I.Dünya Savaşı Osmanlı Devletinin Savaştığı Cepheler

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER

  • Kafkas (Doğu-Sarıkamış) Cephesi

         Kafkasya ve Orta Asya Türkleri ile bağlantı kurmak, amacıyla Rusya’ya karşı açılmıştır. Osmanlı Devleti’nin açtığı ilk cephedir(Ekim 1914). Enver Paşa, kış şartlarında saldırı emri vermiştir. Ocak 1915’de 90.000 askerimiz donarak ölmüş (1), Ruslar, Doğu Anadolu’yu ele geçirmişlerdir (Çanakkale Savaşı’ndan sonra Kafkas Cephesi Komutanlığına atanan M. Kemal Paşa, Ağustos 1916’da Muş ve Bitlis’i geri almıştır). Rusya’da Bolşevik İhtilâli’nin çıkması üzerine, Ruslar bölgeyi boşaltmışlardır. Yeni Rus yönetimi, Almanya ve müttefikleriyle 3 mart 1918’de Brest-Litowsk Antlaşması’nı imzalayarak savaştan çekilmiş, Kars, Batum ve Ardahan’ı Osmanlı Devleti’ne bırakmıştır. Bu arada, Osmanlı topraklarını paylaşan Gizli Antlaşmaları da açıklamıştır (2).

  • Suriye – Filistin Cephesi

         Arapların desteklediği İngilizleri, M. Kemâl Suriye sınırında durdurmuştur.

  • Irak Cephesi

          İngilizlerin petrol alanlarını ele geçirmek için  Ekim 1914’te Bahreyn, Kasım 1914’te Basra’yı işgalleri üzerine Osmanlı Devleti tarafından açılmış, İngilizler püskürtülememiştir.

  • Çanakkale Cephesi

          İtilâf Devletleri tarafından açılmıştır. Osmanlı Devleti’nin zaferiyle bitmiştir.

  • Kıtlık çeken Rusya’ya yardım götürebilmek,
  • başkentini ele geçirerek,  Osmanlı Devleti’ni  savaş dışında bırakmak amacıyla açmışlardır  (Osmanlı Devleti’nin girmesiyle savaş geniş cephelere yayılmıştı).

Nusrat Mayın Gemisi ve Türk topçularının gayretleri sonucu, düşman, denizde yenilgiye uğramış, kara savaşları başlamıştır. Yine yenilmiş, Çanakkale Boğazı’nı boşaltmışlardır (19 Şubat-18 Mart 1915 arasında deniz harekâtı, 25 Nisan 1915-9 Ocak 1916 arasında kara savaşları yapılmıştır. M.Kemâl, düşmanın, Arıburnu ve Seddülbahir’e çıkarma yapacağını tahmin etmiştir). Muharebelerin sonucunda, yardım götürülemeyen Rusya’da, ihtilâl, beklenenden önce patlak vermiştir. 253 bin şehit verdiğimiz Çanakkale Zaferi,  I. Dünya Savaşı’nı uzatmıştır.  En çok şehit, bu cephede verilmiştir.

Osmanlı Ordusu, müttefiklerine yardım için, Galiçya-Romanya ve Makedonya’da da savaşmıştır.

  • Kanal Cephesi (Süveyş Kanalı)

                İngiltere’nin Orta ve Uzak Doğu bağlantılarını kesmek amacıyla Almanya’nın isteği ile Ocak 1915’de Osmanlı Devleti açmış, başarı kazanılamamıştır (İngiltere, Hindistan’ı tam, Çin’i yarı sömürge haline getirmişti. Bu iki sömürgeye, Afrika Kıtası’nın güneyinde Ümit Burnu’ndan gidebiliyordu. Süveyş kanalı, 1869’da Fransızlar tarafından açılmış, 1875’de İngiltere, kanalın işletilmesinde baş hissedar olmuş, 1882’de Mısır’a yerleşmiştir. Böylece İngiltere-Hindistan yolu yarı yarıya kısalmıştır. Kanal, hem I. hem de II.Dünya Savaşı’nda önemli stratejik rol oynamıştır

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.