8.sınıf türkçe yüklemler öğrenci için kısa el notu

YÜKLEM

Cümlede iş,oluş,hareket,durum veya yargı bildiren ögedir.Yüklem olan ifade kip ve kişi eki alır,kendi başına kullanıldığında anlamlıdır ve bir cümle sayılabilir.Cümlede asıl anlatılmak istenen anlamı karşılar.

Cümlenin her tarafında olabilir,yalnızca sonda olmaz.Tek kelimeden oluşabildiği gibi kelime gruplarından da ( deyim,ikileme,isim tamlaması,sıfat tamlaması,yardımcı eylemle oluşturulmuş birleşik fiil) oluşabilir.Her zaman ilk olarak yüklem bulunur ve tüm sorular yalnızca yükleme sorulur.

Yüklem aranırken öncelikle kip veya zaman eki (-di,-miş,-yor,-makta,-ecek,-…r,-e,-se,-meli ekleri ) almış olan kelime bulunur.Ardından bu kelime herhangi bir deyim,ikileme,isim ve sıfat tamlaması,yardımcı eylemle oluşmuş birleşik fiil içerisinde geçiyor mu diye bakılır.Eğer bunlardan birine dahil olmuşsa ,

-Deyim içerisinde geçen bir kelimeyse deyimin tamamı(…kulaklarına inanamadı, …gözden düştü.)

-İkileme içerisinde geçiyorsa ikilemenin tamamı(…saçma sapandı., …yalan yanlıştı. )

-İsim tamlaması içerisinde geçiyorsa isim tamlamasının tamamı( En az iki ismin aitlik anlamıyla bağlandığı gruplardır.Örn:Kapının kolu,okul bahçesi vb.”Kimin,neyin” soruları sorulduğunda cevap veren ifadelerden oluşur. …ceketinin cebindeydi. , …yemeğin sonuymuş.)

-Sıfat tamlaması içerisinde geçiyorsa sıfat tamlamasının tamamı (İsimlere genellikle “nasıl,hangi,kaç” sorularının sorulmasıyla bulduğumuz gruplardır. …güzel bir gündü. , yağmurlu bir havaydı.)

-Et-,ol-,kıl,-eyle- fiillerinden herhangi biriyle karşılaşırsak yanındaki kelimeyle birlikte yüklem olarak kabul ederiz. Bu durumlarda hiçbiri yoksa sadece tek kelinin(kip ve kişi eki almış kelimenin) yüklem olduğunu görürüz. (…mutlu oldum. , …namaz kıldı. , …dikkat edersin. , …muhafaza eyledi.

***Bu beş olasılık eğer görülmemişse yüklem sadece tek kelimeden oluşur.***

***Değil kelimesi yanındaki kelimeyle birlikte yüklem olabilir.Örnek: …iyi değilim. , anlamış değil.

*Tek Kelimeden Oluşabilir

1.Deyimlerden Oluşabilir

2.İkilemelerden Oluşabilir

3.İsim Tamlamasından Oluşabilir

(kimin,neyin)

4.Sıfat Tamlamasından Oluşabilir

(nasıl,hangi…)

5.Yardımcı Eylem(Et-,ol-,kıl-,eyle-) ile bir isimden oluşabilir

*Birden kapandı birbiri ardınca perdeler.

*İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı.

*Gökyüzünün başka rengi de varmış.

* Sabah olunca aydınlattı güneşin ilk ışıkları dağları.

* En büyük hastalığım denizdir.

* Piknik için hazırladığı sepeti evde unutunca deliye döndü.

* Başından geçenleri anlatıp içini döktü bütün gece.

*Ülkesi için yıllarca dirsek çürüttü.

-O,geçen yıl keçileri kaçırdı.

* Arabası her zamanki gibi pırıl pırıldı.

*Eğri büğrüymüş yayla yolları.

*Bu çocuk akıllı mı akıllıdır.

*Kıyafetleri eski püsküydü.

*Söyledikleri abuk subuktu.

*Yaptığı her şey zarar ziyandı.

*Bizi bir arada tutan şey,dostluğumuzun kutsal bağlarıdır.

*Ellerim, soğuk dağların elleridir.

*Ankara, Türkiye’nin başkentidir.

*Namaz, dinin direğidir.

*İnsan, Allah’ın halifesidir.

-Şehitler,bu vatanın sahipleridir.

*Bayrak, bağımsızlığın sembolüdür.

*Kapıyı çalan kişi, yaşlı bir kadınmış

* Yuvayı yapan dişi kuştur.

* Borç, en kötü yoksulluktur.

*Pencere camları kırık, harabe bir binaydı.

* Bin yıldan uzun bir geceydi.

*Yanımızda olduğunu sonradan fark ettik.

*Yıllar sonra karşılaşınca mutlu olduk.

*Yeni doğan bebeğe misafirler nazar eyledi.

-Beş yaşından beri namaz kılarım.

UYGULAMA

*Çok sevdiği bisikleti ile dağ taş demeden Beypazarı’na kadar gitti.

* Çocuklarını okutabilmek için malını mülkünü feda etti.

* Memleketimin her bir yerini karış karış gezdik.

* Büyük yatırım yaparak kurduğu matbaa son zamanlarda tıkır tıkır işliyor.

*Yersiz laflarıyla hepimizi rahatsız etti.

*Akşamları sadece zıvır ıvır yiyeceklerle beslendiğin için hastalanacaksın.

*Baba, işe gitmek istemiyordu.

*Sağlığına dikkat etmiyorsun.

*Adam evini satmayı düşünmüyormuş.

*Planlı çalışmalısın ki başarılı olabilesin.

*Akla karayı seçtim ilk soruyu çözerken.

*Babam bu şehrin en iyi diş doktoruymuş.

*Artık ne sizi, ne de onu arayacağım.

*Davul bile dengi dengine…

*Dünkü sınavda sen yok muydun?

*Sait Faik’i sevmez olur muyum?

*Para kazanmazsam bu evi alamam.

*Türkçe, siz de bilirsiniz, dünyanın en eski dillerinden biridir.

*Önümüzde bir ova, karşımızda mor ve dumanlı dağlar.

*Bu anlaşmanın sonuçları nelerdir?

*Babası, sizden iyi olmasın, çok iyi bir insandır.

*Kardeşimi aradım, başarısından dolayı kutladım.

*Kendine bir pasaport çıkar ki yurt dışına çıkabilesin.

*Bütün bunları ben mi yapmışım.

*Ben onu çok severdim; ancak o benden nefret ederdi.

*Eleştiri Türk yazının da çok azdır; yok denecek kadar azdır.

*Ayak baş parmağına ve en küçük olanına baktı kaygılı.

*Seni hem sevdim hem senden nefret ettim.

*Henüz küçük bir çocuktun o yıllarda.

*Offf! Şimdi gel de bu cümlelerin türlerini bul!

*İzin verin de dışarı çıkalım.

*Fırtına durmuştu; deniz dümdüzdü.

*Arabesk müziği sevmiyorum; çünkü arabesk müzik bizim psikolojimizi olumsuz etkiliyor.

*Hatırada kalan şey, değişmez zamanla.

*Trenin penceresinden seyrettim el sallayan çocukları.

*Büyükbabam: “Sait Faik’i okumalısınız.” dedi.

*Biz, onları erkenden gitti, sanıyorduk.

*Öğrenciler, problemleri çözmüştü; doğruluklarından emin değillerdi.

*Brütüs’ün yaşadığı yerde Sezar ölmeye mahkûmdur.

*Züleyha, dayısı ile babası arasında geçen bu konuşmayı gülmeden, kızmadan hatırlayamazdı.

*Hiçbir zaman çıktığın kapıyı hızla çarpma, geri dönmek isteyebilirsin.

*Sahipsiz olan memleketin batması haktır.

* Sen sahip olursan bu vatan batmayacaktır.

*Doğduğumdan beridir âşığım hürriyete.

*Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.

*Babamın çantası, arabanın bagajındaymış.

*Görevli, içeriyi kontrol etti

*Ev,küçük yemyeşil bir bahçenin ortasındaydı.

www.sorubak.com

Dokümanı İndirmek İçin Tıklayınız

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.