Talas Savaşı (751)
(Araplar ve Türkler X Çinliler)
- Doğudan batıya ilerleyen Çinliler ile Ön-Asya’dan doğuya ilerleyen Araplar, Talas ırmağı kıyılarında savaştılar. Bu savaşta, Orta Asya’nın Çin egemenliğine girmesini istemeyen, Karluk ve Yağma Türkleri, Arapların yanına geçmişler ve savaşı Arapların kazanmasını sağlamışlardır.
Nedenleri:
- Çin’in, Batı Türkistan’da egemenlik kurmak istemesi.
- Çin’e karşı koyacak durumda olmayan Batı Türkistan’daki Türklerin Abbasilerin, Horasan Valisi Ebu Müslim’den yardım istemesi.
Sonuç:
İslâm ordusu Çin ordusunu Talas Savaşı’nda yenilgiye uğrattı. Karluk Türkleri bu savaşta Çin’e karşı etkili biçimde savaştı.
Önemi:
- Orta Asya’nın Çin egemenliğine girmesi engellenmiştir. Çin’in, Orta Asya’daki baskısı bitti. Bu durum, Uygurların kuvvetlenmesine ve Batı Türkistandaki Türklerin rahatlamasını sağladı.
- Türkler, bu savaştan sonra guruplar halinde İslamiyet’i kabul etmeye başlamışlardır. (Önce Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri)
- Esir alınan Çinlilerden kâğıt yapım tekniği öğrenilmiştir.
Boyle bir savas oldugu supheli. Karahanlilarin kurulus efsanesidir. Buyuk
ihtimal siparis edilmis. O tarihde Arap ordusu falan kalmamis idi.
Ebu Muslim Emevileri yikti, ordusu da Abbasi ordusu oldu, Turkler Arap devletini ele gecirdiler. Bu ordu da
Turklerden olusuyordu. Ebu Muslim ortaya ciktiginda Horasan’da Arap nufus
kalmamis idi. O zamanlar Bati/Dogu Turkistan diye bir seyler yoktu. Bilge
han, Hazarlar disinda, butun Turkleri birlestirmis idi. Balasagun bugunku
Kirgizistandadir. Cinli, bilinmeyen insanlar anlaminda kullanilmis. Benim
tahminim, Karahanlilar ve Ebu Muslim Bilge Han soyundandir. Bilge Han
Cinlilerle savasmis, fakat o savaslar Orhun abidelerinin oldugu yerlerde
belki 50-60 sene once olmus. Benim tahminim Bilge Han, atabeylik sistemini de
kuran kisidir.
Bu savasla ilgili Bati ve Cin kaynakli bilgiler duzmece faraziyelere
benziyor.
Turklerin esas medeniyet merkezi Fergana. Cinliler, ticaret yapmak
istemediklerinden Cin duvarini yapmislar. Simdiki Cin iddialarinin
aksine, ipek yolunun baslangici Cin falan degil. Fergananin ipeklerini
Cinliler satin almak istememisler. Ipek batiya gitmis. Arkeoloji
kazilarinda Cin paralari degil, Roma paralari cikiyor. Kagit ve ipek,
ve barut Fergana urunleri.
El Biruni kagidi Semerkant’a Cinli esirlerin getirdigini soyluyor. Kanimca
pek mumkun degil. Bilge Han Cinlilerle temas etmeyi bile yasaklamis. Ticaret yapmak istemeyen Cinlilerin oraya/buraya kagit
ustasi gondereceklerini sanmiyorum. Ticaret yasagi 1900 yillarina kadar
surdu, Ingilizler kaldirdi. Cengiz Hanedani zamaninda yasak kalmis,
onlardan sonra tekrar geri gelmis.
Ebu Muslimin ordusu Horasandan Sama gidiyor, Emevileri def ediyor, Abbasileri tahta cikariyor, iki sene sonra geri donup Talas’da Cinlilerle savas ediyor. Olacak is degil gibi geliyor bana. Mumkun olmamasi icin daha baska sebeblerde sayabilirim.
Eger Talas’da bir savas oldu ise Hazar Turkleriyle yapilmis
olabilir.
keşke arapların dinini kabul etmeseydik, mis gibi gök tanrı dinimiz vardı…
Sen o dine devam et. Zorunlu değilsin
teşekkürler
çok karışıkık
Teşekkürler ama çin ordusuyla mı savaştılar
evet
evet
çok karışık.
hiçde değilllllllllllllllllll