Fatih, Akkoyunlular ile Otlukbeli Savaşı’nı yaparak Akkoyunluları yenmişti. Bu yenilgiden sonra zayıflayan Akkoyunlu topraklarında Safevi Devleti kuruldu. Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşı ile Safevi Devletine büyük bir darbe vurdu. Kanuni de Safeviler üzerine üç sefer düzenleyerek Amasya Antlaşması’nı imzaladı ve iki devlet arasında barış dönemi başladı. 1577 yılında tekrar başlayan savaşlar, Kasr-ı Şirin Antlaşması’nın imzalanmasına kadar devam etti.
1) III. Murat Dönemi Osmanlı- İran İlişkisi
İran’daki karışıklardan yararlanmak isteyen III. Murat, Sokullu Mehmet Paşa’nın karşı çıkmasına rağmen Lala Mustafa Paşa’yı İran üzerine gönderdi. Mustafa Paşa, Tebriz, Gürcistan, Azerbeycan’ı aldı. Zor durumda kalan İran ile İstanbul (Ferhat Paşa) Antlaşması imzalandı (1590).
İstanbul Antlaşması’nın Önemi :
● Azerbeycan, Gürcistan, Dağıstan Osmanlı Devleti’nde
kaldı. Böylece Osmanlı sınırı doğuda Hazar Denizi’ne
kadar genişledi.
● Osmanlı Devleti, doğuda en geniş sınırlara ulaştı.
2) 1603 – 1611 Osmanlı – İran Savaşları
İran Şahı Şah Abbas, Ferhat Paşa Antlaşması ile kaybettiği yerleri geri almak için Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Şah Abbas kaybettiği yerleri geri aldı. Celali isyanları ile uğraşan Osmanlı Devleti, İran ile Nasuh Paşa Antlaşmasını imzaladı (1611). Bu antlaşma ile İran, Osmanlıya her yıl 200 deve yükü ipek verecekti.
Nasuh Paşa Antlaşmasının Önemi :
● Osmanlı Devleti Ferhat Paşa Antlaşması ile aldığı yerleri
geri kaybetmiştir.
3) 1617- 1618 Osmanlı – İran Savaşları
İran’ın vaat ettiği ipeği vermemesi üzerine savaş tekrar başladı. İran’ın isteği ile Serav Antlaşması imzalandı (1618). Bu antlaşmaya göre İran, Osmanlıya her yıl 100 deve yükü ipek ödemeyi kabul etti.
4) 1622-1639 Osmanlı – İran Savaşları
Bu savaşlar İran’ın Bağdat’ı işgal etmesi üzerine başladı. İran, Irak’ı ele geçirip Mardin’e kadar ilerledi. IV. Murat İran üzerine iki sefer düzenledi. Bunlardan ilki olan Revan Seferi ile Doğu Anadolu, Bağdat Seferi ile Irak geri alınmıştır. Bu arada Şah Abbas’ın ölmesi üzerine, İranlılar barış istediler. İki devlet arasında Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı.
Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639)
Maddeleri:
● Azerbeycan ve Revan İran’a bırakıldı.
● Bağdat Osmanlı Devleti’nde kaldı.
● Zağros Dağları iki ülke arasında sınır kabul edildi.
Önemi:
● Bu antlaşma ile bugünkü Türkiye – İran sınırı büyük ölçüde çizilmiştir.