Lozan Barış Antlaşması 24 Temmuz 1923

I.  Lozan Görüşmeleri

20 Kasım 1922- 4 Şubat 1923

II. Lozan Görüşmeleri

23 Nisan 1923 – 24 Temmuz 1923

Katılan Devletler

İngiltere – İtalya – Yunanistan – Fransa

Japonya – Romanya – Yugoslavya

Boğazlarla ilgili Görüşmelere Katılanlar; Sovyet Rusya-Bulgaristan

Gözlemci Devlet; ABD

Konferansın Toplanma Yeri Sorunu

• TBMM, konferansın İzmir’de toplanmasını istiyordu, böylece;
• Mustafa Kemal Paşa’nın konferansı etkilemesi kolaylaşacak
• Türk heyeti ile TBMM arasındaki haberleşme daha kolay sağlanacaktı.
• İtilaf devletleri ise uluslararası konferansların tarafsız ülkeler­de toplanması gerektiğini bildirdiler.
• Konferansın İsviçre’nin Lozan kentinde yapılması kabul edildi.

Konferansa Gönderilecek Temsilci Sorunu

• TBMM’yi Lozan Konferansı’nda hükümet başkanı Rauf (Orbay) Bey temsil etmek istiyordu.
• Amacı Mondros Ateşkesi’ni imzalamakla edindiği kötü izleni­mi silmekti.
• Mustafa Kemal Paşa Mudanya’da başarılı bir ateşkes imza­lamış olan İsmet Paşa’yı tercih etti.
• TBMM tarafından İsmet Paşa’nın temsilci olması kararlaştırıldı.

Konferansta Görüşülecek Konular

• Türk heyeti, konferansta sadece Kurtuluş Savaşı’yla ilgili ko­nuları değil yüzlerce yıllık sorunları görüşecekti.
• Türk heyeti iki konuda kesinlikle taviz vermeyecekti, bunlar;
  • Ermeni meselesi
  • Kapitülasyonların kaldırılması
• Konferansta görüşülecek diğer konularla ilgili olarak ise pa­zarlık yapılacaktı.

Lozan Görüşmelerinin Başlaması ve Kesilmesi

• 20 Kasım 1922’de başlayan Lozan görüşmeleri bir süre son­ra tıkandı.
• İtilaf devletleri Türk heyetinden birçok konuda taviz istediler.
• En çok anlaşmazlık çıkan konular şunlardı,
  • Kapitülasyonlar
  • Dış borçlar
  • Musul sorunu
  • Boğazlar sorunu
  • Bu gelişmeler üzerine Lozan görüşmeleri 4 Şubat 1923’te ke­sildi.
  • Lozan görüşmelerinin kesildiği dönemde Türkiye’de iki önem­li olay meydana geldi.
  • – İzmir I. İktisat Kongresi-      17 Şubat 1923
  • – I. TBMM’nin feshedilmesi      1 Nisan 1923

Lozan Görüşmelerinin Yeniden Başlaması ve Barış Antlaş­masının İmzalanması

• Lozan konferansının dağılması üzerine TBMM, boğazlar ve çevresini ele geçirmek için hazırlık yapmaya başladı. İngiliz­lerle savaş tehlikesi ortaya çıktı.
• İngiltere’de ise kamuoyu yeni bir savaşa karşı idi. Ayrıca İn­giliz sömürgeleri çıkacak bir savaşta yardım göndermeye­ceklerini, diğer Avrupa devletleri ise tarafsız kalacaklarını açıkladılar.
• Her iki tarafında savaşı göze alamaması üzerine konferans yeniden toplandı.
• 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalandı.