Mezopotamya Uygarlıkları

Sümerler

• Konuştukları dilin filolojik yapısı ile bıraktıkları eserler Sümerlerin Asya kökenli olduğunu ortaya koymuştur.
• Tarihteki ilk şehir devletlerini (siteleri) kurmuşlar­dır.
• Sümer kralları rahip kral özelliğini göstermişlerdir.
• Sümerler, Mezopotamya uygarlığının kurucusu ol­muşlardır.

 Sümerler, bir süre Akadların egemenliğinde yaşa-dılar. Egemenliklerini yeniden kazandıkları bir dö-nemde de Elamların saldırısıyla karşılaştılar ve bağımsızlıklarını kaybettiler.

Elamlılar 

• İran’ın güney batısı ile Mezopotamya’nın doğu­sunda kalan dağlık bölgede yaşamışlardır. Tarımsal top­raklara sahip olmak için Sümer ülkesini istila etmişlerdir.
• Elamlıların egemenliğine Asurlular son vermiştir.

 Akadlılar 

• Sami kökenli kavimlerdendir. Tarihin bilinen ilk düzenli ordusunu kurarak Mezopotamya’da üstünlük sağladılar.
• Mezopotamya dışında toprak kazanarak tarihin ilk imparatorluğunu kurdular. Ancak bu imparatorluk kısa sürede dağıldı. Başlıca nedenleri, merkezi otoritenin tam olarak geliştirilememesi, iç isyanlar ve dış saldırılar.
• İran üzerinden gelen kavimlerin saldırısıyla Akad Devleti yı­kıldı.
• Akad dili Mezopotamya’nın yaygın bir kültür dili olmuştur. 

 Asurlular 

• Mezopotamya’nın Asur şehrinde yaşamışlardır. İlk zamanlarda ticarete önem vermişlerdir. Bu süreçte Ana­dolu’da koloniler kurmuşlardır.
• Kolonilerden en önemlisi Kayseri Kültepe‘de kurulmuş olan Kaneş idi.
• Kaneş’te yapılan araştırmalar sonucu Anadolu’daki ilk yazılı belgeler bulunmuştur. Bu durum Anadolu’ya yazıyı Asurluların getirdiğini göstermiştir.
• Hititlerin yıkılmasından sonra Ön Asya’da güçlü bir devlet olarak ortaya çıkmışlardır. Doğu ve Güney Doğu Anadolu’yu, Suriye’yi, Filistin’i ve Mezo-potamya’yı egemenliklerine almışlardır. Bu yerlerden ağır vergiler almışlardır.
• Med-Babil ittifakı Asur devletine son vermiştir. 

 Babilliler 

• Sami kökenli kavimlerdendir.
• En etkili oldukları dönem Hamurrabi dönemidir. Kral Hamurrabi iktidarını kurduğu orduya ve yaptığı ya­sa­lara dayandırmıştır. Böylece tarihin bilinen ilk monar­şik idaresini kurdu.
• Hamurrabi Mezopotamya’daki yasaları toplayarak konularına göre sistemli hale getirdi. Ayrıca yasalarında kısasa kısas özelliğine yer verdi.
• Hamurrabi’den sonraki süreçte devlet zayıfladı. Hititler bu devlete son verdi.
• Babilliler, Hititlerin yıkıl­ma­sından sonra Asur egemenliğine girdiler.
• Medlerle itti­fak yapa­rak Asur Devleti’ni yıktılar. İkinci kez devlet kur­dular.
• Mezopotamya’nın en son devleti olan II. Babil’e Persler son vermiştir.