlerdir.
Milli Kongre Cemiyeti: • İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerince kurulmuştur.• Amacı, Anadolu’daki tüm işgallerin haksızlığını basın – yayın yoluyladünya kamuoyuna duyurmaktırNOT: Kuva-i milliye deyimini ilk kullanan cemiyettir.NOT:Ulusal Kurtuluşu savunmuştur bundan dolayı diğer cemiyetlerden ayrılır
Azınlık Cemiyetleri’nin Genel Özellikleri 1- Osmanlı Devleti’nin zor durumundan faydalanarak bağımsız devletler kurmaya çalışmışlardır.2-İtilaf Devletleri tarafından desteklenmişlerdir.3-İtilaf Devletlerinin işgallerine zemin hazırlamışlardır.

4-Wilson İlkelerine göre hareket etmişlerdir.

5-Mondros Mütarekesi, azınlıkların çalışmaları için uygun ze­min oluşturdu

6-Azınlıklar Osmanlı ülkesini sömürmek isteyen işgalciler tarafından kullanıldılar

7-Kiliseleri ve yabancı okullarını üs edindiler

8-Çıkardıkları olaylar ile TBMM’yi meşgul ettiler

 

 

Sulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti
Kurtuluş’un padişah ve halifeye bağlı kalınarak gerçekleştirilebileceğini savunmuşlardır.
Milli Cemiyetlerin Genel Özellikleri
1-
Türk halkının Mondros Mütarekesine ilk tepkisi­dir.2-Basın yayın faaliyetlerinin elverişli olmasından, elçiliklerin varlığından ve merkez durumunda ol­masından dolayı İstanbul’u merkez edindiler3-Milli mücadeleye örgütsel zemin hazırladılar4-Halk arasında milli bilinci uyandırdılar5-İşgalleri ve azınlıkların bölücü faaliyetlerini ön­lemeye çalıştılar6-Bölgesel niteliklidirler

7-Mustafa Kemal gibi birleştirici bir liderden yok­sun oluşları en büyük eksiklikleridir.

8-İstanbul hükümetine, bağlı olmadıkları gibi; karşı da değillerdir.

9-Sivas kongresinden önceki en büyük eksiklikleri tek elden idare edilmemeleridir.

10-Türkçülük duyguları ile kurulmuşlardır.

11-Genellikle ittihatçılar tarafından kurulmuşlardır.

12-Programları bölgesel kurtuluşa yöneliktir. Bü­tünü kapsayan plan ve programları yoktur.

13-Önce basın yayın yoluyla propagandayı ilke edin­diyseler de; kanlı işgallerin başlamasıyla silahlı mücadeleyi başlattılar.

14-Sivas Kongresinde Anadolu ve Rumeli Cemiyeti adı altında birleştiler

Milli Varlığa Düşman Cemiyetlerin Genel Özellikleri
* Milli birlik ve bütünlüğü zedeleyici faaliyetlerde bulunmuşlardır.
*  Müslümanlar tarafından kurulmuşlar, İtilaf Devletleri tarafından desteklenmişlerdir.
*  Cemiyetlerin bir kısmı saltanat ve hilafet taraftarı, bir kısmı ise manda ve himaye taraftarıdır.* İtilaf Devletleri tarafından desteklenmişlerdir.

 

“Mondros’tan Sonra Kurulan zararlı ve yararlı cemiyetler” üzerine 9 yorum

  1. Konular kısa ve öz alınmış. Gayet iyi çünkü teferruata fazal girilmesi öğrenciyi sıkar.

    Cevapla

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.