Ek olan -de ile bağlaç olan de nin yazımı

* Türkçede ek olan -de kendisinden önce gelen sözcüğe bitişik yazılır.
Elinde mavi bir çanta vardı.
Etrafında kimse yoktu.
Ne ben senin köyünde edebilirim, ne sen benim obamda.
* Ek olan – de, bağlı olduğu sözcüğün son hecesine ünsüz benzeşmesi bakımından uyar. – de / – da ekleri -te / -ta’ya dönüşür.
Sokakta yalnız yürüyordu.
Aradıklarını bu kitapta bulabilirsin.
* Cümle içinde dahi anlamına gelen “de, da” bağlacı bağımsız bir sözcük olarak ayrı yazılır.
Gel Osman’ım, otur da yemek ye.
Zeynep akıl etti de başına bir kova su döktü.

Bağlaç olan “de/da” ayrı yazılır.

Ek olan “-de/-da” bitişik yazılır.

Hayatında seni mutlu edecek ne olmasını isterdin?  Buradaki -da bağlaç değildir.Ek olan -de / -da ekidir ve sözcüğe bitişik  yazılır.Bağlaç olan ek ise ayrı yazılıyordur.Bunu anlamanın en kısa yolu  cümlenin anlamına bakmaktır.Eğer cümleden çıkarılan -de /-da eki cümlenin  anlamını bozmuyorsa bağlaçtır.Bu ek cümleden çıkarıldığında anlam bozuluyorsa ek  olan -de/-da’ dır.

“de” yi çıkardığımızda cümlenin anlamı tamamen bozuluyorsa “ek”tir; anlam tamamen bozulmuyorsa, anlamda değişiklik oluyorsa “bağlaç” tır.

“Tüm kıyafetlerimi evde unutmuşum.” cümlesindeki “de”yi çıkardığımızda:

“Tüm kitaplarımı ev unutmuşum.” gibi anlamsız bir söz dizimi karşımıza çıkar. Dolayısıyla buradaki “de” ek olan “de”dir.

“Bu kıyafetleri ben de çok beğendim.” cümlesindeki “de”yi çıkardığımızda:

“Bu kıyafeti ben çok beğendim.” şeklinde anlamlı bir cümle ortaya çıkar. İlk cümleye göre anlamında değişiklik olmuştur; ancak cümle anlamsızlaşmamıştır. O halde bu cümledeki “de” bağlaçtır.

“DE” BAĞLACI

*Eşitlik, gibilik  anlamı katar. örnekler;
—O filmi ben de seyrettim.
—Bence Aslı da bu işten anlamıyor.

*Abartma anlamı katar. örnekler  ;
—Çocuğun okuduğu şiir de şiirdi hani.
—Aldıkları araba da araba yani.

*Küçümseme anlamı katar. örnekler ;
—Sen sınavı kazanacaksın da ben göreceğim.
—Sanki bu işten anlıyorsun da konuşuyorsun.
—Büyüyecek de adam olacak da bize  bakacak

*Sitem anlamı katar. örnekler
—Okula kadar geldin de bir selam vermedin.
—İzmir’e kadar geldin de yanıma  uğramadın.

*Şaşma,inat,sebep, korkutma anlamı katar. örnekler
—Kardeşin de mi bizimle gelecek?(Şaşma)
—Ufaklık, kalemi vermem de  vermem,diyor.(İnat)
—Ailesiyle kavga etti de evi terk etti.(Sebep)
—Dışarı çık da göreyim.

*Ama, fakat anlamında kullanılır.  örnekler
—Pansiyona kaydını yaptı da yerleşmedi.
—Bize gelmiş de fazla kalmamış.”

“Ek olan -de ile bağlaç olan de nin yazımı” üzerine 190 yorum

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.