Erzurum Kongresi ve Önemli Sonuçları

ERZURUM KONGRESİ

(23 TEMMUZ – 7 AĞUSTOS 1919)

Erzurum’da 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa Mustafa Kemal’e destek vermiş, Erzurum Kongresi’ne katılmasını ve başkan seçilmesini sağlamıştır. Kongrede çok önemli kararlar alınmıştır.

KARARLARI:

1-   Milli sınırlar içerisinde vatan bir bütündür parçalanamaz. (Misak-ı Milli’ye temel teşkil etmiştir.)

2-  İşgallere karşı topyekün savunmaya geçilecektir.

3-  Osmanlı hükümeti vatanın bütünlüğünü koruyamazsa geçici bir hükümet kurulacak, bu hükümet üyeleri milli kongre tarafından seçilecek, milli kongre toplanana kadar hükümet görevi yapacak olan temsil heyeti oluşturulacaktır.

4-  Milli kuvvetleri etkili, milli iradeyi hakim kılmak esastır.

5-  Azınlıklara milli birliğimizi ve sosyal dengemizi bozacak haklar verilemez.

6-  Manda ve himaye kabul edilemez. (ilk kez reddedilmiştir.)

7-  Osmanlı Mebusan Meclisi’nin bir an önce toplanmasına çalışılacaktır.

8-  Doğu Anadolu’daki cemiyetler,  Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiştir.

 Not-1: Toplanışı yönüyle bölgesel, kararları yönüyle millidir. 

Not-2 : İhtilal özelliği belirgindir. 

Not-3 : Sivas Kongresi’nin ve Misak-ı Milli’nin temelini oluşturmuştur. 

Not-4 : Erzurum Kongresi’ni toplayan Doğu Anadolu’daki müdafaa-i hukuk cemiyetleri Türklerin bölgeden izinsiz göçünü yasakladıkları gibi kültürel faaliyetlere de önem vermişlerdir.

Erzurum Kongresinin Önemi:  

** Erzurum kongresi bölgesel olarak toplanmış fakat aldığı kararlar ulusal bir kongredir.

** Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin girişimleriyle bölgedeki Ermeni tehlikesine karşı toplanmıştır.

**İlk defa  milli sınırlardan bahsedilmiş. Vatanın asla parçalamaz olduğu belirtildi.(Misak-ı Milli’de aynen yer aldı.)

** İlk defa yeni hükümet kurulmasından bahsedilmiş ve ilk defa 9 kişilik Temsil Heyeti seçilmiştir.

**İlk defa manda ve himaye reddedilmiştir.

** Milli Meclisin derhal toplanması ve hükümetin meclisin denetimine girmesi kararlaştırıldı.(Mebusan Meclisi)