BİTİŞİK YAZILANLAR:
□ 1- Birleşme esnasında ses türemesi veya düşmesi oluyorsa, bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır:
» Pazar + ertesi® Pazartesi » Sütlü aş ®Sütlaç
Arapçadan dilimize girmiş bazı sözcükler “etmek, olmak” yardımcı fiilleriyle kullanıldığında ses düşmesi ya da türemesi olur. Bu tür sözcükler bitişik yazılır:
» Kayıp olmak ®Kaybolmak » his etmek®hissetmek
□ 2- Birleşme esnasında benzetme yoluyla kelimelerden her ikisi ya da yalnızca ikincisi anlamını değiştiriyorsa bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır:
» Keçi + boynuz ® Keçiboynuzu (bitki)
»Karga+burun ® Kargaburnu (alet)
– Ara yönler bitişik yazılır:
» Kuzeybatı »Güneydoğu
□ 3- Belgisiz sıfat ve zamirler bitişik yazılır:
» Birkaç »Birazı » Hiçbir »Birçoğu
□ 4-Kurallı birleşik fiiller birleşik yazılır:
»Yüzebilmek, görüvermek, gidedurmak, düşeyazmak…
□ 5-Ev, hane, name” sözcüklerinin sona gelmesi ile oluşan birleşik sözcükler bitişik yazılır:
»Polis+evi→polisevi »Ders+hane→Dershane
»Seyahat+name→Seyahatname
AYRI YAZILANLAR:
□ 1- Birleşme sırasında ses türemesi veya düşmesi olmayan yardımcı fiiller ve isimler ayrı yazılır:
» Hasta olmak » Namaz kılmak »İşaret etmek
□ 2- Birleşme sırasında kelimelerden hiçbiri anlamını değiştirmiyorsa, ayrı yazılırlar:
»Köpek balığı » İngiliz anahtarı
» Deve kuşu » Oltu taşı
□ 3- Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır:
» (156) yüz elli altı » (14) on dört
□ 4- “Dış, iç, öte” sözcükleri ile oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır:
»Yasa dışı »Fındık içi »Sınır ötesi
□ 5- Somut olarak yer belirten “alt ve üst” sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır:
»Su altı »Tepe üstü »Yer altı
□ 6- Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: »Alt yazı, büyük baba, ön söz
□ 7- “-r/-ar/-er, -maz/-mez ve -an/-en sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tamlaması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır: » Yazar kasa, uçan daire, görünmez kaza, güler yüz