Milli (Yararlı) Cemiyetler ve Ortak Özellikleri

MİLLİ CEMİYETLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra ( İzmir’in işgal edilmesiyle) kuruldular.
2. Düşman işgalini önlemek ve Türk milletinin bağımsız yaşamasını sağlamayı amaç edinmişlerdir.
3. Önceleri yayın yoluyla mücadeleyi, sonraları silahlı mücadeleyi benimsemişlerdir.
4. Türk halkını teşkilatlandırmak için bölgelerinde kongreler toplamışlardır.
5. Ortaya çıkmalarında Türk milliyetçiliği vardır; milli mücadelenin temelini atmışlardır.
6. Sivas Kongresinde birleştirilerek Anadolu ve Rumeli Müdafa-ı Hukuk adını almışlardır (Daha sonra Halk Fırkası adıyla partiye dönüşmüştür.)

YARARLI  (MİLLİ) CEMİYETLER

Başlangıçta Türk’ün haklı davasını yayın yoluyla ve propagandayla savunmaya çalışmışlarsa da; işgalci devletlerin haksız tutumu ve İzmir’in işgali bu tür mücadelenin yeterli olamayacağını göstermiş ve silahlı mücadeleye başlamışlardır. Her Cemiyet bir zararlı cemiyete karşı kurulmuştu ve sadece kendi bölgesini savunuyordu, aralarında koordinasyon yoktu.

Cemiyetin Adı

Hakkında Kısaca Bilgi

Trakya Paşaeli Müdafa-ı Hukuk Cemiyeti

Edirne’de kuruldu. İlk kurulan cemiyettir. Amacı mütarekeden sonra azınlıkların taşkınlıkları ve işgaller karşısında Trakya’da yaşayan Türklerin haklarını koruyup, direnişi sağlamak ve gerekirse silahla karşı koymaktı. Mavri Mira Cemiyetine karşı kurulmuştur.

İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti

 

2 Aralık 1918’de kurulmuştur. Cemiyet İzmir’in Yunanlılara verilmesini engellemeye, İzmir’in Türklüğü hakkında propaganda yoluyla dünya kamuoyunu inandırmaya ve haklarını korumaya çalışmıştır. Mavri Mira Cemiyetine karşı kuruldular.

İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti

İzmir’de kurulan bu cemiyetin ilk adı “Müdafaa-i Vatan Heyeti” dir. İzmir’in işgalinden bir gün önce Redd-i İlhak Cemiyeti adını almıştır. Cemiyetin amacı; İzmir’in haksız olarak Yunanistan tarafından işgalini önlemek, İzmir ve çevresinin Türklere ait olduğunu dünyaya duyurmaktı. İzmir’in işgalinden sonra silahlı direnişe geçen Redd-i İlhak Cemiyeti’nin çalışmalarıyla Kuvay-ı Milliye birlikleri kuruldu. Ayrıca cemiyet Balıkesir ve Alaşehir Kongrelerinin toplanmasında etkili olmuştur.

Şark Vilayetleri (Doğu Anadolu) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Cemiyet ilk önce Doğu illerindeki Müslüman halkın haklarını korumak amacıyla İstanbul’da kuruldu. 10 Mart 1919’da “Erzurum Müdafaa-i Hukuk” şubesi açıldı. Erzurum Müdafaa-i Hukuk şubesi, Doğu Anadolu’nun Ermenistan’a verilmesini engellemek amacıyla hızla örgütlenmeye ve çevre illerle ilişki kurmaya başladı. Taşnak ve Hınçak Cemiyetine karşı kurulmuştur.Ayrıca cemiyet Ermenilerle mücadele etmek, Doğu illerinde Türklerin Ermenilere sayıca üstün olduğu kadar tarih, kültür ve uygarlık yönüyle de üstün olduğunu kanıtlamak için Fransızca Le Pays, Türkçe Hâdisât ve Albayrak gazetelerini çıkarmış, bu bölgeden göç edilmemesi, bilim, iktisat ve din alanlarında teşkilatların kurulması, bölgenin saldırılara karşı korunması, bölgenin haklarının savunulması gibi kararlar almıştır.

Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti

Trabzon ve yöresine yönelik Rum Pontus Devleti’nin kurulmasını engellemek ve Ermeni iddialarına karşı bölge halkının haklarını savunmak amacıyla Trabzon’da kuruldu. Pontus Rum ve Etnik-i Eterya Cem. karşı kurulmuştur

Kilikyalılar Cemiyeti

Fransız ve Ermenilerin Adana ve çevresindeki emellerine ve işgallerine karşı 21 Aralık 1918’de Ali Fuat Paşa’nın girişimleriyle İstanbul’da kuruldu. Cemiyet, Adana’nın Fransız işgaline karşı savunulmasında etkili olmuştur. Ermeni İntikam Alayları ve Hınçak ve Taşnak Cem. Karşı kurulmuştur.

Milli Kongre Cemiyeti

II. Meşrutiyet döneminde Türkçülük fikrini ve Türk milliyetçiliği hareketini Milli Eğitim vasıtalarıyla yaymak amacıyla kurulan “Milli Talim ve Terbiye Cemiyeti” üyeleri tarafından 29 Kasım 1918’de İstanbul’da kuruldu. Partiler üstü bir cemiyet olarak kurulan Milli Kongre Cemiyeti’nin amacı; Türkler hakkında dünyada yapılmış ve yapılmakta olan propagandalara yayın yoluyla karşı koymak ve Türk milletinin haklarını, tarihi vazifelerini, medeni vasıflarını belirtmekti. 1919 yılında Milli Kongre Türkler hakkında tanınmış yazarların sözlerini, dünya kamuoyunda Türklerin durumu ve Ermenilerin Müslümanlara yaptıkları zulümler hakkında vesikalar ve Fransızca eserler yayımlayarak etkili olmuştur.

MİLLİ CEMİYETLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ

  1. 1.      Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra ( İzmir’in işgal edilmesiyle) kuruldular.
  2. 2.      Düşman işgalini önlemek ve Türk milletinin bağımsız yaşamasını sağlamayı amaç edinmişlerdir.
  3. 3.      Önceleri yayın yoluyla mücadeleyi, sonraları silahlı mücadeleyi benimsemişlerdir.
  4. 4.      Türk halkını teşkilatlandırmak için bölgelerinde kongreler toplamışlardır.
  5. 5.      Ortaya çıkmalarında Türk milliyetçiliği vardır; milli mücadelenin temelini atmışlardır.
  6. 6.      Sivas Kongresinde birleştirilerek Anadolu ve Rumeli Müdafa-ı Hukuk adını almışlardır (Daha sonra Halk Fırkası adıyla partiye dönüşmüştür.)

“Milli (Yararlı) Cemiyetler ve Ortak Özellikleri” üzerine 9 yorum

  1. açıkcası çok güzel olmuş ayrıntılı birşekilde verilmiş ben ço sevdim hem ap malı bana bak nereyi kotu bunun adam mis gibi yamış kaldır götünü kendin yap ı zaman okumayı bilmeyen anlamaz zaten barzo musdur nedir ya

    Cevapla

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.