Birleşik Sözcüklerin Yazılması (Örnekler)

BİTİŞİK YAZILANLAR:

1- Birleşme esnasında ses türemesi veya düşmesi oluyorsa, bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır:

» Pazar + ertesi® Pazartesi        » Sütlü aş ®Sütlaç   

Arapçadan dilimize girmiş bazı sözcükler “etmek, olmak” yardımcı fiilleriyle kullanıldığında ses düşmesi ya da türemesi olur. Bu tür sözcükler bitişik yazılır:

» Kayıp olmak ®Kaybolmak        » his etmek®hissetmek

□  2- Birleşme esnasında benzetme yoluyla kelimelerden her ikisi ya da yalnızca ikincisi anlamını değiştiriyorsa bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır:

» Keçi + boynuz ® Keçiboynuzu (bitki)

»Karga+burun ® Kargaburnu (alet)

– Ara yönler bitişik yazılır:

» Kuzeybatı                »Güneydoğu

□  3- Belgisiz sıfat ve zamirler bitişik yazılır:

» Birkaç     »Birazı        » Hiçbir       »Birçoğu

□  4-Kurallı birleşik fiiller birleşik yazılır:

»Yüzebilmek, görüvermek, gidedurmak, düşeyazmak

□  5-Ev, hane, name” sözcüklerinin sona gelmesi ile oluşan birleşik sözcükler bitişik yazılır:

»Polis+evi→polisevi          »Ders+hane→Dershane

»Seyahat+name→Seyahatname

AYRI YAZILANLAR:

1- Birleşme sırasında ses türemesi veya düşmesi olmayan yardımcı fiiller ve isimler ayrı yazılır:

» Hasta olmak    » Namaz kılmak    »İşaret etmek 

2- Birleşme sırasında kelimelerden hiçbiri anlamını değiştirmiyorsa, ayrı yazılırlar:

»Köpek balığı             » İngiliz anahtarı 

» Deve kuşu               » Oltu taşı

3- Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır:

» (156) yüz elli altı    » (14) on dört

4- “Dış, iç, öte” sözcükleri ile oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır:

»Yasa dışı                  »Fındık içi       »Sınır ötesi

5- Somut olarak yer belirten “alt ve üst” sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır:

»Su altı                      »Tepe üstü      »Yer altı

6- Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift  sözlerinin başa getirilmesiyle oluştu­rulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: »Alt yazı, büyük baba, ön söz

7--r/-ar/-er, -maz/-mez ve -an/-en sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tam­laması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır: » Yazar kasa, uçan daire, görünmez kaza, güler yüz

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.