HALK EDEBİYATININ TEMSİLCİLERİ
YUNUS EMRE
Engin hoşgörüsü, insan
sevgisiyle sadece bizim değil bütün dünyanın beğenisini kazanmış eşsiz bir şair,
fikir adamıdır. İlahi aşkı ve insan sevgisini eserlerinde işlemiştir.
Hem aruzu hem de hece veznini kullanmıştır.
Şiirlerinde dili oldukça sadedir, zamanının halk dilini kullanmıştır.
Nazım biçimi olarak “ilahi”yi seçmiştir.
“Risalet’ün Nushiye (Nasihatlar Kitabı) ve Divan” adlı kitabı vardır.
PİR SULTAN ABDAL
Halk edebiyatında lirik şiirin öncülerindendir.
Halk içinde çok sevildiği için isimsiz birçok şiir onun adında yayımlanmıştır.
Tasavvufu, halkın anlayışıyla birleştirmiştir.
Bütün şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır. Dili oldukça sadedir.
Bektaşi tarikatına mensup olduğu için “nefes”leri ünlüdür.
HACI BEKTAŞI VELİ
Bektaşi tarikatının kurucusudur Büyük bir bilgindir.
Orta Anadolu’da etkin olmuştur.
“Malakat”adlı Arapça eseri ünlüdür.
KAYGUSUZ ABDAL
Kendisinden önceki şairlerden etkilenmiştir.(Özellikle
Yunus’tan)
Hem hece hem de aruz veznini kullanmıştır.
Alaylı, nükteli, eleştirili şiirler yazmıştır.
Edebi yazıları da vardır. “Budala-name,
Mugaalet-name”adlı eserleri vardır.
KAYIKÇI KUL MUSTAFA
17. yüzyılın önemli yeniçeri şairlerindendir.
Kahramanca şiirleriyle tanınmıştır.
“Genç Osman” destanıyla tanınmıştır.
Divan şiirinden
etkilenmemiştir.
KÖROĞLU
Başkaldırının, isyanın şairidir. Din dışı
konularda şiirler yazmıştır.
Sultan Murat (II.) zamanında savaşlara katılmıştır.
Köroğlu adlı halk kahramanıyla aynı adı ve özellikleri taşıdığı için ikisi aynı kişi olarak anılmıştır.
DADALOĞLU
Toroslar bölgesinde yaşamış.
Devlet yönetiminin aşiretiyle olan mücadelesi üzerine
söylediği:
“ferman padişahınsa dağlar bizimdir”dizelerinin nakarat olarak kullanıldığı şiiri oldukça beğeni toplamıştır.
Varsağı , semai ve destanları meşhurdur.
Türküler yazmıştır.
KARACAOĞLAN
Şiirlerini sade bir dille yazmıştır.
Hece ölçüsünü ustalıkla kullanmıştır. Saz şairliğinin piri sayılır.
Din dışı konularda yazmıştır. Koşmaları oldukça sevilmiştir. Kuvvetli lirik egemenliği hâkimdir şiirlerine.
Anadolu’yu at sırtında gezip şiir söylemiştir.
ÂŞIK ÖMER
İyi bir eğitim almamasına karşın şairler arasında yeteneğiyle kendine en üstte yer
edinmiştir.
Devrinin idarecilerini, dinini görünüş için yaşayanlarını eleştirmiştir.
Aruzu kullanmıştır. Ancak hece ölçüsünde asıl karakterini bulmuştur.
DERTLİ
18. yüzyılın sonlarında yaşamıştır. Hem hece hem
de aruz ölçüsünü kullanmıştır.lirik koşmalarıyla tanınmıştır.
Divan ‘ı taş baskıyla basılmıştır.
EMRAH
Erzurumludur. Divan
edebiyatından etkilenmiştir.
Gazel, murabbalar yazmıştır. Koşma ve semaileriyle tanınmıştır.
GEVHERİ
İnce bir söyleyiş, derin bir bilgi içeren şiirleri halk arasında çok sevilmiştir.
Divan edebiyatında etkilendiği için mazmun ve yabancı sözcükleri çokça etkilenmiştir.
Koşmaları ve taşlamaları oldukça ünlüdür.
BAYBURTLU ZİHNİ
Divan edebiyatına çokça dalmaya çalışmıştır.
Saz şairi olarak ün kazanmıştır.
Divan’ı, Sergüzeşt-name”adlı kitapları vardır.
ÂŞIK VEYSEL
Çocuk yaşta kör olması ona derin bir duygu zenginliği vermiştir.
Yurt, insan ve toprak sevgisini iliklerine kadar hisseden, bunu şiirlerinde işlemiştir.
Halk edebiyatının ve son dönem edebiyatımızın usta şairlerindendir.
Sivas Şarkışla Sivri alan köyünde doğmuş ve yaşamıştır.