İsim Fiillere Örnek Cümleler

Fiillere getirilen “-ma, -me, -mak, -mek, -ış, -iş, -uş, -üş” ekleriyle yapılır. Bu ekleri, aklımızda daha kolay kalması için “-iş,-me,-mek” veya “-ma,-ış,-mak” şeklinde kodlayabiliriz. Bu ekler fillere gelerek onları cümle içinde “isim” yaparlar. İsim-fiiller, fiillerin isim gibi kullanılabilen şekilleridir.

Örnek

» Onunla tanışmayı ben de istiyorum.

» Şiir okuyuşuna herkes hayran kaldı.

» Balık tutmak bir yetenek işidir.

» Evin her tarafını güzelce temizlemenizi istiyorum.

» Bu köyden ayrılmak bana çok zor gelmişti.

» Kitap kaplayışını beğendim.

Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler fiil değil, isim – fiildir. Dikkat ederseniz bunlar “kalem, saygı, ölüm” gibi tam bir isim değil, yapısında eylem anlamı taşıyan bir isimdir. Zaten böyle oldukları için bunlara isim-fiil diyoruz.

» İsim – fiiller, olumsuzluk ekini almış fiillerle karıştırmamalıdır.

Örnek

» Ona, kalemi sakın kırma, demiştim.

cümlesinde “kırma” sözcüğü olumsuzluk eki almıştır ve bir işin yapılmayacağını bildirir.

» Odunları kırma işini bugün bana verdiler.”

cümlesindeki “kırma” sözcüğü ise isim – fiildir; çünkü sözcük olumsuz anlam vermiyor ve bir eylemin adını bildiriyor.

» İsim fiil eki almış olmasına rağmen zamanla kalıplaşarak bir varlığın veya kavramın adı haline gelmiş sözcükler vardır. Bunlar fiilimsi olarak kabul edilmezler.

Örnek» Bahçedeki kazma herhalde kaybolmuş.

» Masadaki dolma çok güzel görünüyor.

» Danışmada beklediğini söyledi.

» Elindeki çakmak ile oynaması annesini tedirgin etti.

» Her gün dondurma yersen çok hasta olabilirsin.

» Kötü hava şartları sebebiyle tüm uçuşlar iptal edilmiş.

Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler, isim – fiil eklerini almış olmalarına rağmen, isim – fiil özelliğini yitirmiştir. Artık bu cümlelerde bir nesneye ve kavrama isim olarak kullanılmıştır.

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.