İstanbul’un İşgali(16 Mart 1920)
Meclisin kendi yararlarına karar alacağınıuman İtilaf Devletleri, Misak-ı Milli kararlarının geri alınması için önce Ali Rıza Paşa, sonra da Salih Paşa hükümetlerine baskı yaptılar.
Bir sonuç alamayınca İstanbul’u resmen işgal ettiler, meclisi basarak, kimi milletvekillerini Malta’ya sürdüler.
*ÖNEMİ:
1.İstanbul’un işgali Mustafa Kemal’in haklılığınıortaya çıkardı. Kaçabilen birçok mebus, aydın komutan ve gazeteci Anadolu’ya geçti.
2.T.B.M.M.’nin açılması için ortam oluştu.
3.M.Kemal,işgali protesto ederek yeni seçimlerin yapılmasınıistedi.
T.B.M.M.’nin Açılışı (23 Nisan 1920)
Yeni seçimlere gidildi. Meclis, yeni seçilenler ve Osmanlımeclisinden kaçabilenlerin katılmasıyla Ankara’da toplandı. T.B.M.M. Türk milletini temsil ettiğini ve kendi üstünde güç kabul etmediğini tüm dünyaya ilan etti.
T.B.M.M.’ye Karşı Ayaklanmalar
T.B.M.M. ye karşı baş gösteren ayaklanmalar dört grupta değerlendirilebilir.
1.İngilizlerin desteğiyle İstanbul hükümetince çıkarılan ayaklanmalar: Kuvayı İnzibatiye (Halifelik Ordusu), Anzavur Ayaklanması.
2.İstanbul hükümetinin desteklediği ayaklanmalar: Bolu, Düzce, Hendek, Afyon, Adapazarı,Konya, Yozgat ve Milli Aşireti ayaklanmaları.
3.Kuvayı Milliye yanlısı olup sonradan ayaklananlar: Ethem Bey, Demirci Mehmet Efe, Yörük Ali Efe.
4.Azınlık ayaklanmaları: Adana’da Ermeniler, Karadeniz’in doğusunda Rumlar,işgalci devletlerin yardımıyla kendi devletlerini kurmak için ayaklandılar.
*NOT: Kışkırtma ile çıkan ayaklanmalarda din istismarıy apılmış, Kuvayı Milliye liderleri ise şahsi hırslarıyüzünden ayaklanmışlardır.
Ayaklanmalara Karşı T.B.M.M.’nin Aldığı Tedbirler
1.İstanbul’daki Şeyhülislam Dürrizade’nin fetvasına karşı Ankara müftüsü Rıfat Börekçi’den milli mücadelenin desteklenmesi yönünde fetva alındı.
2.Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.
3.İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
4.İstanbul’la tüm ilişkiler kesildi.
Ayaklanmaların Sonuçları
1.İşgallerden kurtuluşun gecikmesine neden oldu.
2.Kardeş kanı döküldü.
3.Düşman ilerleyişine fırsat tanınmış oldu.
4.T.B.M.M. işgalleri bastırarak otoritesini kabul ettirdi.
Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920)
OsmanlıDevleti’nin İtilaf Devletleri’yle imzalamışolduğu son antlaşmadır. İtilafDevletleri, kendi aralarındaki anlaşmazlıklar ve Türk Milletinin direnişi sebebiyle, diğer İttifak Devletleri’nden sonra Türklerle anlaşma yapmak zorunda kalmışlardır. Antlaşma, Saltanat Şurası’nda görüşülmüşve Damat Ferit Paşa hükümeti tarafından imzalanmıştır.
Antlaşma Şartları;
1.Osmanlı ülkesi, İstanbul ile Anadolu’nun küçük bir bölümünden ibaret olarak kalacaktı. Osmanlı Devleti, eğer azınlıkların haklarını gözetmezse İstanbul da elinden alınacaktı.
2.Boğazlar tüm devletlere açık bulundurulacak ve uluslararasıbir komisyon tarafından idare edilecekti.
3.Doğu Anadolu’da iki yeni devlet kurulacaktı (Ermenistan ve Kürdistan).
4.İzmir ve çevresi ile Batı Trakya; Yunanistan’a,
5.Antalya ve Konya yöreleri ile İç Batı Anadolu; İtalya’ya,
6.Suriye, Adana, Malatya ve Sivas çevreleri; Fransa’ya,
7.Irak ve Arabistan İngiltere’ye verilecekti.
8.Askerlik zorunlu olmayacak, asker sayısıazaltılacak ve orduda ağır silahlar bulundurulmayacaktı.
9.Azınlıklara geniş haklar verilecek ve kapitülasyonlardan bütün devletler yararlanacaklardı.
T.B.M.M.’NİN ANTLAŞMAYA TEPKİSİ
1.T.B.M.M. antlaşmayı tanımadığını bildirdi.
2.Antlaşmayı imzalayanları vatan haini ilan etti.
Düzenli Orduların Kurulması
Kuruluş Sebepleri:
1.KuvayıMilliye birlikleri her ne kadar Yunan orduları ile mücadele etse de, kesin zaferler elde ederek başarılıolamadı.
2.KuvayıMilliye birlikleri eğitimsiz ve disiplinsizdi. İhtiyaçlarını halkta zorla alma yoluna gitmiş ve halkın tepkisini çekmeye başlamıştı.
3.Zafer, her yönden iyi donanımlı bir orduyla elde edilebilirdi.
T.B.M.M.’nin açılışının ardından düzenli orduya geçiş süreci hızlandı.Haziran 1920’de Batı ve Doğu Cepesi Komutanlıklarıkuruldu. Kuvayı Milliye birlikleri de bu ordulara bağlandı.Düzenli orduya katılmak istemeyen bazı KuvayıMilliye yanlıları da ayaklandılar. Yunanlılara karşı başarılar elde ederek takdir toplayan Ethem Bey (Çerkez Etem), üzerine gelen düzenli ordu birliklerine direnmeden Yunanlılara sığındı.