Yazar tarafından metnin anlatımında kullanılabilen veya yazının taşıdığı ya da taşıması gereken nitelikleri ifade etmeye yarayan bazı kavramlar vardır.
Bu kavramlar:
1. Doğallık: Anlatımın yapmacıksız, günlük yaşantıda olduğu gibi, sanat yapmadan, süs ve özentiden uzak yapılmasıdır.
2. Duruluk: Anlatımın açık ve anlaşılır olmasıdır.
3. Akıcılık: Okuyucu sıkmayan, sürükleyici bir anlatımı benimsemektir.
4. Tutarlık: Anlatımda birbiriyle çelişen düşünceler ileri sürmeme, sık sık düşünce değiştirmemektir.
5. Açıklık: Anlatılmak istenenin kolayca anlaşılması demektir.
6. Özgünlük: Anlatımda başkasına benzememe kendine has olmaktır.
7. Özlülük: Anlatımda az sözle çok anlam ifade edebilmektir.
Bir metnin anlatım türünü neler belirler:
İletişime katılan öğeler: gönderici, alıcı, ileti, kanal, bağlam.
Alıcıda uyandırılmak istenen etki: tema, konu.
Anlatıcının konu veya nesne karşısındaki tavrı: üslup, anlatım.
NOT:
v Hikayede daha çok öyküleyici ve betimleyici anlatım kullanılır.
v Makalede yazar görüşlerini açıklar ve görüşlerini kanıtlama yoluna gider. Bu nedenle makalede daha çok kanıtlayıcı ve açıklayıcı anlatım kullanılır.
v Yazar, bir düşüncenin yanlışlığını ortaya koymaya ve kendi düşüncesinin doğruluğunu ispatlamaya çalışıyorsa paragrafın anlatımı tartışmadır.
v İletişim, öğelerinin imkanlarıyla sınırlıdır.
v Tema: bağlam, kişi, zaman, ifade ve anlatım biçimiyle somutlaştırılır.
v Konu: temanın sınırlandırılıp somutlaştırılmasıdır.
v Bağlaşıklık: dil öğelerinin dil bilgisi kurallarına uyarak yan yana getirilmesidir.