TANIM
Bilgisayar operatörü; çeşitli programları kullanarak verilen bilgileri bilgisayara aktaran ve gerektiğinde çıktılarını alabilen kişidir. Bu işlemi yapan kişilere kamu kuruluşlarında veri hazırlama ve kontrol işletmeni unvanı verilmektedir.
A- GÖREVLER
- Bilgiyi, bilgisayarın okuyup işleyebileceği, disket adı verilen bilgisayar ortamına, klavye yolu ile kaydeder,
- Kaydın doğru yapılıp yapılmadığını denetler,
- Bilginin sıralanması, bilgi arama ve istendiğinde bilgilerin kağıda aktarılması işlemlerini yapar,
- Bilginin kaybolması ihtimaline karşılık, bilgiyi disket veya CDde saklar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Disk üniteleri,
- Teyp üniteleri,
- Disket,
- Satır yazıcı veya matris yazıcı ünite (mürekkep püskürtmeli yazıcı, lazer yazıcı),
- Yazıcı şerit, mürekkep, toner,
- Bilgisayar formları,
- Printer kağıdı,
- Terminal,
- Fax-modem,
- Tarayıcı (scanner),
- CD, CD sürücü (multimedia) vb.
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Bilgisayar operatörü olmak isteyenlerin;
- Dikkatli, ayrıntıyı algılayabilen,
- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Rutin iş yapmaktan ve sürekli oturmaktan sıkılmayan
kimseler olmaları gerekir.
C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Bilgisayar operatörleri, ışıklandırması ve havalandırması yeterli büro ortamında çalışırlar. Ortam gürültüsüzdür. İş temposuna ve işyerine göre hafta sonu ve vardiyalı çalışma söz konusu olabilir. Birinci derecede bilgisayarla ilgilidirler, ancak zaman zaman diğer bilgi işlem personeliyle iletişim halinde çalışırlar.
D- MESLEK EĞİTİMİ MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
- Anadolu meslek liseleri,kız meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselerin Bilgisayar alanı,
- Endüstri meslek liselerinin Bilgisayar bölümü
- Anadolu ticaret/ Ticaret Liselerinin liselerinin "Bilgisayar" Alanı
- Anadolu teknik liselerinin "Bilgisayar (yazılım)" bölümü,
- Teknik liselerin "Bilgisayar" bölümü,
- Anadolu meslek liselerinin "Bilgisayar (yazılım)" bölümü,
- Dershanelerin "Bilgisayar Operatörlüğü" veya "Bilgisayar Programcılığı" kursu,
- Halk eğitim merkezlerinin açtığı kurslar,
- Üniversitelerin 2 yıllık meslek yüksek okullarında "Bilgisayar Operatörlüğü ve Teknikerliği" bölümü,
- Endüstri meslek liseleri, kız meslek liselerine bağlı pratik kız sanat okullarında ve ticaret liselerinde "Bilgisayar Operatörlüğü ve Programcılığı" konularında verilen kurslar mesleğin eğitim yeri olarak sayılabilir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Türkçe- İngilizce
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Endüstri meslek liseleri, kız meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselere girmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekir.
- Anadolu meslek ve Anadolu teknik liseleri ile Anadolu Kız Meslek Liselerinde bu mesleği öğrenmek isteyenlerin ilköğretim okulu mezunu olmaları ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından merkezi sınavla yapılan Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavını kazanmaları gerekir.
- Yüksek okullar için en az lise veya dengi okul mezunu olmak ve ilgili bölümün sınavını kazanmak gerekir.
- Özel kurslar ve halk eğitim merkezleri için herhangi bir koşul yoktur.
D- MESLEK EĞİTİMİ EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Anadolu kız meslek liseleri, Anadolu ticaret liseleri, endüstri meslek liseleri ve Anadolu meslek liselerinin "Bilgisayar" bölümünde eğitim süresi 4 yıldır.
Mesleğin eğitiminde;
Bilgisayar Bilimlerine Giriş, Programlama Dilleri, Data Yapıları, Algoritmalar, Modern Mantık, Mikro İşlemciler, Sistem Analizi, Dosya Organizasyonu ve Veri Tabanı Yöntemi, İşletim Sistemleri vb. derslerin yanı sıra seçmeli meslek dersleri okutulmaktadır. (Örneğin: Lotus, Windows, Sql, Network, Cat gibi.)
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
- Eğitimini tamamlayanlar ilgili bölüme ait diploma veya sertifika ile "Bilgisayar Operatörü" unvanı alırlar.
- Meslek lisesinden mezun olanlara meslek lisesi diploması ve "Teknisyen" unvanı verilir.
- Meslek yüksekokullarından mezun olanlara ön lisans diploması ve "Tekniker" unvanı verilir.
- Kız teknik öğretim okullarında düzenlenen meslek kurslarını bitirenlere "Kurs Bitirme Belgesi" verilir.
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
- Kamu ve özel işyerlerinin bilgi işlem merkezleri, muhasebe servisleri, istatistik birimleri vb. birimlerde görev yapabilirler.
- Günümüzde iş dünyasında hizmetlerin bir çoğu bilgi-işlem ile daha hızlı yapılmaktadır. Bu açıdan bilgi-işlem alanında çalışacak elemanlara her zaman ihtiyaç duyulmaktadır.
- Bilgi-işlem alanlarında çalışan lise ve dengi okul mezunlarının çoğunluğu veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak çalışmaktadır.
- Bu meslekte kadınların çalışma oranı fazladır. Özellikle özel işyerleri yabancı dil bilen bilgisayar elamanını tercih etmektedir.
F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
- Meslek lisesi eğitiminde öğrenciler 3. sınıftan itibaren haftada 2 gün okulda, 3 gün işletmelerde beceri eğitimi yaparlar. Anadolu meslek liselerinde 2. sınıf sonunda toplam 300 saatlik bir yaz stajı uygulanmaktadır. Bu uygulamalar sırasında öğrencilere asgari ücretin % 30undan az olmamak koşulu ile ücret verilir.
- Meslek yüksekokulu öğrencileri Kredi ve Yurtlar Kurumunun vermiş olduğu öğrenci kredisinden yararlanabilirler.
EĞİTİM SONRASI
- Eğitim sonrası kazanç durumu ise işyerinin özelliğine, büyüklüğüne, iş tecrübesine göre değişmektedir. Ücretler genellikle asgari ücretin 2,5 ile 3,5 katı arasında değişmekle birlikte, çalışma süresi ve tecrübeye göre farklılaşmaktadır. Kamu kuruluşlarında bilgisayar operatörlerine ücretin dışında bilgisayar tazminatı verilmektedir. Özel sektörde ise asgari ücret sınır olmak üzere işyerinin ücret uygulamasına göre ücretler değişebilmektedir.
G- MESLEKTE İLERLEME
- Meslek eğitiminden sonra niteliğini arttırmak açısından kişi yabancı dil ve bilgisayar programcılığı kurslarına katılabilir. Aynı zamanda işyerlerinin kısa süreli ve uzun süreli hizmet-içi eğitimleriyle bilgisayar alanında bilgi ve becerilerini arttırabilir.
Bilgisayar bölümünden mezun olan öğrenciler, istedikleri takdirde, alanlarının devamı niteliğindeki veya buna en yakın programların uygulandığı bölümlere şartlarının uyması durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir. Bunlar Meslek Yüksek Okullarının;
- Bilgi yönetimi, (Uzaktan eğitim) , Bilgi Yönetimi (Açık Öğretim)
- Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama , Bilişim-Yönetim,
- Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama e-Ticaret, Bilgisayar destekli yayıncılık
önlisans programlarıdır.
- Ayrıca meslek liselerinin bilgisayar bölümünden mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri, Elektronik ve Bilgisayar Öğretmenliği Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, ve Yönetim Bilişim Sistemleri (Uygulamalı Bilimler Y.O.) lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
- Bu meslekte başarılı, kendisini geliştirebilen ve konuya ilgili bir kişi üniversite eğitimi de almış ise sistem programcılığına kadar yükselebilir. Meslek lisesi mezunu bilgisayar operatörünün yükselme imkanı kamu kuruluşlarında daha sınırlıdır. Özel sektörde ise bilgisayar alanında sorumluluğu ve yükselme şansı daha fazla olabilir.
BENZER MESLEKLER
- Daktilograf
- Stenograf
- Bilgisayar Bakım ve Onarımcısı
