Metagenez
Sporlar (n) çimlenerek hapolid gametofiti oluşutururlar.
Gametofitlerde anteridyum (Erkek organ) ve Arkegonium (Dişi organ) gelişir.
Mitoz bölünme ile anteridyumlarda sperm arkegoniumlarda ise ovum meydana gelir.
Uygun şartalarda döllenme gerçekleşir.
Oluşan zigottan(2n) sporofit (2n)gelişir.
Sporofitte sporangium (Spor kesesi) gelişir.
Sporangiumda bulunan spor ana hücrelerinden (2n) mayozla sporlar (n) oluşur.
Karayosunlarında
Gametofit döl baskındır.
Gametofit fotosentez yapar.
Sporofit döl gametofit üzerinde gelişir ve yarı parazittir.
İletim demetleri taşımaz.
Eğreltilerde
Sporofit döl baskındır.
İletim demetleri taşır.
Fotosentez yapar.
Sporofit döl çiçekli bitkilerdeki gövde,yaprak,kök ve çiçek rollerini üstlenir.
Gametofit döl cılızdır.
II-Tohumlu bitkilerde Üreme : Temel üreme organı çiçektir.
Üreme hücrelerinin oluştuğu yerdir.
Mayoz ve haploid gelişmenin gerçekleştiği yerdir.
Döllenmenin gerçekleşip embriyo ve endospermin oluştuğu yerdir.
Tohumun geliştiği yerdir.
Meyvanın oluştuğu yerdir.
Çiçek yapısı
1-Çiçek tablası: Çiçek adlı üreme organının geliştiği yapıdır
2-Dişi organ: Tohum taslağı ve Makrospor ana hücresinin bulunduğu embriyo kesesi ve tohumun geliştiği ,gerçek meyve oluşumunu sağlayan kısımdır 3 kısma ayrılır;
Ovaryum
Stilus
Stigma
Ovaryumda embriyo kesesinin oluşumu
Makrospor ana hücresi mayozla 4 makrospor yapar,bunlardan 3 tanesi erir geri kalan bir tanesi makrospor olarak kalır.
Makrospor hücresinin nucleusu ard arda 3 kez mitoz gecirerek 8 nucleuslu hücre oluşur.
Makrospor içindeki nukleuslardan 3 tanesi vegetal kutba nucleusları yerleşerek antipod nucleusları oluşturur.
2 tanesi ortada polar nucleusları oluşturur.
Geri kalan 3 nucleustan biri Ovum diğerleride sinerjit nucleusları haline dönüşerek animal (Döllenme) kutbuna yerleşir.
Organizasyon bittiğinde döllenmeye hazır embriyo kesesi meydana gelmiştir.
3-Erkek organ: Mikrospor ana hücresinin bulunduğu,polenlerin oluştuğu kısımdır. 2kısma ayrılır;
Flament:Sapcık
Anter:Başcık
Başcık (Teka)larda polen oluşumu
Başcıkta bulunan mikrospor ana hücresi mayoz geçirerek 4 tane haploid mikrospor oluşturur.
Mikrospor hücrelerinin nukleusları mitozla ikiye ayrılır.
Oluşan iki mikro nukleus etraflarına bir miktar sitoplazma alırlar.
Böylece tozlaşmayı sağlayacak polen oluşur.
Polen nucleuslardan biri polendeki metabolizmayı kontrol eden vegetatif nucleus,diğeri ise döllenmeyi sağlayacak generatif (Doğurucu) nucleustur.
Polen etrafında türe özgü ve tozlaşma biçimine uygun kabuk oluşur.
4-Taç ve canak yapraklar: Çiçeklere şekil verip görünümlerini belirleyen,tozlaşmaya yardımcı,özel kokular uretebilen kısımlardır.
Tozlaşma Tekalarda oluşan polenlerin su,hava ve taşıyıcılararacılığı ile stigmaya ulaşıp çimlenmesine denir. Polenin stigmada çimlenmesi stigmada üretilen fertilizasyon maddesi ile gerçekleşir.
Çimlenme ve döllenme
Çimlenen polende polen tüpü oluşur.
Polen tüpü stilus içinden ovaryuma doğru uzar.
Vegetatif ve generatif nucleuslar polen tüpüne geçer.
Tüp embriyo kesesine ulaşınca vegetatif nucleus erir,generatif nucleus mitozla iki nucleus oluşturur.
Generatif nucleuslardan biri ovumu dölleyerek embriyoyu oluşturur.
Diğer generatif nucleus polar nucleusları dölleyerek endospermi oluşturur.
Not: Çiçekli bitkilerden kapalı tohumlularda iki döllenme gerçekleşir.
1. Döllenme: Ovum(n) + Sperm (n)=Embriyo (2n)
2. Döllenme:Plar nuc.(n)+Polar nuc.(n)+Sperm(n)=Endosperm (3n)
Tohum ve tohum oluşumu
Tohum taslağında bulunan embriyo kesesi döllenmeden sonra tohum haline dönüşür.
Tohum taslağı———————–>Tohum
Tohum kısımları
Kabuk:Tohum taslagından gelişir tohumun olumsuz dış etkilerden korunmasını sağlar(2n) kromozomlu hücvrelerden oluşur.
Endosperm :Çimlenme öncesi ve çimlenme esnasında bitki embriyosunun ihtiyacı olan besin maddesini bulundurur (3n) kromozomlu hücrelerden oluşur.
Embriyo : Yeni nesil bitkiyi oluşturur. (2n) kromozomlu hücrelerden oluşur.
Meyva ve meyva oluşumu :Tohum oluştuktan sonra çiçek tablası ile beraber çiçek organlarından veya sadece ovaryumdan gelişir
1-Gerçek meyva: Sadece ovaryumun gelişimi ile oluşan meyva Örn:erik,kiraz,kayısı vb.
2-Yalancı meyva: Çiçek tablası,Canak yaprak,taç yaprak,erkek organ ve ovaryumun birlikte meydana getirdikleri meyva. Örn:Elma,armut vb. Meyvalar tohumun korunmasında ve yayılmasında rol alan önemli yapılardır.
Tohum çimlenme ve gelişme
Bitkilerde gelişim olaylarından hücre bölünmesi,büyüme ve farklılaşma olayları görülür.
Çiçeksiz bitkilerde sporların çimlenmesi ile gametofit gelişir.
Çiçeksiz bitkilerde Sperm ve ovumun döllenmesi ile oluşan zigotun mitoz bölünmeleri ile sporofit gelişir.
Vegetatif üreyen bitkilerde dal,yaprak,tomurcuk vb. vücud kısımlarından yeni bitki gelişir.
Çiçekli bitkilerde tohumdan yeni bitki gelişir.
Tohum yapısı
a-Kabuk:
Tohumu örter.
Kabuğu oluşturan hücrelerin çeperleri mantarlaşmış ve odunlaşmıştır.
Tohumu su kayıbından,mekanik etkilerden,kimyasal ve biyolojik etkilerden korur.
Kalınlığı şekli ve yapısal özellikleri türe göre değişir.
Kabuğu oluşturan hücreler 2n kromozomludur.
b-Endosperm:
Açık tohumlularda sadece polar nucleuslardan döllenmeden gelişir ve n kromozomlu hücrelerden oluşur.
Kapalı tohumlularda polar nucleusların döllenmesi ile oluşan triploid 3n kromozomlu hücrelerden oluşur.
Türe göre farklı yoğunluklarda olmak üzere karbonhidrat,yağ ve protein depolar.